علی منصوری: مشکلات گمرکی و فرآیندهای پیچیده ترخیص کالا باعث شده‌اند تا برخی محموله‌های CKD (قطعات منفصله) در انبارهای گمرک باقی بمانند و تولیدکنندگان داخلی با کمبود مواد اولیه مواجه شوند.
در سال‌های اخیر، صنعت خودرو با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده که یکی از مهم‌ترین آنها، تامین قطعات است. وابستگی به واردات و نوسانات شدید نرخ ارز، هزینه‌ها را افزایش داده و کیفیت خودروهای تولیدی را کاهش داده است. این وضعیت نه‌تنها به خودروسازان آسیب زده، بلکه مصرف‌کنندگان را نیز با مشکلاتی در زمینه قیمت و کیفیت خودروها مواجه کرده است.
در این میان، تحریم‌های بین‌المللی و مشکلات گمرکی نیز بر بحران تامین قطعات افزوده و فرآیندهای پیچیده ترخیص کالا، زمان و هزینه‌های بیشتری به تولیدکنندگان تحمیل کرده است. با وجود این چالش‌ها، برخی کارشناسان معتقدند که حمایت از تولید داخل و ارتقای فناوری می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات کمک کند. در این راستا، نیاز به سرمایه‌گذاری کلان و بهبود زیرساخت‌ها احساس می‌شود.
علی منصوری، کارشناس و فعال صنایع خودرو و قطعه‌سازی، در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو»، به بررسی مشکلات جدی تامین قطعات برای خودروهای وارداتی و مونتاژی پرداخته است.
او با اشاره به وابستگی شدید به واردات و نوسانات نرخ ارز، بر لزوم سرمایه‌گذاری کلان، انتقال فناوری و بهبود زیرساخت‌های تولید داخلی تاکید کرد. منصوری همچنین مشکلات گمرکی و فرآیندهای پیچیده ترخیص کالا را مطرح کرده و راهکارهایی برای تسهیل این فرآیندها و افزایش توان رقابت قطعه‌سازان داخلی ارائه داد. او همچنین بر اهمیت حمایت از تولید داخل و ارتقای کیفیت قطعات برای تامین نیاز خودروسازان و لزوم همکاری پایدار با تامین‌کنندگان خارجی تاکید نمود.
وضعیت تامین قطعات وارداتی برای خودروسازان و قطعات یدکی برای خودروهای مونتاژی:
تامین قطعات یدکی برای خودروهای وارداتی و قطعات CKD و یدکی برای خودروهای مونتاژی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. یکی از مشکلات اصلی، وابستگی شدید به واردات و محدودیت‌های ارزی است که باعث تاخیر در ورود قطعات و افزایش هزینه‌های تولید شده است.
علاوه بر این، برخی از برندهای مونتاژی به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی با مشکلات بیشتری در دریافت قطعات اصلی مواجه‌اند که این امر باعث کاهش کیفیت و افزایش قیمت محصولات آنها شده است.
چالش‌های گمرکی و راهکارهای تسهیل ترخیص کالا:
مشکلات گمرکی، یکی از بزرگ‌ترین موانع تامین قطعات به شمار می‌آید. فرآیندهای پیچیده و زمان‌بر ترخیص کالا، باعث شده است که بسیاری از قطعات مدت‌های طولانی در گمرک باقی بمانند. برخی شرکت‌ها به دلیل نداشتن نقدینگی کافی برای پرداخت عوارض گمرکی، قادر به ترخیص قطعات خود نیستند، که این امر موجب تاخیرهای بیشتری در خط تولید شده است.
تاثیر نوسانات نرخ ارز و تحریم‌ها:
یکی از مهم‌ترین عوامل بحران، نوسانات نرخ ارز است. افزایش نرخ ارز باعث گران‌تر شدن قطعات وارداتی شده و خودروسازان را مجبور کرده است که یا قیمت نهایی خودرو را افزایش دهند، یا به تامین‌کنندگان داخلی رجوع کنند که در برخی موارد با کاهش کیفیت همراه بوده است.
تخصیص ارز نیمایی به کندی انجام می‌شود و همین مساله مشکلات بیشتری برای زنجیره تامین ایجاد کرده است. به‌علاوه، تحریم‌های بین‌المللی، مشکلات نقل و انتقال پول و نبود قراردادهای پایدار با تامین‌کنندگان خارجی، به پیچیدگی این وضعیت افزوده است.
کمبود قطعات و تاثیرات آن بر کیفیت و قیمت خودروها:
کمبود قطعات مستقیماً منجر به کاهش کیفیت خودروها و افزایش هزینه تمام‌شده تولید شده است. بسیاری از خودروسازان داخلی مجبور شده‌اند از قطعات جایگزین با کیفیت پایین‌تر استفاده کنند که این موضوع در برخی خودروهای مونتاژی مشاهده می‌شود. نتیجه این امر، افزایش خرابی‌های فنی، کاهش طول عمر قطعات و نارضایتی مصرف‌کنندگان بوده است.
از سوی دیگر، این مشکل موجب افزایش قیمت نهایی خودروها شده و خودروهای وارداتی از دسترس بخش بزرگی از مشتریان خارج شده است.
راهبردهایی برای کاهش وابستگی به واردات:
سیاست‌های ارزی دولت به ویژه عدم تخصیص به‌موقع ارز نیمایی به قطعه‌سازان، تاثیر شدیدی بر تامین قطعات گذاشته است. نوسانات نرخ ارز باعث شده است که قیمت برخی قطعات طی یک سال گذشته تا دو برابر افزایش یابد. این افزایش هزینه‌ها، علاوه بر بالا بردن قیمت خودرو، توان مالی قطعه‌سازان را کاهش داده و موجب عقب‌افتادن پرداخت‌های آنها به تامین‌کنندگان خارجی شده است.
برای مقابله با این وضعیت، سیاست‌گذاران باید بر ارتقای فناوری و افزایش توان تولید قطعه‌سازان داخلی تمرکز کنند، به‌ویژه در تولید قطعاتی که هنوز توان رقابت با محصولات خارجی را ندارند.
