در انتخابات پارلمانی اخیر آلمان، راست‌گرایان به رهبری فردریش مرتس از حزب دموکرات مسیحی بیش از ۲۸.۵ درصد از آرا را به‌دست آوردند. حزب راست‌افراطی آلترناتیو برای آلمان نیز با کسب نزدیک به ۲۱ درصد از آرا در جایگاه دوم قرار گرفت. با توجه به استقبال ترامپ از پیروزی محافظه‌کاران و اختلافات موجود میان تهران و پایتخت‌های اروپایی، روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در گفت‌وگو با بهزاد احمدی، استاد مطالعات اروپا، به بررسی پیامدهای تغییر آرایش سیاسی در آلمان بر روابط تهران و برلین پرداخته است.
تغییرات در سیاست خارجی آلمان در قبال ایران؟
دکتر بهزاد احمدی، استاد دانشگاه تهران، در این گفت‌وگو بیان کرد که تغییر سیاستمداران در آلمان تاثیری در اولویت‌های سیاست خارجی این کشور نخواهد داشت. به گفته او، حتی اگر حزب سوسیال‌دموکرات آلمان (SPD) همچنان در قدرت می‌بود، سیاست‌های برلین نسبت به ایران تغییر چشمگیری نمی‌کرد. ایران اعتقاد دارد که SPD در گذشته سیاست‌های ملایم‌تری نسبت به تهران داشته، اما واقعیت این است که در موضوع ایران، یک اجماع کلی در آلمان وجود دارد که با تغییر احزاب، تغییر نخواهد کرد.
در طول دوران حکومت SPD نیز شاهد موضع‌گیری‌های تند علیه تهران بودیم. به‌ویژه آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، در سال‌های اخیر پس از حوادث سال 1401، لحن بسیار شدیدی علیه ایران اتخاذ کرد و آلمان به‌طور کامل از اسرائیل در اختلافات با ایران حمایت کرده است. بنابراین، سیاست خارجی آلمان نسبت به ایران ثابت مانده و تغییرات چندانی در آن مشاهده نمی‌شود.
چرا سیاست‌های تند آلمان در قبال ایران ادامه دارد؟
به‌اعتقاد دکتر احمدی، قبل از جنگ اوکراین، موضوعات مرتبط با ایران برای آلمان تهدید فوری و مستقیم محسوب نمی‌شدند. این مسائل مانند برنامه موشکی، هسته‌ای و روابط با اسرائیل در اولویت‌های پایین‌تری قرار داشتند. اما پس از آغاز جنگ اوکراین و ادعاهایی که درباره نقش ایران در این جنگ مطرح شد، ایران به یکی از تهدیدات مستقیم و فوری برای امنیت اروپا تبدیل شد. از این رو، سیاست‌های آلمان نسبت به ایران تندتر شده و تحولات جدیدی در این زمینه شکل گرفته است.
چشم‌انداز آینده روابط ایران و آلمان
اگرچه سیاست خارجی آلمان نسبت به ایران تغییر چندانی نخواهد کرد، اما احتمال دارد ایران بیشتر نگران این باشد که اروپایی‌ها به‌ویژه آلمان، در تعاملات خود با ترامپ از ابزارهایی مانند “اسنپ‌بک” استفاده کنند. این ابزار می‌تواند در موضوعات هسته‌ای به‌کار گرفته شود. علاوه بر این، با توجه به مشکلاتی که ایران در تعامل با اروپا به‌ویژه در موضوعاتی چون دو تابعیتی‌ها، امنیت داخلی اروپا و مسائل اوکراین دارد، روابط ایران و آلمان طی سال‌های اخیر به شدت تحت تاثیر این مسائل قرار گرفته است.
آلمان و اسنپ‌بک:
دکتر احمدی معتقد است که اگرچه آلمان به احتمال زیاد پیشگام فعال‌سازی اسنپ‌بک نخواهد بود، اما همچنان با آمریکا همکاری نزدیکی در این زمینه خواهد داشت و در صورت درخواست آمریکا، آلمان ممکن است یکی از کشورهای فعال در استفاده از اسنپ‌بک باشد.
