رئیس‌جمهور ایران به دعوت همتای روس خود، به منظور امضای سند جامع راهبردی میان ایران و روسیه، دوشنبه گذشته وارد مسکو شد. در روز جمعه، این معاهده مهم در روابط تهران و مسکو با حضور ولادیمیر پوتین امضا گردید. این مراسم پس از پایان مذاکرات هیأت‌های بلندپایه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه که به ریاست روسای جمهور دو کشور برگزار شد، به انجام رسید. در این نشست، تهران و مسکو بر عزم مشترک خود برای گسترش همکاری‌های دوجانبه بر اساس این سند جدید تأکید کردند.
توافق جامع در کرملین به امضا رسید
امضای معاهده جامع راهبردی بین مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین در کاخ کرملین صورت گرفت.
مدت‌زمان اجرای این سند که پس از تصویب در مجالس ایران و روسیه به اجرا درخواهد آمد، ۲۰ سال تعیین شده است. این معاهده که حاصل تقریباً سه سال مذاکرات و رفت‌وآمدهای مقامات تهران و مسکو است، تمامی جنبه‌های همکاری دو کشور را در بر می‌گیرد و به سه حوزه اصلی شامل همکاری‌های اقتصادی، علمی و فناوری و فرهنگ و گردشگری توجه ویژه‌ای دارد. این سند در واقع نسخه به‌روز شده توافق‌نامه‌ای است که تهران و مسکو در اواخر دهه ۱۳۷۰ با عنوان «موافقت‌نامه اساس روابط متقابل و اصول همکاری» امضا کردند. این توافق از سال ۱۳۸۱ لازم‌الاجرا شد و پس از ۲۰ سال به مدت پنج سال دیگر تمدید شد.
در موافقت‌نامه جدید، ۳۰ حوزه همکاری بین دو کشور ذکر شده است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به همکاری‌های اقتصادی، تجاری، حمل‌ونقل، نفت و گاز، دریای خزر، قضائی، همکاری در سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، پارلمانی، استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، بهداشت و درمان، علم و فناوری، محیط‌زیست، ورزش، امنیتی، دفاعی، نظامی و انتظامی اشاره کرد. این موافقت‌نامه دارای یک مقدمه و ۴۷ ماده است که پیش‌نویس آن توسط ایران تهیه و در تابستان سال جاری نهایی شد.
دلایل امضای معاهده
یکی از دلایل مهم برای امضای این معاهده، این بود که توافق‌نامه قبلی دیگر نمی‌تواند پاسخگوی حجم و گستره روزافزون روابط دو کشور باشد. از این‌رو، ایران و روسیه که دیدگاه‌های مشترک و نزدیکی در بسیاری از مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای، از جمله مقابله با هژمونی آمریکا دارند، نقشه راه همکاری‌های خود را در ابعاد مختلف ترسیم کردند.
روابط ایران و روسیه؛ پایه‌ای برای توسعه همکاری‌ها
رئیس‌جمهور ایران در این دیدار، اشاره کرد که توافق‌نامه جامع راهبردی ایران و روسیه که پس از سال‌ها کار کارشناسی به امضا رسیده، به دو کشور این امکان را می‌دهد که در تمامی زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، تجاری و امنیتی روابط خود را تقویت کنند. مسعود پزشکیان همچنین با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر تحکیم روابط با روسیه، گفت: «ارتباطات ایران و روسیه در ابعاد دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی به سرعت در حال تقویت است.»
پزشکیان با بیان اینکه تلاش‌ها برای رفع موانع موجود در مسیر اجرایی شدن توافقات قبلی با روسیه انجام شده، تأکید کرد: «ما مصمم هستیم تا تمامی این توافقات را به‌طور کامل و سریع به مرحله اجرا درآوریم.»
معاهده‌ای برای سرعت‌بخشی به توسعه روابط
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در این دیدار ضمن ابراز خوشحالی از میزبانی هیأت ایرانی، اظهار کرد: «این سفر اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا نه‌تنها مسائل مربوط به همکاری‌های دوجانبه بررسی خواهد شد، بلکه معاهده جامع همکاری‌های راهبردی دو کشور نیز به امضا خواهد رسید.» پوتین افزود: «روند توسعه روابط دو کشور در حال حاضر از سرعت مناسبی برخوردار است و ما توانسته‌ایم در ۱۰ ماه گذشته حجم مبادلات تجاری را بیش از ۱۵ درصد افزایش دهیم. این معاهده به تسریع روند توسعه روابط در تمامی ابعاد کمک خواهد کرد.»
رئیس‌جمهور روسیه ادامه داد: «ما بر اساس این معاهده در پروژه‌های بزرگ مشترک مانند توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای و انرژی همکاری خواهیم کرد. همکاری‌ها در حوزه گردشگری، حمل‌ونقل و بشردوستانه افزایش خواهد یافت. همچنین در بخش‌های فرهنگی و هماهنگی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی همکاری‌ها گسترش خواهد یافت.»
پوتین در پایان اظهار داشت: «ما از حضور جناب‌عالی در روسیه خوشحالیم و برای رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران بهترین‌ها را آرزو می‌کنیم.»
