بازار؛ گروه خودرو: خرید لوازم یدکی جز یکی از دغدغه‌های اصلی مالکان وسیله‌های نقلیه است، این دغدغه همواره برای مالکان خودروها وجود دارد، اما به تازگی راکبان موتورسیکلت نیز با چالش تهیه قطعه مواجه شدند. جهش نرخ ارز، عدم ساخت داخل و واردات سخت لوازم یدکی موتورسیکلت‌ها به کشور بازار آشفته‌ای را برای این وسیله نقلیه اقتصادی ایجاد کرده است. از سوی کاهش کیفیت قطعات سبب شده که راکبان در طول یکسال گذشته بیشترین حجم دردسر را برای تامین و تعویض قطعات تجربه کردند. معمولا نیز برخی از محصولات برندهای نامی در بازار، از خدمات پس از فروش مناسبی برخوردار نبوده و این چالش را دو چندان می‌کنند. با این تفاسیر به سراغ رضا برنابادی کارشناس صنعت موتورسیکلت رفتیم تا بازار لوازم یدکی این محصول را بررسی کنیم.
* باتوجه به نوسانات نرخ ارز، قیمت لوازم یدکی موتورسیکلت از ابتدای سال تاکنون چند درصد افزایش قیمت داشته است؟ رشد قیمت بیشتر برای چه قطعاتی بوده است؟
لوازم یدکی موتورسیکلت از ابتدای سال تاکنون به طور متغیر ۳۰ تا ۴۰ درصد رشد قیمت را تجربه کرده است. در پاسخ به قسمت دوم سوال شما باید ذکر کرد که قطعات وارداتی بیشترین حجم افزایش را تجربه کردند. لوازم یدکی موتورسیکلت‌های وارداتی به ویژه چینی، با چالش تامین و افزایش روزافزون قیمت مواجه هستند. این معضل نیز در پی کمبود نقدینگی، افزایش نرخ ارز و تاثیر کرونا در واردات ایجاد شده است. گفتنی است که به دلیل چالش مذکور، شرکت‌های تولید کننده موتورسیکلت، محصولات کمتری را به بازار عرضه کردند. باید ذکر کرد که در بحث قطعات الکترونیکی مانند ECU که وارداتی بوده، این چالش دوچندان است.
شرکت‌های موتورسیکلت‌ساز برای محصولات عرضه شده به بازار یکسال گارانتی را اعطا می‌کنند. زمانی که راکب حتی در دوره گارانتی برای تعمیر به نمایندگی مراجعه می‌کند، با تاخیر فراوان در سرویس مواجه می‌شود
* باتوجه به اینکه اشاره داشتید تامین قطعات و واردات آن با چالش همراه شده است، شرکت‌های تولید و عرضه کننده موتورسیکلت خدمات پس از فروش مناسبی برای تهیه قطعات دارند؟
شرکت‌های موتورسیکلت‌ساز برای محصولات عرضه شده به بازار یکسال گارانتی را اعطا می‌کنند. زمانی که راکب حتی در دوره گارانتی برای تعمیر به نمایندگی مراجعه می‌کند، با تاخیر فراوان در سرویس مواجه می‌شود. اکثر نمایندگی‌ها شکایت از این موضوع دارند که شرکت تامین قطعات برای آن‌ها به درستی انجام نمی‌دهد. به بیانی بهتر لوازم یدکی مورد نیاز را باتوجه به نیاز و سفارش محدود ارسال می‌کنند. به طور مثال اگر به عنوان نماینده یک شرکت تولیدی محصولی با ضعف ECU مراجعه کند، به دلیل نداشتن موجودی این قطعه باید برای تهیه یک عدد با شرکت ارتباط برقرار کرده تا آن را تامین کنند. این موضوع پروسه تعمیر موتورسیکلت را گاهی تا یک هفته طولانی می‌کند.
* باتوجه به رشد بها لوازم یدکی، کیفیت قطعات نیز رشد داشته است؟
کیفیت قطعات متاسفانه در پایین‌ترین سطح رتبه‌بندی قرار دارد، این موضوع نیز ناشی از تامین لوازم یدکی از کشور چین و برخی از تولیدات ضعیف داخلی است.
قطعات کم یاب و نایاب بیشتر به تجهیزات الکترونیکی مانند ECU، شارژر، انژکتور، سنسورها و پمپ‌بنزین وجود دارد
* شما پیشتر اشاره داشتید که لوازم یدکی موتورسیکلت‌ها با چالش تامین و احتمالا کم یاب شدن مواجه است، این موضوع شامل چه قطعات می‌شود؟
قطعات کم یاب و نایاب بیشتر به تجهیزات الکترونیکی مانند ECU، شارژر، انژکتور، سنسورها و پمپ‌بنزین وجود دارد. بدترین مشکلی که این کمبودها ایجاد می‌کنند، افزایش مصرف سوخت توام با افزایش آلایندگی‌ها است. زمانی که تهیه لوازم یدکی موتورسیکلت‌های انژکتوری با چالش مواجه می‌شود به اجبار راکب و تعمیرکار به سمت تغییر سیستم سوخت‌رسانی از انژکتور به کاربراتور پیش می‌روند.
* فروشندگان لوازم یدکی موتورسیکلت‌ها نسبت به کیفیت قطعاتی که عرضه می‌کنند آگاهی لازم را دارند؟ آیا می‌توانند تشخیص دهند که چه قطعه‌ای با کیفیت یا بی کیفیت است؟
معمولا در بحث کیفیت برای فروشندگان سخت هست که محصول اصلی از غیر اصلی تشخیص دهند. کیفیت محصولات این وسیله نقلیه در زمان استفاده مشخص می‌شود. اگر بخشی از یک موتورسیکلت که به طور مداوم دچار استهلاک و خرابی می‌شود، به دلیل ضعف در طراحی سیستم، افت کیفیت یا عدم تعمیر اصولی است. شاید هم اکنون ۷۰ درصد از تعمیرکاران موتورسیکلت دانش و مهارت کافی برای تعمیر این وسیله نقلیه ندارند.
* در بازار کدام یک از قطعات موتورسیکلت تولید و ساخت داخل کشور است؟
معمولا قطعات موتوری داخلی برای سیستم‌های مکانیکی که نیازمند ریخته‌گری و تراشکاری باشد را تولید می‌کنند. اما هیچ قطعه الکترونیکی در کشور تولید نمی‌شود. معمولا به دلیل عدم توجیه اقتصادی تولیدکنندگان داخلی روی محصولات الکترونیکی سرمایه گذاری انجام نمی‌دهند. حتی به سمت مونتاژ قطعات نیز تاکنون حرکت نکردند. البته یکی دیگر از دلایلی که به سمت تولید این محصولات، قطعه سازان داخلی حرکت نکردند چالش تامین مواداولیه است.
در موتورسیکلت‌های مانند بنلی و زونتس، خرید پمپ بنزین آن ۲ میلیون تومان هزینه دارد یا ECU آن‌ها ۴ تا ۸ میلیون تومان قیمت دارد
* به قطعات الکترونیکی اشاره کردید، در بازار فعلی قیمت این قطعات برای موتورسیکلت‌های ۱۲۵ سی‌سی و وارداتی چه بهای دارد؟
راکبی که موتورسیکلت هوندا ۱۲۵ سی‌سی را دارد، در صورت خرابی باید خود را برای خرید قطعات از جمله ECU با هزینه‌ای ۲ تا ۶ میلیون تومان، استپر دورآرام با قیمت ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان، انژکتور با بها ۴۰۰ هزار تومان آماده کند. در موتورسیکلت‌های مانند بنلی و زونتس، خرید پمپ بنزین آن ۲ میلیون تومان هزینه دارد یا ECU آن‌ها ۴ تا ۸ میلیون تومان قیمت دارد. متاسفانه به دلیل ضعف جانمایی و گاف طراحی به سرعت مستهلک و معیوب می‌شوند.
* باتوجه به قیمت‌های که اشاره داشتید، راکبان موتورسیکلت‌های انژکتوری باید چه اقدامی انجام دهند تا با استهلاک کمتر مواجه شوند؟
در بحث استهلاک برای موتورسیکلت‌های انژکتوری سرویس سیستم سوخت‌رسانی و جرقه زنی در اولویت است. خرابی هر یک از این سیستم‌ها سبب ایراد فنی قطعات دیگر می‌شود. به طور مثال اگر افزایش پاشش سوخت در یک موتورسیکلت انژکتوری ایجاد شود، رینگ پیستون، سنسور اکسیژن و کاتالیست به سرعت معیوب می‌شود. در این موتورسیکلت‌ها وابستگی به فیلترهوا بسیار زیاد است و باید ذکر کرد که کارکرد قطعات در موتورسیکلت براساس ساعت است.
* باتوجه به اینکه شما فعال این صنعت هستید، کدام یک از شرکت‌های تولیدکننده موتورسیکلت خدمات پس از فروش مناسبی را عرضه می‌کنند؟
معمولا تمام شرکت‌های موتورسیکلتی از نظر کیفیت و تامین قطعات در یک سطح قرار دارند، اما در دامنه تعداد نمایندگی تفاوت دارند. تیراژ موتورسیکلت‌ها بسیار زیاد بوده و برای خدمات پس از فروش مناسب باید به تعداد نمایندگی و شبکه خدمات پس از فروش آن‌ها اشاره داشت. توصیه می‌شود راکبان موتورسیکلت در صورت خرابی یا ایراد فنی محصول خود قطعات شرکتی تهیه کرده یا حدالامکان به نمایندگی جهت تعمیر مراجعه کنند.
