واحدهای تولیدکننده و شرکت‌های پخش روغن موتور موظف بودند موجودی خود را تا ۲۰ شهریور احصا و در قالب سند انبارگردانی کاهشی در بخش اظهار خروج کالا، در سامانه ثبت کنند.
بارها تعمیرکاران نسبت به روغن‌های موتور تقلبی و قاچاق هشدار داده و نسبت به آن گلایه‌مند بودند. آنها عنوان کرده‌اند روانکارهای بی‌کیفیت، آسیب‌های جدی به موتور و گیربکس خودروها وارد کرده و مشکلات را در بخش تعمیر دوچندان کرده است. در این راستا هم فعالان این بازار از توزیع قطره‌چکانی می‌گویند تا با مدیریت، قیمت روغن‌موتور در بازار بالا نگه داشته شود.
راهکاری برای کاهش روغن‌موتور تقلبی در بازار
داود سعادتی‌نژاد، رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک و روغن درباره کمبود روغن‌موتور و بی‌کیفیت بودن آنها، گفت: بخشی از مشکلات فعلی روغن‌موتور در بازار مربوط به تولید است. تولیدکنندگان امسال 41 درصد محصولات را گران کردند.
او افزود: با توجه به افزایش قیمت‌ها، آنها موظف بودند عرضه را هم بیشتر کنند اما متاسفانه تولیدکنندگان به این امر تمکین نکرده و توزیع را در بازار کاهش دادند. طبیعی است با کاهش کالا بازار روغن‌های تقلبی و قاچاق داغ می‌شود.
او ادامه داد: با توجه به الزامی که از سوی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برای ثبت اطلاعات و داشتن کد نقش برای تولید و توزیع به وجود آمده به طور قطع از حجم روغن‌موتورهای بی‌کیفیت و تقلبی در بازار کاسته می‌شود.
رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک و روغن اظهار کرد: این عملکرد بهترین کاری بود که برای نظارت و کنترل بازار روغن‌موتور لازم بود.
رانت و توزیع قطره‌چکانی
سعادتی‌نژاد در ادامه سخنان خود اظهار کرد: رانت‌هایی موجب شده بود تا نمایندگی‌ها بیشترین حجم روغن‌موتور تولیدی داخل را در اختیار داشته باشند. آنها با توزیع قطره‌چکانی قیمت را در بازار مدیریت کرده و نرخ را بالا نگه میدارند.
رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک و روغن با اشاره به احجاف در حق مصرف‌کننده افزود: از سوی دیگر تولیدکنندگان و نمایندگی‌ها با تحمیل خرید سایر محصولات مانند ضدیخ و… همراه با روغن‌موتور که فروشگاه‌دار یا تعویض روغنی به آنها نیاز ندارد شرایط را به‌نفع خود کرده‌اند.
وی ادامه داد: اگر فروشگاهی سفارش 10 کارتن روغن‌موتور بدهد به او 5 کارتن بیشتر تحویل نمی‌شود و ناگزیر است همراه آن نیز مثلا 2 کارتن ضدیخ و یک کارتن شیشه‌شور هم خریداری کند.
تولید به میزان کافی
سعادتی‌نژاد با بیان اینکه در حال حاضر 5 کارخانه تولیدکننده روغن‌موتور در کشور فعالیت دارند، گفت: تولیدات این تولیدکنندگان تمام نیاز بازار را پوشش می‌دهد. طبیعی است با فعالیت آنها نباید کمبودی در بازار وجود داشته باشد. علاوه‌بر اینکه چند کارخانه متفرقه هم در کنار این برندهای معروف داخلی فعالیت دارند.
سعادتی‌نژاد یادآور شد: پیش‌تر تولیدکنندگان روغن‌موتورها را بین نمایندگی های خودشان و فروشندگان توزیع می‌کردند در حال حاضر بخش اعظمی از این روغن‌موتورها به نمایندگی‌ها می‌رسد و آنها هم حجم زیادی از آنها را به فعالان حاشیه شهرها و تعمیرکاران و تعویض‌کنندگان غیررسمی روغن‌موتور که پروانه کسب ندارند توزیع می‌کنند. از این‌رو اگر خودرویی قبلا با 100 تا 120 هزار تومان روغن‌موتورش عوض می‌شد امروز با 350 تا 400 هزار تومان روغن‌موتور تعویض می‌شود چراکه سال گذشته این محصول دو بار و امسال هم حدود 41 درصد افزایش قیمت داشت. بنابراین کنترل از تولید تا توزیع بهترین راهکار برای تنظیم بازار این محصول است.
بی‌توجهی به هشدارها
در ادامه علیرضا نیک‌آیین، رئیس صنف اتحادیه تعمیرکاران تهران با گلایه از بازار روغن‌موتور تقلبی گفت: یکی از بزرگ‌ترین صدماتی که به صنف ما در حال وارد شدن است از سوی روغن‌موتورها و واسکازین‌هایی تقلبی موجود در بازار است.
وی افزود: حدود ۳ سال قبل بارها درباره استاندارد بنزین‌ها با رسانه گفت‌وگو داشتیم و اعلام کردیم بنزین‌ها با وجود اینکه گفته می‌شود دارای استاندارد یورو۴ هستند اما عملکرد آنها در موتور خودرو این را نشان نمی‌دهد. زیرا مشکلاتی را برای سرسیلندر موتورها به وجود آورده‌اند. در آن زمان کسی به این هشدارها توجهی نکرد.
او ادامه داد: امروز بررسی شده و پس از حدود 3 سال با آزمایش‌هایی که روی این بنزین‌های وارداتی انجام شده داده‌ها نشان می‌دهد بنزین موجود دارای استاندارد یورو4 نبوده و علاوه‌بر خراب کردن سرسلیندر موتور سبب آلایندگی خودرو شده و در نقطه مقابل قانون هوای پاک عمل شده است.
رئیس صنف اتحادیه تعمیرکاران تهران همچنین با اشاره به روغن‌موتورها و واسکازین‌های تقلبی در بازار عنوان کرد: امروز هم بارها گوشزد کرده و هشدار داده‌ایم که روغن‌موتورها از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند. متاسفانه مسئولان مربوطه به این موضوع توجهی ندارند. زمانی در واقع به این موضوع می‌رسند که یا دولتی تغییر کرده یا مشکلات اساسی به وجود آمده باشد.
او تاکید کرد: در حال حاضر روغن‌موتور و واسکازین‌های بی‌کیفیت و تقلبی از چالش‌های تعمیرکاران بوده و موتورها و گیربکس‌های زیادی را از بین برده است.
وی اظهار کرد: در واقع این سرمایه ملی است که در حال هرز رفتن است.
تقلبی‌ها همیشه هستند
رئیس اتحادیه صنف تعمیرکاران خودرو تهران در پاسخ به این پرسش که از چه زمانی این روغن‌های قاچاق در بازار زیاد شده است، گفت: روغن‌موتورهای قاچاق و تقلبی همیشه در بازار کشور موجود بوده و فقط در زمان‌های مختلف کم و زیاد می‌شوند. به این‌گونه که هرگاه ستادها و نهادهایی که مسئول نظارت و کنترل این فسادهای اقتصادی هستند ورود کرده‌اند درصد آنها در بازار نزولی بوده اما هنگامی که این نهادها موضوع را جدی نگرفته‌اند شاهد رواج این روانکارهای بی‌کیفیت و تقلبی در بازار بوده‌ایم.
او گفت: آمار دقیقی از این روانکارهای بی‌کیفیت در بازار وجود ندارد اما به هر حال درصدی از بازار را به خود اختصاص داده‌اند.
ابزارهای کنترلی
نیک‌آیین درباره طرح فروش و عرضه محصولات روغن‌موتور از طریق ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت، گفت: هر چه ابزارهای نظارتی و کنترلی بیشتر شود به طور قطع از حجم کالاهای بی‌کیفیت در بازار کاسته می‌شود. در این راستا اپلیکیشن‌هایی که از سوی نهادهای رسمی کشور هم راه‌اندازی شده‌اند می‌توانند از حجم روغن‌موتورهای تقلبی بکاهد.
او تاکید کرد: روانکارها باید کد تایید داشته و روی محصولات کد QR وجود داشته باشد. با این ابزار ورودی بازار برای کالاهای بی‌کیفیت و تقلبی بسته می‌شود. مردم به دنبال خرید محصولات بی‌کیفیت به ویژه در بخش روغن‌موتور و واسکازین نیستند زیرا به موتور و گیربکس خودرو آسیب جدی می‌زند.
تولیدات کم‌کیفیت داخلی
رئیس صنف اتحادیه تعمیرکاران تهران در پاسخ به این پرسش که آیا روغن‌موتورهای بی‌کیفیت محصول تولید داخل است، گفت: تمام این روغن‌ها در داخل کشور به شکل زیرپله‌ای و غیررسمی تولید می‌شوند. این محصولات بی‌کیفیت در کارگاه‌هایی که در دید نیستند تولید می‌شوند. البته بخشی از روغن‌موتورها هم در کارخانجات رسمی تولید شده که کم‌کیفیت هستند. این در حالی است که تولیدات رسمی باید دارای آزمایشگاه‌های مجهزی بوده و روی کیفیت دقت‌نظر بیشتری اعمال شود. کنترل کیفیت محصولات باید با حساسیت بیشتری انجام شود و اگر محصولی در خط تولید با کیفیت پایین بوده است، وارد چرخه مصرف نشود.
نیک‌آیین در توضیح بیشتر بیان کرد: مواد اولیه روغن‌موتور و واسکازین از شرکت نفت خریداری و در داخل کارخانجات با یکدیگر ترکیب می‌شوند که گاهی مشکل کیفیت در این بخش بوده و مواد با یکدیگر خوب ترکیب نمی‌شوند. این مواردی است که صنف تعمیرکاران در بازار زیاد دیده‌اند و به قطعات موتور و گیربکس آسیب‌های جدی زده‌اند.
او ادامه داد: میزان تاثیر این روانکارهای تقلبی و بی‌کیفیت را با مثالی توضیح دهم. رابطه روغن با موتور و گیربکس مانند خون و بدن انسان است. اگر خون به قلب نرسد انسان در مدت کوتاهی از بین می‌رود. روانکاری موتور و گیربکس خودرو هم به وسیله روغن‌موتور انجام می‌شود. اگر روغن بی‌کیفیت باشد و روانی مورد نیاز را نداشته باشد 100 درصد برای قطعات درگیر با آن مشکلاتی را به وجود می‌آورد.
رئیس صنف اتحادیه تعمیرکاران تهران با بیان اینکه حدود 70 تا 80 درصد موتورها به دلیل روغن‌موتورهای تقلبی آسیب دیده‌اند، اظهار کرد: چسب و گازوییل با روغن سوخته‌ای که تصفیه شده مخلوط می‌شوند و به عنوان روغن‌موتور در بازار توزیع می‌شود. این روانکارهای تقلبی و بی‌کیفیت فقط به خودروهای سواری خسارت نزده‌اند بلکه می‌توان مدعی شد صدمات در خودروهای سنگین و ماشین‌های راه‌سازی بیشتر بوده است.
