به گزارش سایپانیوز، در تمام نمایشگاه های فروش خودرو در بازار آمریکا، همه مدل ها و برندها قبل از آن که تولید شوند، فروخته شده اند. این همه هجوم برای خرید خودروهای نو و دست دوم در بازار به دو دلیل شکل گرفته است. دلیل اول، کمبود تراشه یا پردازشگر نیمه هادی برای تولید خودرو و دوم، بهبود تقاضا به دلیل پایین بودن نرخ بهره، پس انداز بالای مردم و مشوق های دولتی.
ترکیب کمبو عرضه و بالا رفتن تقاضا، دستان مردم و نمایندگی های فروش خودرو را از داشتن خودرو کوتاه کرده است. حتی بعضی از نمایندگی ها با مشتریان سابق خود که یک یا دو سال گذشته خودرو خریده اند، تماس می گیرند یا ایمیل می زنند و می گویند حاضرند خودروهای آن را با قیمت خوبی بخرند. تقاضا برای خودروهای دست دوم دست کمی از خودروهای نو ندارد و نسبت به سال گذشته تا 45 درصد افزایش داشته است. در طول سال جاری به طور کلی قیمت خودرو و وانت 5 درصد نسبت به سال گذشته گران تر شده است.
خیلی از تحلیل گران سیاست های بایدن و اختصاص 1.9 هزار میلیارد دلار به طرح امداد و نجات آمریکا را مقصر می دانند که آن را مسئول افزایش شدید تورم ارزیابی می کنند. همین هفته ای که گذشت قیمت مصرف کننده در سرتاسر اقتصاد این کشور 5.4 درصد نسبت به ژوئن سال گذشته افزایش نشان داده است.
قانونگذاران جمهوری خواه استدلالشان این است که تصویب قوانین برای طرح امداد و نجات در ماه مارس 2021، باعث افزایش بیش از حد حرارت در اقتصاد شد و قیمت ها را چنان بالا برده که قانوگذاران باید از صرف بیشتر پول در این خصوص خودداری کنند. در عوض مقام های دولت بایدن دلیل این افزایش تقاضا را کمبود عرضه ناشی از کمبود تراشه عنوان می کنند.
شاید کمک ها و مشوق های دولت به مصرف کنندگان کمک کرده است اما نمی توان گفت تا چه حد؛ چون عوامل مختلفی دست اندر کارند.
برای مثال، کمبود تراشه تمام دنیا را تحت تأثیر قرار داده است که مستقیم از سیاست های آمریکا تأثیر نمی گیرد. مسئولان صنعت، دلیل ظرفیت پایین تولید را وقفه در تولید نیمه هادی ها به خاطر شیوع جهانی ویروس می دانند.
جنرال موتورز برای فائق آمدن بر معضل کمبود تراشه، بخش زیادی از تولیدات خود را بدون آپشن های متکی به این تراشه ها عرضه می کند. برای مثال در محصولات امسال از به کار بردن سامانه خاموش-روشن [که در توقف های طولانی برای کاشه مصرف سوخت موتور خودرو خاموش و با فشردن پدال روشن می شود] خوددرای کرده است. فرانسوی ها هم دوباره کیلومترشمار آنالوگ را جایگزین دیجیتال کرده اند.
کمپانی های اجاره خودرو که به خاطر شیوع ویروس با تهدید ورشکستگی رو به رو شده بودند، به خاطر بقا بخش اعظمی از خودروهای خود را در بازار دست دوم عرضه کردند، حالا با سپری شدن تعطیلات سراسری و بازگشت مردم به کسب و کار، مجبورند دوباره ناوگان خود را تجهیز کنند و جزو خریداران خودرو به حساب می آیند. شتاب و عجله آنها هم بی دلیل نیست چون اگر تابستان سپری شود، دوباره با کمبود مشتری مواجه خواهند بود و بهتر است از زمان باقی مانده حداکثر استفاده را ببرند. مخصوصاً که به دلیل کمبود خودروهای اجاره ای، نرخ ها در برخی از مناطق به چند صد دلار در روز رسیده است.
مارک اسکارپلی Mark Scarpelli صاحب دو نمایندگی شورولت در شیکاگو می گوید: «ما تا به حال بارها با کمبود در انبارهای خود مواجه شده بودیم اما این بار واقعاً فرق دارد. ما هرگز، هیچوقت، هیچ زمانی شبیه این را ندیده بودیم.»
نمایندگی اسکارپلی به طور نرمال در انبار خود 600 تا 700 دستگاه خودرو ذخیره داشت. حال تعداد خودروها در پارکینگ های او به زیر 50 دستگاه رسیده است. یک یا دوبار در هفته یک تریلی با 5 تا 10 خودروی نو به این نمایندگی می رسند و هنوز پا به زمین نگذاشته، ظرف کمتر از چند ساعت پارکینگ یا انبار نمایندگی را ترک می کنند چون مشتریانی که از قبل پول پرداخته اند، و منتظر خودروی خود مانده اند به سرعت دنبال خودروهای خود می آیند.
مسئولان صنعت می گویند آخرین باری که تعادل در عرضه و تقاضا در این حد به هم ریخته بود، پس از جنگ جهانی دوم بود. با این که خودروسازان در زمان جنگ مجبور به ساخت هواپیما و مهمات بودند و تمام ظرفیت آنها بعد از جنگ دوباره به تولید خودرو اختصاص یافت اما تا ظرفیت های این خودروها به وضع نرمال برگردد، تقاضا از عرضه چنان پیشی گرفت که هم روی قیمت اثر گذاشت هم انتظارها طولانی شد.
نمایندگی های فروش می گویند هیچ خودرویی روی دست آنها نمی ماند از خودروی ارزان گرفته که والدین برای نوجوانان خود می خرند تا خودروهای لاکچری و پرتجمل که قیمت پایه آنها از 100 هزار دلار شروع می شود.
حتی با این که نرخ بی کاری بالاتر از دوران پیش از شیوع کرونا است، خیلی از مردم پول کافی برای خودرو دارند. پول های پرداخت شده توسط دولت برای عبور از بحران کرونا، پول های صرف نشده در مسافرت به خاطر پروتکل های بهداشتی و ممنوعیت های اعمال شده، پول های صرف نشده در رستوران ها و تفریگاه ها، باعث شده که در دستان مردم پول جمع شود و حالا به سمت خرید خودرو سرازیر شده است. در بین همه خودروسازانی که به شدت تحت تأثیر کمبود تراشه قرار داشتند، تویوتا به دلیل عبور از بحران سونامی، یاد گرفته بود چگونه خود را با بحران هایی از این دست وفق دهد، کمترین تأثیر منفی را از بحران کمبود تراشه متحمل شد و به همین دلیل اکنون برخلاف تمامی خودروسازان بازار دست بالاتر دارد و حتی وام بدون بهره برای خرید خودروهایش تبلیغ می کند.
ریک ریکارت Rick Ricart که یک نمایندگی در کلمبوس اوهایو دارد می گوید 40 کیا تلورید در راه است و می داند که کمتر از چند ساعت مهمان او خواهند بود و صاحبان آن به سراغش خواهند آمد. ریک می گوید: «یک وانت شلبی در انبار داشتیم که قیمت آن را 125 هزار دلار تعیین کرده اند. با خود می گفتیم چه کسی با این قیمت حاضر است این وانت را بخرد. فردای آن روز این خودرو هم رفته بود. آن قدر پول نقد دست مردم مانده است که به راحتی و نقد خودروهای گران قیمت می خرند.»
مردم حتی خودروهایی را می خرند که نیازهای خاص آنها را هم برآورده نمی کند. وقتی پولشان به محصولی نزدیک می شود معطل نمی کنند.
گری ورل Gary Werle بازنشسته در لیک ورث فلوریدا در همین اثنا بیوک آنکور 2017 خود را فروخته و مدل 2021 خریده است چون به انواعی از سامانه های ایمنی مجهز است و می گوید: «کم 80 سال دارم، با خودم گفتم بهتر است این تجهیزات را داشته باشد.» او می گوید وقتی نمایندگی با او تماس گرفت، با این که در مهمانی بود، معطل نکرد و فوری خود را به نمایندگی رساند. چون «شنیده بودم که کمبود به وجود آمده و معلوم نبود اگر معطل می کردم تا فردا می ماند.»
وس لوتز صاحب یک دوج اکستریم در جکسون میشیگان می گوید: «دیگر مثل سابق مذاکره و چانه زنی در کار نیست.» خیلی از خودروها که خواهان زیادی دارند با چند هزار دلار بالاتر از قیمت کارخانه به فروش می رسند.
چون فروش خودروهای دست دوم، حتی آنهایی که بالاتر از 150 هزار کیلومتر پیموده اند، در بازار رونق گرفته اند که به نوبه خود باعث رونق قطعات یدک و تعمیرات خودرو شده است. خیلی از نمایندگی های خدمات پس از فروش، ساعت کار خود را افزایش داده اند تا به بتوانند به تقاضای بالا رفته پاسخ دهند. برخی ازتکنیسین های آنها روزانه 10 تا 12 ساعت کار می کنند.
بدون تردید این عدم تعادل بین عرضه و تقاضا در نقطه ای متوقف می شود اما چه زمانی، روشن نیست.
یکی از عوامل کمبود تراشه ها، ماندن مردم در خانه ها و افزایش تقاضا برای تلفن همراه، تبلت، کنسول بازی و وسایل الکترونیکی و اینترنتی بود که باعث ایجاد کمبود در تراشه شد. خیلی از کارخانه های خودروسازی چند هفته ای را به دلیل نبود قطعه، تعطیل شده اند. خیلی از خودروسازان مثل فورد خط تولید را متوقف نکرده اند اما خودروهای تولیدی آنها به نقص قطعه وارد پارکینگ های این خودروساز شده و منتظر رسیدن قطعه هستند. جنرال موتورز هم 20 هزار خودروی ناقص در انبارهای خود دارد. فورد از این ماجرا ضربه سنگین تری خورده چون یکی از کارخانه های تأمین کننده قطعات آن در ژاپن هم دچار حریق شده است. در کل نمایندگی های فروش و خدمات پس از فروش فورد فقط 162 هزار دستگاه خودرو موجود است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته نصف شده است. حال هم مجبور است وقت خود را صرف تکمیل خودروهای ناقص خود کند.
