دور نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در کاخ سفید، همراه با اعمال تحریم‌های سختگیرانه علیه ایران، منجر به کاهش چشمگیر فروش نفت این کشور شد. این کاهش درآمدهای ارزی در آن زمان، عامل اصلی صعود ۹۰۰ درصدی قیمت دلار گردید و تورم نیز شتاب فزاینده‌ای به خود گرفت. چنین شرایطی ممکن است با تشدید سیاست فشار حداکثری دوباره تکرار شود و علاوه بر آسیب‌های جدی به تولید و تجارت کشور، رفاه خانوارها را نیز کاهش دهد. پدرام سلطانی، نایب رئیس اسبق اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو بر این باور است که برای جلوگیری از وقوع این وضعیت، مذاکره یکی از ابزارهای مناسب است. او معتقد است که ادامه تحریم‌ها می‌تواند به کاهش تاب‌آوری اقتصاد ایران در سال‌های آینده منجر شود.
تحریم‌ها و تاثیر آن بر تجارت دریایی ایران
تحریم‌ها به‌ویژه تجارت دریایی ایران را هدف قرار داده است. پدرام سلطانی در این خصوص می‌گوید: «در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، فروش نفت ایران به شدت کاهش یافت و به روزانه ۳۰۰ هزار بشکه رسید. حالا با توجه به احتمال تشدید فشارها، فروش نفت ایران به‌طور جدی کاهش خواهد یافت، چرا که کشورهای خریدار تمایلی به مواجهه با ترامپ ندارند.» این تحریم‌ها علاوه بر کاهش درآمدها، هزینه‌های فروش نفت را افزایش داده و به این ترتیب، درآمد حاصل از آن کاهش بیشتری خواهد داشت.
تاثیر تحریم‌ها بر تراز تجاری ایران
سلطانی در ادامه توضیح می‌دهد که کاهش درآمدهای نفتی ناشی از تحریم‌ها به منفی‌تر شدن تراز تجاری ایران و افزایش نرخ دلار و افت ارزش ریال منتهی خواهد شد. او همچنین اشاره می‌کند که با این وضعیت، واردات با مشکلات جدی روبرو خواهد شد، در حالی که صادرات برخی محصولات کشاورزی به کشورهای همسایه رشد اندکی را تجربه خواهد کرد. این رشد محدود، به دلیل افزایش نرخ ارز و بهبود صرفه اقتصادی صادرات این محصولات است، ولی در مقایسه با کاهش درآمدهای ارزی، رقم ناچیزی به‌نظر می‌رسد.
راهکارهای مقابله با مشکلات اقتصادی
سلطانی تنها راهکار مقابله با این مشکلات را عقلانیت بیشتر در سیاستگذاری‌های کلان کشور می‌داند. او معتقد است که ایران باید به‌طور جدی به مذاکره با سایر کشورها بپردازد و توافق‌های اقتصادی جدیدی با جامعه جهانی حاصل کند. به‌ویژه که ترامپ به مسائل اقتصادی نگاه می‌کند و در مذاکرات خود بیشتر از هر چیز به دنبال منافع اقتصادی است.
جنگ تعرفه‌ها و فرصتی برای ایران؟
سلطانی درخصوص جنگ تعرفه‌ای که در دوران ترامپ بین ایالات‌متحده و کشورهای مختلف شدت گرفته، می‌گوید: «اگر این جنگ تعرفه‌ای ادامه پیدا کند، ممکن است ایران بتواند از آن به‌عنوان یک مزیت اقتصادی بهره‌برداری کند. ولی تجربه نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها در نهایت با آمریکا به توافق خواهند رسید تا از تحمیل ضررهای بیشتر جلوگیری کنند.»
امکان مذاکره ایران و آمریکا
در نهایت، سلطانی با توجه به تغییرات در فضای سیاسی و اقتصادی، به این نکته اشاره می‌کند که ایران باید تصمیماتی واقع‌بینانه در این خصوص اتخاذ کند. او بیان می‌کند که ایران اکنون آسیب‌پذیرتر از گذشته است و در صورت عدم مذاکره با آمریکا، وضعیت اقتصادی کشور بیش از پیش به بحران خواهد کشید. به‌ویژه که در دوره قبلی ریاست‌جمهوری ترامپ، عدم‌مذاکره باعث افزایش نرخ ارز و تورم شدید شد. او تأکید می‌کند که در حال حاضر، هیچ‌چیز به اندازه مذاکره نمی‌تواند منجر به کاهش فشارهای اقتصادی و افزایش تاب‌آوری کشور شود.
