بازار بورس تهران پس از یک روز صعودی، در نهایت در روز یکشنبه شاهد خروج پول بود و به مسیر نزولی بازگشت. این تغییر جهت در حالی رخ داد که شاخص کل، روز شنبه را با روندی پرقدرت آغاز کرده بود. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که افت ۰.۶۸ درصدی شاخص بورس، تحت تأثیر «ابهام‌های موجود در ریسک‌های غیراقتصادی» قرار گرفته است.
چرخش بازار بورس
علی قاسمی: بورس تهران همچنان با چالش عبور از مرز حساس ۳ میلیون واحد در شاخص اصلی خود مواجه است. اگرچه شاخص کل از حمایت ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار واحدی بالا رفته بود، فشار عرضه در بازار همچنان بالا است. اخبار مربوط به FATF باعث ایجاد تقاضا در گروه بانکی شد، اما این تقاضا با افزایش فشار فروش مواجه گشت. در نتیجه، روز یکشنبه، شاخص کل با کاهش ۱۹ هزار واحدی به ۲ میلیون و ۸۲۱ هزار واحد رسید و شاخص هموزن نیز با وجود رشد محدود در ابتدای روز، با افت ۳ هزار واحدی به ۸۸۷ هزار واحد رسید. همچنین ارزش معاملات به مرز ۱۱ هزار میلیارد تومان رسید.
خروج سرمایه حقیقی و تغییر مسیر صندوق‌ها
خروج پول قابل توجه از بازار سهام و صندوق‌های سهامی، همراه با ورود صندوق‌های طلا به جذب این سرمایه‌ها، نشان‌دهنده این است که فضای سیاسی مبهم مانع رشد بازار سهام شده است. علاوه بر این، از نظر تکنیکال، شاخص کل هنوز به سطح مقاومت ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار واحد حساس است. در کوتاه‌مدت، با توجه به عدم اطمینان بازار به رشد سود شرکت‌ها، و نرخ بهره بالا در اوراق بدون ریسک، این فضا به‌نظر نمی‌آید که اجازه رشد شاخص کل به بالای ۳ میلیون واحد را بدهد. اما با فرض کاهش ریسک‌های سیاسی و ثبات نرخ دلار، ممکن است شاخص بورس توان عبور از این مرز حساس را پیدا کند.
چالش‌های رشد بازار در مواجهه با عرضه‌ها
فشار عرضه‌ها باعث شد که بیش از ۷۰ درصد از نمادهای بازار در وضعیت منفی قرار بگیرند. خروج ۷۰۰ میلیارد تومان از بازار سهام موجب شد تا صندوق‌های طلا و کالایی بتوانند سهم بیشتری از این سرمایه‌ها را جذب کنند. این روند نشان‌دهنده این است که بازار سهام ممکن است در کوتاه‌مدت نتواند از مرز ۳ میلیون واحد عبور کند و احتمالاً وارد فاز اصلاحی شود. یکی از دلایل این وضعیت، ابهامات سیاسی است که اگر به توافق بین ایران و غرب منجر شود، می‌تواند در بلندمدت باعث افزایش P/E بازار شود.
سودآوری در آینده، اما مانع رشد شاخص‌ها
با توجه به اینکه نرخ دلار موثر بر شرکت‌ها در نیمه دوم سال حدود ۶۰ هزار تومان بوده و پیش‌بینی می‌شود که در سال آینده این رقم به بیش از ۷۵ هزار تومان برسد، سودهای مناسبی برای شرکت‌ها در فصول آینده انتظار می‌رود. اما سوال اصلی این است که چرا با وجود این پیش‌بینی‌های مثبت، شاخص کل همچنان نمی‌تواند از مرز ۳ میلیون واحد عبور کند؟
ابهام‌های سیاسی، عامل اصلی توقف رشد
یکی از اصلی‌ترین دلایل این وضعیت، ابهامات سیاسی است که باعث می‌شود بازار نتواند P/E مناسبی را تجربه کند. با وجود امید به افزایش تقاضا برای سهام و تعدیل سود شرکت‌ها، اظهارات متناقض مسئولین ایرانی و آمریکایی درخصوص مذاکرات هسته‌ای، همچنان باعث مردد بودن سرمایه‌گذاران در ورود به بازار بورس شده است. علاوه بر این، نرخ بهره بالا در اوراق قرضه، جذابیت بورس را کاهش داده است.
صنایعی با پتانسیل رشد
با وجود شرایط عمومی منفی بازار، برخی صنایع مانند لاستیک و پلاستیک، زغال‌سنگ، سیمان و کاشی و سرامیک توانستند از ورود پول حقیقی بهره‌مند شوند. این صنایع با گزارش‌های مثبت خود و شایعاتی مبنی بر افزایش نرخ در برخی از آن‌ها، ممکن است در برابر ریزش کلی بازار مقاوم‌تر باشند.
آیا بورس وارد فاز رکود می‌شود؟
با توجه به الگوهای تکنیکال، به نظر می‌رسد که شاخص کل ممکن است وارد فاز اصلاحی شود و در کوتاه‌مدت نتواند از مرز ۳ میلیون واحد عبور کند. اما در صورت کاهش تنش‌های سیاسی و حفظ وضعیت فعلی نرخ دلار، بورس می‌تواند با توجه به ارزندگی بیشتر سهام، در میان‌مدت بازدهی مناسبی را به همراه داشته باشد.
