سخنگوی وزارت خارجه ایران از رایزنی‌ها برای آغاز دور سوم گفت‌وگوهای ایران و کشورهای اروپایی خبر داد. این گفت‌وگوها که به ویژه تحت تأثیر جنگ اوکراین قرار دارد، می‌تواند در صورت تحقق احتمالی صلح بین روسیه و آمریکا، چالش‌ها و موانع موجود در روابط تهران و پایتخت‌های اروپایی را کاهش دهد.
نقش اوکراین در روابط ایران و اروپا
سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرده است که طرفین ایرانی و اروپایی در حال انجام مشاوره‌های لازم برای آغاز دور جدید مذاکرات هستند. این در حالی است که امروز، سه‌شنبه، مذاکرات صلح اوکراین میان روسیه و آمریکا در ریاض برگزار خواهد شد. از آنجایی که ادعای غرب مبنی بر همکاری نظامی ایران و روسیه در جنگ اوکراین یکی از موانع اصلی به نتیجه رسیدن مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی بوده است، سوال اینجاست که اگر مذاکرات صلح اوکراین موفقیت‌آمیز باشد، آیا می‌تواند روند گفت‌وگوها بین ایران و سه کشور اروپایی (بریتانیا، آلمان و فرانسه) را تسریع کند؟
مذاکرات ایران و اروپا: یک تاریخچه کوتاه
در دور نخست مذاکرات که در نهم آذرماه در ژنو برگزار شد، موضوعات اختلافی زیادی مانند مسائل دوجانبه، هسته‌ای، تحریم‌ها و جنگ‌های غزه و اوکراین در دستور کار قرار گرفت. پس از این نشست، کاظم غریب‌آبادی، معاون بین‌الملل وزارت خارجه، اعلام کرد که توافق شده است تا مذاکرات در آینده ادامه یابد.
در نهایت، در تاریخ ۲۴ دی‌ماه، طرفین ایرانی و اروپایی دوباره در ژنو به رایزنی پرداختند که به گفته غریب‌آبادی، «جدی، صریح و سازنده» بود. در این نشست نیز توافق شد که گفت‌وگوها ادامه یابد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، روز گذشته در نشست هفتگی خود گفت که رایزنی‌ها در حال انجام است و به محض قطعی شدن تاریخ و مکان مذاکرات، اطلاع‌رسانی خواهد شد.
ریاض میزبان مذاکرات مهم
ریاض امروز شاهد یک نشست حیاتی خواهد بود. مذاکرات میان هیأت‌های آمریکایی و روسی در خصوص بحران اوکراین قرار است در پایتخت عربستان برگزار شود. طرف آمریکایی در این نشست شامل مارکو روبیو، وزیر خارجه، مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، و استیون ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه خواهد بود. از سوی دیگر، روسیه نیز با حضور وزیر خارجه و دستیار رئیس‌جمهور در این مذاکرات شرکت خواهد کرد.
آیا صلح اوکراین به مذاکره ایران و اروپا کمک می‌کند؟
در حال حاضر، تحلیلگران بر این باورند که حل بحران اوکراین می‌تواند به روند گفت‌وگوهای ایران و اروپا کمک کند، اما تنها زمانی که اختلافات تهران و واشنگتن برطرف شود، می‌توان امید به پیشرفت بیشتری داشت. چرا که با وجود دولت ترامپ در آمریکا، که اخیراً سیاست فشار حداکثری را دوباره فعال کرده است، مذاکره با آمریکا برای ایران پیچیده باقی می‌ماند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به سوالات درباره احتمال مذاکره با آمریکا نیز اظهار داشت که این اظهارات به هیچ‌وجه با رفتارهای آمریکا همخوانی ندارد و سخنان تهدیدآمیز واشنگتن نمی‌تواند به جدی بودن گفتگوها منجر شود.
نقش روسیه در مذاکرات هسته‌ای
سخنگوی وزارت خارجه ایران در ادامه اشاره کرد که ایران با روسیه در ارتباط مستمر است و مشاوره‌های لازم را درباره موضوعات مختلف از جمله برنامه هسته‌ای انجام می‌دهد. روابط مستمر ایران با روسیه به عنوان یکی از کشورهای دائمی شورای امنیت، تأثیر زیادی در روند مذاکرات هسته‌ای ایران داشته است.
چشم‌انداز مذاکرات: چشم به سوی آمریکا
کوروش احمدی، دیپلمات پیشین، در تحلیل خود به این نکته اشاره کرد که مذاکرات با اروپا بیشتر جنبه مشورتی دارد و عامل اصلی تعیین‌کننده در این فرآیند، مذاکرات ایران و آمریکا است. او افزود که رفع اختلافات ایران و آمریکا می‌تواند بر روابط ایران با بروکسل تأثیرگذار باشد.
او در ادامه گفت که حل بحران اوکراین ممکن است زمان‌بر باشد و حتی پس از حل این مسئله، تغییرات ملموس در روابط ایران و اروپا به سرعت اتفاق نخواهد افتاد. همچنین، مسأله هسته‌ای و چالش‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز مزید بر علت شده است که روابط تهران و بروکسل به وضعیت پیش از جنگ اوکراین بازنگردد.
