مکران: کرانهای پر رمز و راز
این روزها کرانههای جنوبی ایران در کانون توجه قرار گرفتهاند؛ زمزمههایی از تبدیل مکران به پایتخت در جریان است. با این حال، کمتر کسی میداند مکران دقیقاً کجاست، چه جغرافیایی دارد یا فرهنگش چگونه است. تنها چیزی که مشخص است، دوری این منطقه است: ۱۸۰۰ کیلومتر فاصله از تهران تا چابهار، دورترین نقطه مرزی ایران.
روایت مکران، سرزمین تضادها
آیا این فاصله را جغرافیا ساخته یا بیعدالتی؟ اینجا، فقر و زیبایی چنان در هم تنیدهاند که هیچکس نتوانسته تصویری واقعی از آن ارائه دهد. در حالی که مردم مکران برای آب آشامیدنی مشکل دارند، کنارشان اقیانوس گستردهای از آب است. از سویی دیگر، کسانی در این منطقه سرمایههای خود را به کشورهای عربی منتقل میکنند، در حالی که دیگران به نان شب محتاجاند.
این سرزمین پر از تناقض است؛ با قهرمانانی که فراموش شدهاند. هنوز این سوال پابرجاست: وقتی از مکران حرف میزنیم، دقیقاً از چه حرف میزنیم؟
بازار زمین در مکران
یک گردشگر در چابهار میگوید: «شاید بهتر باشد ویلای شمال را بفروشیم و اینجا زمین بخریم.» هنوز پروژههای عمرانی آغاز نشده، اما قیمت زمین در حال افزایش است. کسی دیگر اضافه میکند: «از شمال خسته شدیم، اینجا طبیعتی متفاوت دارد.» اما در میان این هیاهو، برخی سرمایهگذاران با تردید روبهرو هستند؛ آیا واقعاً مکران به پایتخت تبدیل خواهد شد؟
حاشیهنشینی: چالش بزرگ چابهار
چابهار با بیش از ۷۰ هزار نفر حاشیهنشین، بزرگترین مشکل خود را حاشیهنشینی میداند. در این شهر ۱۶ سکونتگاه غیررسمی به نام «مچوکآباد» شکل گرفته است. هرچند پروژههایی برای بهبود وضعیت آغاز شدهاند، اما آینده آنها هنوز نامشخص است.
مکران: از گذشته تا امروز
مکران نام بلوچی دریای عمان است، دریایی که به اقیانوس پیوند میخورد. این منطقه از جاسک و میناب آغاز میشود و تا کنارک و چابهار ادامه دارد. اما در تقسیمات کشوری، نامی از مکران وجود ندارد.
در طول تاریخ، مکران بخشی از ایالتهایی بود که تا کرمان و سیستان کشیده میشدند. امروز، این منطقه شامل شهرهایی چون ایرانشهر، سراوان، نیکشهر و چابهار است که با طبیعت منحصربهفرد و پتانسیلهای توسعهای خود شناخته میشود.
بهشت یا جهنم؟
چابهار، با هوای دلپذیر زمستانی و طبیعت بینظیرش، به بهشتی برای گردشگران تبدیل شده است. اما در تابستان، گرمای شدید آن جهنم میشود. با وجود پتانسیلهای فراوان، زیرساختهای ضعیف، گردشگری و تجارت این منطقه را تحت تأثیر قرار دادهاند.
آینده مکران
چابهار، منطقهای که از سال ۱۳۷۰ به منطقه آزاد تبدیل شد، در سالهای اخیر نتوانسته گردشگران و سرمایهگذاران را به خود جذب کند. با این حال، گروههای مردمی تلاش میکنند با مرمت مکانهای تاریخی و راهاندازی کسبوکارهای محلی، روح تازهای به این منطقه بدهند.
مکران، با طبیعت رازآلود و تاریخ پر افتخارش، ظرفیت تبدیل شدن به یکی از مناطق طلایی ایران را دارد. این سرزمین، به قول مردمانش، «هزار ماشاءالله» میخواهد.