دو‌راهی ایران در پیوستن به FATF: چالش‌ها و انتخاب‌ها
پیوستن ایران به FATF که پیش از این در دولت‌های یازدهم و دوازدهم مطرح بود، با نامه درخواست مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، به رهبر انقلاب، دوباره در دستور کار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفته است. این موضوع اکنون با مخالفت‌ها و موافقت‌های مختلفی روبرو است و طرفین با دیدگاه‌های متفاوت به این مسئله نگاه می‌کنند. مخالفان این اقدام بیشتر از منظر سیاسی به آن می‌نگرند، در حالی که موافقان بیشتر بر مشکلات اقتصادی که ناشی از عدم پیوستن به FATF است، تاکید می‌کنند.
تأثیرات عدم پیوستن به FATF
فریدون همتی، نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در گفتگو با «دنیای اقتصاد»، به تاثیرات منفی عدم پیوستن ایران به FATF اشاره کرد و گفت: “FATF به عنوان یک موضوع جهانی در بحث کنترل مالی بهانه‌ای برای کشورهایی است که با ایران دشمنی دارند. این کشورها با استفاده از FATF تلاش می‌کنند دیگر کشورها را از همکاری مالی و بانکی با ایران منصرف کنند.” وی افزود که حتی کشورهای دوست ایران نیز به بهانه FATF از همکاری با این کشور خودداری می‌کنند.
دو انتخاب پیش روی ایران
همتی با بیان اینکه عدم پیوستن به FATF هزینه‌هایی دارد، ادامه داد: “ما در این حالت نمی‌توانیم به‌طور رسمی و قانونی با کشورها و نهادهای مالی مبادلات داشته باشیم.” وی افزود که حتی کشورهایی چون چین، روسیه و عراق که روابط نزدیک و دوستانه‌ای با ایران دارند، به دلیل عدم پیوستن به FATF نمی‌توانند با ایران همکاری‌های مالی داشته باشند.
او در ادامه دو انتخاب پیش‌روی کشور را مطرح کرد. گزینه اول، عدم پیوستن به FATF است که با هزینه‌های سنگینی همراه خواهد بود و در این صورت ایران قادر نخواهد بود به‌طور رسمی و قانونی با دیگر کشورها در حوزه‌های مالی و بانکی همکاری کند. گزینه دوم، پذیرش FATF است که به گفته همتی، می‌تواند به‌طور مستقیم به نفع منافع ملی کشور باشد و بهانه‌های دشمنان برای فشار اقتصادی بر ایران را از میان بردارد.
انتخابی دشوار و مسئولیت تاریخی
نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تأکید کرد: “برای انتخاب بین این دو گزینه باید بدون توجه به فشارهای سیاسی و با بررسی دقیق مزایا و معایب هر کدام، تصمیمی منطقی و شجاعانه گرفته شود.” او در ادامه افزود که این انتخاب باید مبتنی بر منافع ملی کشور و با در نظر گرفتن شرایط جهانی باشد. همتی تصریح کرد که هرگونه تصمیم‌گیری در این خصوص باید به‌صورت جمعی و با هماهنگی تمامی ارکان کشور صورت گیرد تا همه به یک تصمیم واحد دست یابند.
نگرانی‌ها و لزوم تصمیم‌گیری دقیق
همتی در پایان گفت: “نگاه سیاسی به مسئله FATF ممکن است منافع ملی را به خطر بیندازد. برای کشور ما هیچ چیزی مهمتر از منافع ملی نیست و باید با در نظر گرفتن تحولات جهانی و وضعیت اقتصادی کشور تصمیمات لازم اتخاذ شود.” وی همچنین افزود که ناترازی‌هایی که در تشخیص منافع ملی وجود دارد، باید برطرف شود و این کار تنها از طریق تصمیم‌گیری‌های کارشناسی و دور از سیاسی‌کاری ممکن است.
