ما آدمهای جالبی هستیم. در کشوری زندگی میکنیم، با انواع و اقسام تناقضها. همه در مقابل یکدیگر لبخند میزنیم و از هم تمجید میکنیم، اما همین کنار دستیمان، دو قدم آنطرفتر که میرود، به قول معروف، کلهپاچههایش را بار میگذاریم. در ظاهر همه خوب، بینقص، بیعیب و مرتب، چون شهر گل و بلبلی که نه آلودگی هوا دارد، نه خودروهای فاقد معاینه فنی و نه دیوار و بام ناموزون. انگار که شهرداری کل شهر را شسته است، این ظاهر است اما در باطن اوضاع متفاوت است. آنقدر که تظاهر میکنیم خوب و یکرنگ نیستیم.
با فراگیر شدن گوشیهای هوشمند در ایران، دسترسی همگانی به شبکهها و برنامههای کاربردی (اپلیکیشنها) هم بیشتر شد. به طوریکه در سالهای اخیر، برخی از این اپلیکیشنها به بخش مهمی از زندگی هر ایرانی تبدیل شدهاند.
از اپلیکیشنهای پرکاربرد میتوان به واتساپ و اینستاگرام اشاره کرد. که از قضا هر دو فیلتر هستند، اما همچنان انواع فیلترشکنهای رایگان و پولی مورد استفاده قرار میگیرند. این در حالیست که دردسر استفاده از پیامرسانهای داخلی به مراتب کمتر است. جالبتر اینکه با وجود ممنوعیت توییتر سابق و ایکس فعلی، اغلب دولتمردان از آن استفاده میکنند. حالا چرا ما نمیدانیم!
از این رو همچنان مرگ خوب است برای همسایه، حالا برویم سراغ دولت هوشمند که ظاهرش فریبنده و باطنش خستهکننده است.
تعریف دولت الکترونیک
در تعریف دولت الکترونیک، در کتاب فنآوری اطلاعات در حوزه مدیریت، نوشته افریم توربان، آمده است: دولت الکترونیک به این معناست که به طور کلی از فناوری اطلاعات و بهطور ویژه از تجارت الکترونیک برای ارائه اطلاعات و خدمات به گروههای زیر استفاده میشود: شهروندان، شرکای تجاری و تأمینکنندگان کسبوکارها، کارمندان دولت. دولت الکترونیک همچنین میتواند بستری کارآمد برای تراکنشهای تجاری با شهروندان و کسبوکارها و همچنین بدنه خود دولت باشد.
اما جالب است که بدانید، هنوز با گذشت این همه سال، تعریف واحدی برای دولت الکترونیک که تمام دولتها و نهادهای بینالمللی و کارشناسان بر آن توافق داشته باشند، بیان نشده است.
از حدود سه دهه پیش اصطلاح دولت الکترونیک رواج پیدا کرد. هرچند در کشور ما پدیدهای تقریبا نوظهور است. با گسترش فناوری اطلاعات، کشورهای مختلف دنیا تلاش کردند از شکل فیزیکی مرسوم و وضعیت موجود فاصله بگیرند. بهطوریکه در اغلب کشورهای پیشرفته دنیا دیگر آن شکل حضور فیزیکی و همچنین خدمات کاغذی به مراجعکنندگان چندان رواج ندارد. هرچند این مسأله در کشور ما کندتر از دیگر کشورها به پیش میرود.
سامانههای الکترونیک، در راستای دولت الکترونیک شکل گرفت که از آن جمله میتوان به انواع سامانههای یکپارچهسازی اشاره کرد. سامانه یکپارچه فروش خودروهای داخلی، سامانه تأمین اجتماعی. شهروندان از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، میتوانند وارد انواع سامانههایی شوند که دولت با هدف ایجاد سهولت در ارائه خدمات به شهروندان کشور ایجاد کرده است؛ بهطوریکه تنها با یک بار احراز هویت میتوان خدمات مورد نظر را دریافت نموده و یا به سامانههای متفاوت ارائهدهنده خدمات وارد شد.
معایب دولت الکترونیک
هوشمندسازی خدمات دولتی بیش از هر زمانی در دولت سیزدهم مطرح و اجرایی شد. از سالهای بسیار قبل، همواره لزوم اجرایی آن مطرح میشد، اما زیرساختهای کافی برای آن نبود و همچنان هم نیست. هرچند دولت سیزدهم و رئیسجمهور فقید آن، معتقد بودند که دولت در این زمینه موفق عمل کرده است، اما برخی از کارشناسان و مردم نیز از عملکرد این سامانهها چندان راضی نیستند. بهطوری که برخی معتقدند قطعی این سامانهها و همچنین فرستادن اطلاعات اشتباه برای کاربران مختلف، از نواقص این سامانههاست.
اما یک مشکل دیگر هم وجود دارد، هماکنون وجود سامانههای مختلف برای یک فعالیت مشخص است، مثلا برای شخصی که قصد خرید یا ثبتنام برای دریافت خدمتی را دارد، سلسلهمراتب متعددی تعریف میشود که زمان و انرژی زیادی از فرد متقاضی میگیرد، بهطوریکه در پایان عطایش را به لقایش میبخشد و همان حضوری پیگیر کار مورد نظر خود میشود.
مثلا شما میخواهید از یک سامانه استفاده کنید؛ اول باید ثبتنام کنید و کد عبور دریافت کنید. سراغ مرحله بعد که میروید دوباره از شما اطلاعات میخواهد، همین که میخواهید اطلاعات را ارائه کنید از سامانه به بیرون پرت میشوید؛ دوباره که شروع میکنید نمیدانید ثبتنام شما باقی است یا خیر؟ زمان زیادی معطل فهمیدن همین موضوع میشوید و آنگاه با ریزهکاریهای مفهومی مواجه هستید. هر سامانهای یک قاعدهای برخودش دارد و در نهایت این همه سامانه باهم خوب هماهنگ نشدهاند. قطعیهای مکرر سامانهها و کندی اینترنت، نیز جای خود دارد.
همین هفتخوانی که ایجاد شده است، افراد را سردرگم میکند. هرچند در نهایت الکترونیکی شدن خدمات، البته به شرط تسهیل در اجرا، به نفع همه است.
پنجره ملی خدمات هوشمند دولت
پنجره ملی خدمات هوشمند دولت یک راهحل برای دسترسی آنلاین به خدمات دولتی از طریق یک درگاه واحد است.
از مهمترین اهداف این پنجره میتوان به ایجاد بستر تبادل داده، اطلاعات و خدمات بین دستگاههای اجرایی، زیرساخت استعلام الکترونیکی اطلاعات بین دستگاههای اجرایی، قابلیت توسعه ارتباطات الکترونیکی دستگاههای اجرایی فارغ از هرگونه ماهیت درونی سامانهها و مکان فیزیکی واحدهای اجرایی دولت، انتقال اطلاعات امن و سریع بین سامانههای مختلف در بستر سازمانهای دولتی از طریق سرویس و تمرکز اطلاعات در قالب سرویسها در یک بستر واحد که مکان توسعه در سطح ملی و حتی فراملی را فراهم کند، اشاره کرد.
براساس آخرین آمار اعلام شده از سوی مسئولان، در سال ۱۴۰۰، حدود ۱۳۰۰ خدمت از سوی ۶۷ دستگاه از این مرکز به متقاضیان ارائه میشد که تعداد کل تراکنشها به دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون عدد رسید، در حالی که این عدد در دی ماه سال ۱۴۰۲ حدود ۲۵۰۰ خدمت از سوی ۹۱ دستگاه رسید که تعداد کل تراکنشها از ابتدای سال جاری تا پایان دی ماه به حدود ۷ میلیارد و ۳۴۰ میلیون عدد رسید.
این مطلب از قطعات خودرو شماره 47 گرفته شده است.اگر این مطلب برایتان جالب بود، دیگر مقالات ماهنامه قطعات خودرو را از دست ندهید. شماره های دیگر در انتظار شماست!