۱۰ روند مهم تجارت جهانی در سال ۲۰۲۴ از نگاه آنکتاد
آنکتاد (UNCTAD) در آخرین روز سال ۲۰۲۳ میلادی، ۱۰ روند اصلی که بر تجارت جهانی در سال ۲۰۲۴ تأثیر خواهد گذاشت را معرفی کرد. به گفته این نهاد تجاری سازمان ملل، سال گذشته میلادی شاهد تحولات غیرمنتظره‌ای در عرصه‌های مختلف بود که هر کدام به نوعی تجارت جهانی را تحت تأثیر قرار دادند. این تحولات را می‌توان در سه محور اصلی بررسی کرد: تحولات سیاسی و امنیتی در خاورمیانه و جنگ اوکراین و روسیه که تأثیر مستقیمی بر ریسک‌های حمل‌ونقل داشت، تغییرات اقلیمی که به افزایش قیمت‌ها و کمبودها منجر شد و همچنین ریسک‌های اقتصادی جهانی.
زخم‌های کرونا هنوز التیام نیافته‌اند
کشورها هنوز نتوانسته‌اند به طور کامل از بحران کرونا بهبود یابند. طبق گزارش آنکتاد، پیش‌بینی می‌شود رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۴ به ۲.۶ درصد برسد، که این مقدار نزدیک به آستانه رکود جهانی است. به همین دلیل، آنکتاد سیاست‌هایی را برای تقویت سرمایه‌گذاری و اشتغال پیشنهاد می‌کند.
دریاهای ناامن
تغییرات اقلیمی و بحران‌های ژئوپلیتیکی، امنیت حمل‌ونقل دریایی را کاهش داده است. در سال ۲۰۲۴، حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ و بحران‌ها در دریای سیاه و کانال پاناما موجب اختلالات در مسیرهای تجاری مهم شد. برای مثال، حجم تجارت در کانال سوئز در دو ماه پایانی سال ۲۰۲۴ نسبت به سال گذشته بیش از ۴۲ درصد کاهش داشت.
کاهش سرمایه‌گذاری در کشورهای در حال توسعه
طبق گزارش آنکتاد، جریان سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم (FDI) به کشورهای در حال توسعه در سال ۲۰۲۳ با کاهش ۹ درصدی به ۸۴۱ میلیارد دلار رسید. این کاهش به ویژه در آسیا مشهود بود، جایی که جریان سرمایه‌گذاری با کاهش ۱۲ درصدی مواجه شد.
تأثیر جنگ‌ها بر اقتصاد منطقه‌ای
حمله نظامی به غزه در سال ۲۰۲۳ به کاهش ۲۴ درصدی تولید ناخالص داخلی این منطقه منجر شد. اگر بازسازی در این منطقه آغاز شود، طبق پیش‌بینی‌ها، حدود ۷۰ سال طول می‌کشد که اقتصاد غزه به سطح قبل از حملات بازگردد.
چالش‌های سرمایه‌گذاری در معدن
تقاضا برای مواد معدنی مورد نیاز فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر مانند لیتیوم و نیکل در حال افزایش است، اما سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها با چالش‌هایی روبه‌رو است. آنکتاد بر لزوم سرمایه‌گذاری بیشتر برای دستیابی به اهداف کربن صفر تأکید می‌کند.
فشارهای اقتصادی بر کشورهای در حال توسعه
با توجه به افزایش سهم کشورهای در حال توسعه در تجارت جهانی، آنکتاد به نقش این کشورها در توسعه تجارت و چالش‌هایی که در برابر آن‌ها قرار دارند، اشاره می‌کند. این کشورها به رغم سهم بالاتر در تجارت، همچنان با نابرابری‌های منطقه‌ای مواجه هستند.
بحران قیمت برای مصرف‌کنندگان شکلات
گرمایش زمین و تغییرات آب‌و‌هوایی منجر به کاهش برداشت کاکائو و افزایش قیمت آن شده است. قیمت کاکائو در سال‌های اخیر بیش از ۱۳۶ درصد افزایش یافته و مصرف‌کنندگان شکلات در سراسر جهان با قیمت‌های بالاتر روبه‌رو هستند.
افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل
اختلالات در مسیرهای دریایی و افزایش هزینه‌های عملیاتی در نیمه اول سال ۲۰۲۴، فشار زیادی به زنجیره تأمین جهانی وارد کرده است. هزینه‌های حمل‌ونقل جهانی به دلیل افزایش نرخ‌ها و اختلالات در مسیرهای کلیدی مانند کانال سوئز و پاناما افزایش یافته است.
در مجموع، سال ۲۰۲۴ با چالش‌های اقتصادی، ژئوپلیتیکی و اقلیمی همراه خواهد بود که تأثیرات آن بر تجارت جهانی محسوس خواهد بود.
