در نخستین روز پیش‌فروش سکه، سامانه پیش‌فروش با استقبال گسترده‌ای روبرو شد و به‌دلیل ترافیک بالای متقاضیان، بسیاری از افراد نتوانستند احراز هویت خود را انجام دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که قیمت‌های اعلام‌شده برای انواع سکه، سودی در حدود ۱۱ تا ۲۰ درصد برای خریداران به همراه دارد. کارشناسان معتقدند که فروش سکه قادر به کنترل انتظارات تورمی نخواهد بود. علاوه بر این، شاخص کل بورس در سه روز معاملاتی اخیر افت ۵ درصدی را تجربه کرده است. به نظر می‌رسد که مقصد عمده پول‌های خارج‌شده از بورس، طرح پیش‌فروش سکه بانک مرکزی باشد.
ترافیک پیش‌فروش سکه
علیرضا کتانی: پیش‌فروش سکه‌های ضرب سال ۱۳۸۶ در روز یکشنبه ۲۸ بهمن توسط مرکز مبادله آغاز شد. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که سامانه پیش‌فروش در این روز به‌دلیل استقبال گسترده و مشکلات زیرساختی، به‌ویژه در مرحله احراز هویت، با اختلالات زیادی مواجه شد. بسیاری از متقاضیان نتوانستند سفارش خود را ثبت کنند.
به نظر می‌رسد که سایت مرکز مبادله ایران به زیرساخت‌های کافی برای پاسخ‌گویی به حجم تقاضا نیاز دارد. از این رو، به متقاضیان توصیه شده است که مراحل احراز هویت خود را قبل از روز پیش‌فروش تکمیل کنند تا در روز مورد نظر مشکلی نداشته باشند. پیگیری‌ها نشان می‌دهد که احتمال تمدید مهلت پیش‌فروش‌ها وجود دارد، اما هنوز خبری در این باره منتشر نشده است.
سود پیش‌خرید سکه‌ها
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که اگر قیمت سکه‌ها تا زمان سررسید به اندازه تورم افزایش یابد، سود پیش‌خرید سکه‌های تمام در سررسیدهای مختلف به شرح زیر خواهد بود:
- پیش‌خرید سکه تمام با سررسید ۳۱ خرداد ۱۴۰۴: ۱۱ درصد سود
- پیش‌خرید سکه تمام با سررسید ۳۰ مرداد ۱۴۰۴: ۱۴.۵ درصد سود
- پیش‌خرید سکه تمام با سررسید ۳۰ مهر ۱۴۰۴: ۱۶ درصد سود
همچنین پیش‌خرید نیم‌سکه‌ها سود مشابهی خواهد داشت. پیش‌خرید ربع‌سکه‌ها اما سود بیشتری در مقایسه با تمام‌سکه و نیم‌سکه خواهد داشت:
- ربع‌سکه سررسید ۳۱ خرداد ۱۴۰۴: ۱۲ درصد سود
- ربع‌سکه سررسید ۳۰ مرداد ۱۴۰۴: ۱۵.۳ درصد سود
- ربع‌سکه سررسید ۳۰ مهر ۱۴۰۴: ۲۰.۴ درصد سود
قیمت و شرایط پیش‌فروش سکه‌ها
براساس اعلام مرکز مبادله ایران، قیمت سکه‌های تمام بهار آزادی با سال ضرب ۱۴۰۴ و موعد تحویل مهر و مرداد ماه ۱۴۰۴ به ترتیب ۵۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و ۶۲ میلیون تومان خواهد بود. قیمت سکه تمام بهار آزادی با سال ضرب ۱۳۸۶ و موعد تحویل ۳۱ خرداد ماه ۱۴۰۴ نیز ۶۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.
همچنین قیمت پیش‌فروش نیم‌سکه برای سررسیدهای مختلف به شرح زیر اعلام شده است:
- نیم‌سکه برای سررسید مهر ماه ۱۴۰۴: ۳۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان
- نیم‌سکه برای سررسید مرداد ماه ۱۴۰۴: ۳۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان
- نیم‌سکه برای سررسید خرداد ماه ۱۴۰۴: ۳۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان
برای ربع‌سکه‌ها نیز قیمت‌ها به شرح زیر است:
- ربع‌سکه سررسید ۳۰ مهر ۱۴۰۴: ۱۶ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان
- ربع‌سکه سررسید ۳۰ مرداد ۱۴۰۴: ۱۷ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان
- ربع‌سکه سررسید ۳۱ خرداد ۱۴۰۴: ۱۸ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان
آیا پیش‌فروش سکه انتظارات تورمی را کنترل می‌کند؟
«دنیای‌اقتصاد» پیشتر در گزارشی به بررسی اثر سیاست فروش سکه بر انتظارات تورمی پرداخت. این گزارش نشان می‌دهد که پیش‌فروش سکه می‌تواند اثرات کوتاه‌مدتی در کاهش تقاضای سفته‌بازی و جذب نقدینگی ایجاد کند، اما این مسئله در بلندمدت تاثیری در کنترل انتظارات تورمی نخواهد داشت. عوامل بنیادی نظیر رشد بی‌رویه حجم پول، کسری بودجه و سیاست‌های ناسازگار مالی، عوامل اصلی تورم هستند که تنها با مداخلات موقت مانند پیش‌فروش سکه نمی‌توان آن‌ها را حل کرد.
بنابراین، بانک مرکزی باید بر ابزارهای پولی اصلی مانند نرخ بهره تمرکز کند و از ورود به حوزه‌هایی مانند فروش سکه به‌عنوان یک ابزار رفاهی خودداری کند. اصلاحات ساختاری در سیاست‌های اقتصادی و مدیریت نقدینگی به همراه افزایش شفافیت، پیش‌نیاز کنترل موثر تورم است.
