فشار جدید آمریکا بر چین برای توقف کمکهای نظامی به روسیه
نیکلاس برنز، سفیر ایالات متحده در چین، اعلام کرد که دولت بایدن فشارهای نهایی خود را برای متقاعد کردن چین جهت متوقف کردن انتقال تجهیزات به روسیه برای حمایت از جنگ در اوکراین، وارد میکند. بر اساس گزارش کیث براشدر در روزنامه نیویورک تایمز (۱۰ ژانویه)، برنز در مصاحبهای در سفارت ایالات متحده در پکن اظهار داشت که نزدیک به ۴۰۰ شرکت چینی به روسیه محصولات دو منظوره – کالاهایی که هم برای کاربردهای نظامی و هم تجاری استفاده میشوند – صادر کردهاند. او افزود که چین حدود ۹۰ درصد از میکروالکترونیکهای مورد استفاده در تلاشهای جنگی روسیه را تأمین کرده است.
نگرانیها درباره همسویی چین با ایران و کره شمالی
در حالی که کمتر از دو هفته به روی کار آمدن رئیسجمهور منتخب دونالد ترامپ باقی مانده، برنز نگرانیهای ایالات متحده را درباره همسویی چین با ایران و کره شمالی مطرح کرد. وی این موضوع را در جلسات مختلف با مقامات چینی، از جمله وزرای امور خارجه چین، بیان کرده است. به گفته برنز، سیاستهای چین در قبال روسیه، ایران و کره شمالی با تمایل پکن برای ایفای نقش پیشرو در سازمانهای بینالمللی مانند سازمان تجارت جهانی و توافق پاریس در مورد تغییرات اقلیمی همخوانی ندارد.
او اضافه کرد که چین نمیتواند از دو طرف حمایت کند و باید تصمیمی قاطع بگیرد. برنز همچنین تأکید کرد که چون چین مقادیر زیادی نفت از ایران خریداری میکند، باید از نفوذ خود برای متقاعد کردن ایران استفاده کند تا مانع حملات یمنیهای حمایتشده از تهران به کشتیهای تجاری در دریای سرخ شود.
چین و فروش نفت ایران
مقامات چینی به طور عمومی صادرات هرگونه کالا با کاربرد دوگانه مانند پهپادهای نظامی به روسیه یا اوکراین را رد کردهاند. همچنین، در خصوص خرید نفت ایران، مقامات چینی اشاره کردهاند که چون سازمان ملل متحد هیچ تحریمی علیه فروش نفت ایران وضع نکرده است، چین هیچ الزامی برای توقف خرید نفت ایران احساس نمیکند.
چین طی دو سال گذشته واردات نفت از ایران را افزایش داده و سال گذشته بیش از ۹۰ درصد از صادرات نفت ایران را خریداری کرده است. این خریدها نقشی حیاتی در اقتصاد ایران ایفا میکند.
تنشها میان ایران و اسرائیل و واکنش چین
در چند ماه اخیر، ایران تحولات زیادی را تجربه کرده است، از جمله حملات نظامی مستقیم بین ایران و اسرائیل و ترور برخی مقامات ارشد حزبالله. در واکنش به این تحولات، چین یکی از معاونان نخستوزیر خود، ژانگ گوکینگ، را به تهران فرستاد تا از حمایت چین از ایران در حفظ حاکمیت ملی، امنیت و حقوق این کشور اطمینان دهد.
اقدامات دیپلماتیک آمریکا و تلاشهای جدید
گفتوگوهای اخیر برنز با مقامات چینی بخشی از تلاشهای گستردهتر دیپلماتیک دولت بایدن است. در ماههای گذشته، پرزیدنت بایدن و شی جین پینگ، رئیسجمهور چین، در کنفرانسی در پرو دیدار کردند و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، نیز در ماه اوت با شی جین پینگ در پکن دیدار داشت.
پیشرفت در همکاریهای نظامی و مقابله با فنتانیل
برنز همچنین از پیشرفتهای اخیر در همکاریهای نظامی دو کشور برای جلوگیری از برخوردهای تصادفی و همچنین از اقداماتی که چین برای مقابله با صادرات فنتانیل به ایالات متحده انجام داده، تمجید کرد. او اشاره کرد که چین ۳۰۰ نفر را در صنعت فنتانیل دستگیر کرده و اقداماتی جدی برای محدود کردن صادرات مواد شیمیایی پیشساز این ماده افیونی انجام داده است.