نگهداری و تعمیر خودرو در کشورهای پیشرفته چگونه انجام می شود؟
در کشورهای پیشرفته، شامل آمریکای شمالی، اروپای غربی و برخی کشورهای آسیایی هنگامی که مالکین خودرو نیاز به سرویس دوره‌ای یا تعمیرات دارند، گزینه‌های مختلفی در دسترس آن‌ها است که هر کدام با استانداردهای خاص خود و تکنولوژی‌های به‌روز خدمات ارائه می‌دهند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این مراکز اشاره می‌شود:
نمایندگی‌های رسمی (Authorized Dealerships)
نمایندگی‌های رسمی
مراکزای که وابسته به کارخانه‌های خودروسازی هستند، یکی از بهترین و مطمئن‌ترین گزینه‌ها برای سرویس‌های دوره‌ای و تعمیرات محسوب می‌شوند. این مراکز به تکنسین‌های آموزش‌دیده و تجهیزات تخصصی دسترسی دارند و در بیشتر مواقع از قطعات اصلی (OEM) برای تعمیرات استفاده می‌کنند. بیشتر مشتریان برای سرویس‌های اولیه و دوره‌ای که شامل گارانتی هستند؛ به این مراکز مراجعه می‌کنند.
کشورما: در سال های گذشته این نوع خدمت در کشور ما نیز به صورت گسترده ارائه می‌شد. اما طی سال های اخیر خودروسازان داخلی و مونتاژ کاران توجه کمی به این وظیفه خود دارند و عملا تعداد اندکی نمایندگی آن هم فقط در شهرهای بزرگ دارند. در نتیجه مردم با صف های طولانی و خدمات ناقص مواجه هستند.
مراکز تخصصی زنجیره‌ای (Multi-Brand Service Chains)
در کشورهای پیشرفته، مراکز خدمات نگهداری و تعمیرات جزیی و کلی خودرو به صورت زنجیره‌ای و چندبرندی هم فعال هستند، این مراکز خدمات متنوعی از سرویس‌های دوره‌ای مانند تعویض روغن و فیلتر تا تعمیرات تخصصی‌تر را ارائه می‌دهند و معمولاً به خاطر سرعت و قیمت‌های رقابتی مورد استقبال هستند.
کشورما: چنین مراکزی در ایران به تعداد بسیار اندک وجود دارند. مشکل اصلی برای راه اندازی چنین مراکزی در کشورما مسئله سرمایه گذاری اولیه، مدیریت و تعمیرکار متخصص چالش اصلی است. چنین مراکزی به زمین بزرگی نیاز دارد که هزینه هنگفتی برای خرید یا رهن و اجاره آن مورد نیاز است. از طرفی مکانیک ها، برقکاران، صافکاران و سایر کارکنان فنی ترجیح می دهند خودشان مستقیما با مشتری طرف حساب باشند. بنابراین مدیریت یکپارچه را نمی پذیرند.
کارگاه‌های مستقل و تخصصی (Independent Garages)
کارگاه‌های مستقل که از نظر تخصص و اعتبار دارای مجوزهای معتبر هستند، گزینه محبوبی در کشورهای پیشرفته هستند. این کارگاه‌ها معمولاً هزینه‌های کمتری نسبت به نمایندگی‌ها دارند و برخی از آن‌ها در تعمیر مدل‌های خاص یا خدمات ویژه تخصص دارند. این مراکز اغلب توسط مکانیک‌های ماهر و باتجربه اداره می‌شوند و استانداردهای حرفه‌ای را رعایت می‌کنند.
کشورما: این نوع کارگاه بیشترین فراوانی را در کشور ما دارد. اما مشکل آن است که اغلب کارگاه ها کوچک هستند و در نتیجه بخشی از پیاده رو و سواره رو اطراف مغازه خود را نیز اشغال می کنن
سرویس‌های تعمیرات در محل (Mobile Mechanics)
تعمیرکاران سیار یا مکانیک‌های موبایلی در کشورهای پیشرفته به طور گسترده در حال رشد هستند. این مکانیک‌ها در محل مشتری حضور می‌یابند و تعمیرات سبک تا متوسط مانند تعویض باتری، تعویض ترمز و تعویض روغن را انجام می‌دهند. این خدمات برای افرادی که زمان کمتری دارند یا توانایی مراجعه به مراکز را ندارند، بسیار مناسب است.
کشورما: این نوع خدمت در شهرهای بزگ به شدت در حال رواج یافتن است. گو این که در شهرهای کوچک نیز به دلیل روابط نزدیک و صمیمانه مردم با یکدیگر بعضا شاهد این نوع خدمت بوده و هستیم.
مراکز تعمیرات تخصصی (Specialized Repair Shops)
برخی از مراکز به طور تخصصی در یک حوزه خاص فعالیت می‌کنند، مثل تعمیر سیستم‌های تهویه، تعمیر موتورهای دیزل، گیربکس اتوماتیک یا حتی خودروهای برقی و هیبریدی. در این مراکز، کارشناسان تخصص بالایی در تعمیرات سیستم‌های خاص دارند و معمولاً از فناوری و ابزارآلات پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند.
مراکز سرویس سریع (Quick Service Centers)
این مراکز به‌طور ویژه برای سرویس‌های سریع مانند تعویض روغن، تعویض فیلتر هوا و تنظیم باد تایر فعالیت دارند. این خدمات معمولاً بدون نیاز به وقت قبلی و به سرعت ارائه می‌شوند و از این رو مشتریان برای سرویس‌های سبک و معمولی خودرو از این مراکز استفاده می‌کنند.
کشورما: هر دو مورد در کشورما نیز وجود دارند. مراکز تخصصی برای تعمیرات بسیار تخصصی و تعویض روغنی ها و پنچرگیران برای کارهای معمولی اراپه خدمت می کنند.
پلتفرم‌های آنلاین رزرو خدمات خودرو
برخی از پلتفرم‌های آنلاین در کشورهای پیشرفته، سرویس‌های رزرو آنلاین را فراهم کرده‌اند که مشتریان می‌توانند به صورت آنلاین وقت بگیرند و حتی برخی از خدمات سیار را درخواست کنند. این پلتفرم‌ها به مشتریان این امکان را می‌دهند که براساس نیازشان بین نمایندگی‌ها، کارگاه‌های مستقل و حتی تعمیرکاران سیار مقایسه و انتخاب کنند.
کشورما: در حال حاضر این نوع سرویس دهی نیز در ایران وجود دارد. حتی خودروسازان نیز از آن استقبال کرده‌اند؛ بیشتر به خاطر این که کمبودهای خدمات ثابت خود را تا حدی جبران می کنند.
مراکز تعمیرات تخصصی خودروهای لوکس و الکتریکی
برای خودروهای لوکس مانند پورشه، مرسدس بنز، تسلا و بی‌ام‌و، مراکز تخصصی‌ای وجود دارد که با استانداردهای خاص و تجهیزات ویژه، تعمیرات و نگهداری این نوع خودروها را انجام می‌دهند. به دلیل پیچیدگی و تکنولوژی پیشرفته این خودروها، تعمیرات در این مراکز به کارشناسان و تجهیزات ویژه نیاز دارد.
این مراکز و خدمات متنوع به مالکان خودرو در کشورهای پیشرفته کمک می‌کند تا براساس نیاز و بودجه خود، مناسب‌ترین گزینه را برای سرویس و تعمیرات انتخاب کنند و از خدمات سریع، کارآمد و باکیفیت بهره‌مند شوند.
نویسنده : حسن بشارت نیا
