بخش عمدهای از خودروهای وارداتی به کشور در دو سال گذشته، متعلق به مدلهای چینی بوده است. در این میان، به نظر میرسد سیاستگذاران قصد دارند با تخصیص بودجه ارزی جداگانهای برای واردات خودروهای غیرچینی، سهم این خودروها را در بازار افزایش دهند.
یکی از منابع آگاه در این خصوص گفت: «حدود ۸۰ درصد خودروهای واردشده به کشور طی دو سال گذشته، مدلهای چینی یا ساخت چین هستند.» وی همچنین افزود: «با وجود واردات گسترده خودروهای چینی، استقبال چندانی از آنها صورت نگرفته و بسیاری از این خودروها مشتری ندارند.»
این منبع آگاه همچنین تاکید کرد: «سیاستگذاران تصمیم گرفتهاند تا برای ایجاد تعادل در بازار خودرو، بودجه ارزی جداگانهای را برای واردات مدلهای اروپایی، کرهای، ژاپنی و سایر برندهای غیرچینی اختصاص دهند.»
اگرچه خودروهای غیرچینی نیز طی دو سال گذشته وارد کشور شدهاند و تنوع زیادی دارند، اما بهلحاظ تعداد، چینیها غالب بودهاند. پس از برداشته شدن ممنوعیت واردات خودرو در اردیبهشت ۱۴۰۱، بسیاری از شهروندان امیدوار بودند که واردات گسترده و متنوعی از برندهای معتبر جهانی را دوباره تجربه کنند.
در دوران پیش از ممنوعیت، خودروهای چینی سهمی در واردات نداشتند و فروش و قیمتگذاری خودروها آزاد بود. پس از لغو ممنوعیت واردات، مشخص شد که مدلهای وارداتی تفاوت زیادی با دوران قبل از بهار ۹۷ دارند. در این میان، واردات خودروهای چینی آغاز شد و بازار خودرو کشور با شیوهای جدید از واردات روبهرو شد.
هرچند آمار دقیقی از تفکیک خودروهای واردشده به کشور در دسترس نیست، برخی فعالان حوزه واردات بر این باورند که اکثر خودروهای واردشده، چینی یا ساخت چین هستند. در واقع، حتی برخی برندهای غیرچینی مانند تویوتا نیز در چین تولید شدهاند.
با این حال، در مرحلههای فروش برگزار شده، استقبال از خودروهای چینی محدود بوده است. اکنون، همانطور که یکی از منابع آگاه اعلام کرده، سیاستگذاران قصد دارند بودجه ارزی جداگانهای برای واردات خودروهای غیرچینی اختصاص دهند.
در سال آینده، ۲ میلیارد یورو ارز به واردات خودرو اختصاص خواهد یافت و باید دید چه میزان از این بودجه به واردات مدلهای غیرچینی اختصاص مییابد.
رکود بازار خودرو در سال ۱۴۰۳
سال ۱۴۰۳ بهطور قطع یکی از راکدترین سالها برای بازار خودرو در کشور بود. بازاری که پس از سالها دوباره با واردات خودرو روبهرو شده و در عین حال شاهد افزایش قیمتها در کارخانههای تولیدی نیز بود.
با وجود نشانههای اقتصادی که نشان میداد نرخ ارز تأثیر زیادی بر قیمت خودرو در بازار آزاد خواهد داشت، رکود بیسابقه در ماههای اخیر موجب شد که بازار خودرو حتی به نرخ ارز نیز بیتوجه باشد. البته هم واردات و هم افزایش قیمت خودرو در کارخانهها باعث شده که نگاه سرمایهگذاری در خرید خودرو کمرنگ شود و بسیاری از مردم ترجیح دهند سرمایههای خود را در بازار طلا و ارز نگه دارند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که تنشهای سیاسی اخیر در سطح جهانی نیز بر این رفتار بازار تأثیرگذار بوده است و مردم به نقدشوندگی سرمایهها بیشتر از خرید خودرو توجه کردهاند.
افزایش قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی در بازار آزاد
در روزهای اخیر، قیمت خودروهای داخلی رشد چشمگیری داشته و افزایش ۲ تا ۴۰ میلیونتومانی را تجربه کردهاند. بهعنوان مثال، قیمت شاهین اتومات پلاس (۱۴۰۳) با افزایش ۴۰ میلیون تومان به ۱ میلیارد و ۲۷۵ میلیون تومان رسید و قیمت ریرا (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون تومان افزایش به ۱ میلیارد و ۵۸۰ میلیون تومان رسید.
در میان خودروهای مونتاژی نیز افزایش قیمتها بهطور مشابه مشاهده میشود. برای نمونه، قیمت کیامسی X۵ (۱۴۰۳) با ۵۰ میلیون تومان افزایش به ۱ میلیارد و ۸۸۰ میلیون تومان رسید.