کارشناسان صنعت خودرو بررسی راهکار‌های تنظیم قرارداد‌های مطمئن با شرکت‌های خودروسازی خارجی را آغاز کرده‌اند که در آن خروج طرف خارجی به‌آسانی میسر نباشد، زیرا خودروسازان ایرانی در گذشته تجارب تلخی از خروج ناگهانی طرف‌های همکاری خود مانند خودروسازان آسیایی و اروپایی از قرارد‌ها به بهانه‌های مختلف داشته‌اند و باید از این تجربیات به‌گونه‌ای بهره گرفت که سرنوشت زیانبار آن همکاری‌ها تکرار نشود. بزرگ‌ترین خدمت به صنعت خودرو کشور، شکست انحصار ایران‌خودرو و سایپا با افزایش سهم خودروسازان خصوصی و خارجی در بازار است.
محمد باقری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ضمن انتقاد از حضور بی‌قید و شرط دولت در صنعت خودروی کشور گفت: «احیا و به‌روزرسانی صنعت خودروی داخلی با ورود شرکای خارجی برای سرمایه‌گذاری امکان‌پذیر می‌شود و بزرگ‌ترین خدمت به صنعت خودروی کشور، شکست انحصار ایران‌خودرو و سایپا با افزایش سهم خودروسازان خصوصی و خارجی در بازار، از مسیر هر قانون یا هر دستگاهی است.»
وی افزود: « ورود کشور‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو داخلی یکی از راهکار‌های جان‌گرفتن صنعت خودرو و رسیدن آن به سطح شرکت‌های خودروسازی بزرگ دنیاست.» باقری در ادامه افزود: «از سوی دیگر، خودروسازان دولتی سایپا و ایران‌خودرو باید از مدیریت دولتی خارج شده و به بخش خصوصی سپرده شوند تا امکان رقابت با خودروسازان خارجی فراهم شود.» وی تصریح کرد: «دولتی‌بودن این دو شرکت به‌عنوان مانعی در مسیر رقابت با بخش خصوصی فعال در صنعت خودرو و خودروسازان خارجی عمل می‌کند و علاوه بر آن موجب ایجاد انحصار شده است.» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پایان گفت: «تداوم انحصار در بازار خودرو مانعی در برابر واردات یا سرمایه‌گذاری خودروسازان خارجی در کشور است، اما انعقاد قرارداد‌های آینده‌دار با خودروسازان خارجی و حضور آن‌ها در کشور اتفاق بسیار مبارکی است.»
نوع قرارداد‌های منعقدشده با خودروسازان خارجی حائز اهمیت است
آرمان خالقی، عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به تجربه حضور خودروسازان آسیای شرقی و اروپایی در ایران و احتمال همکاری مجدد با آن‌ها گفت: «باید انعقاد قرارداد‌های جدید را منوط به تعریف یک بازار باثبات و بلندمدت در صنعت خودرو کرد.»
وی افزود: «حضور خودروسازان خارجی در ایران به تجربه‌هایی مانند همکاری فرانسوی‌ها، کره‌ای‌ها و ژاپنی‌ها با خودروسازان داخلی و خروج آن‌ها از قرارداد‌های منعقدشده در اثر فشار تحریم یا سهامداری شرکت‌های آمریکایی ختم شده است.
در اینجا نوع قرارداد با خودروسازان خارجی حائز اهمیت است و باید افق بلندمدتی برای آن در نظر گرفت که ضمانت اجرا و تعهد طرف خارجی به تداوم همکاری نیز در آن لحاظ شده باشد.» خالقی در ادامه گفت: «قرارداد خودروسازان باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که فرصت خروج از قرارداد از سوی طرف خارجی با کمترین فشار و بهانه فراهم نشود. در این شرایط طرفین قرارداد متضرر می‌شوند، زیرا خودروساز خارجی بازار ایران را از دست می‌دهد و ازسوی دیگر با آماده‌سازی خطوط تولید برای خودرویی خاص، پس از خروج آن محصول از چرخه تولید، حساب و کتاب شرکت‌ها به هم می‌ریزد و خودروساز داخلی است که بیشترین زیان را متحمل می‌شود.»
