در دو سال اخیر، بخش عمدهای از خودروهای وارداتی به کشور متعلق به مدلهای چینی بودهاند، اما به نظر میرسد که سیاستگذاران قصد دارند با تخصیص بودجه ارزی جداگانه برای واردات خودروهای غیرچینی، سهم آنها را در بازار افزایش دهند.
بودجه ضدچینی برای واردات خودرو
یک منبع آگاه که از ذکر نامش خودداری کرد، به «دنیایاقتصاد» گفت: به نظر میرسد حدود ۸۰ درصد خودروهای وارد شده به کشور در دو سال اخیر (پس از ازسرگیری واردات) مربوط به مدلهای چینی یا تولیدشده در چین باشد.
وی افزود: مشتریان استقبال چندانی از خودروهای چینی نکردهاند و بخش زیادی از این خودروها همچنان در انبار واردکنندگان باقی مانده و فروش نرفتهاند. این منبع آگاه تصریح کرد: سیاستگذاران در نظر دارند برای ایجاد تعادل در بازار خودرو، میان مدلهای چینی و غیرچینی، بودجه ارزی جداگانهای را برای واردات خودروهای اروپایی، کرهای، ژاپنی و سایر کشورها تخصیص دهند.
با وجود اینکه در دو سال گذشته خودروهای غیرچینی با تنوع زیاد وارد کشور شدهاند، اما از نظر تعداد، خودروهای چینی بیشتر بودهاند. پس از لغو ممنوعیت واردات خودرو در اردیبهشت ۱۴۰۱، شهروندان امیدوار بودند تا مانند دوران پیش از ممنوعیت، واردات انبوه و متنوعی از برندهای معتبر جهانی را دوباره تجربه کنند. در آن زمان، خودروهای چینی هیچ سهمی در واردات مدلهای سواری نداشتند و قیمتگذاری و فروش نیز آزاد بود، برخلاف وضعیت کنونی که تحت نظارت و محدودیتهای دستوری قرار دارد.
بعد از ابلاغ آییننامه واردات خودرو (چند ماه پس از لغو ممنوعیت واردات)، مشخص شد که مدل واردات تفاوتهای زیادی با قبل از سال ۹۷ دارد. علاوه بر اینکه فروش، قیمت و سود خودروهای وارداتی تحت نظارت و دستورات خاصی قرار گرفت، واردات خودروهای چینی شروع شد و این موضوع بازار خودرو کشور را با شکلی جدید از واردات مواجه کرد. هرچند آمار رسمی تفکیکشده از خودروهای وارد شده در دسترس نیست، اما برخی فعالان بازار واردات میگویند که بیشتر این خودروها (طبق گفتههای منبع آگاه این گزارش، ۸۰ درصد) از برندهای چینی یا تولید چین هستند. خودروهایی که تولید چین هستند، میتوانند شامل مدلهای غیرچینی مانند تویوتا باشند که در چین تولید میشوند.
با توجه به چند مرحله فروش برگزار شده، استقبال از خودروهای چینی چندان قابل توجه نبوده است و بسیاری از این خودروها به عنوان خودروهای مازاد عرضه شدهاند. به گفته این منبع آگاه، قرار است به واردات خودروهای غیرچینی، بودجه ارزی جداگانهای تخصیص یابد. با این حال، سیاستگذاران هنوز به وعدههای خود در زمینه تخصیص ارز برای واردات خودرو عمل نکردهاند. برای مثال، در سال جاری قرار بود ۲ میلیارد یورو برای واردات خودرو تخصیص یابد، اما در واقعیت، کل ارز اختصاص یافته کمتر از یک میلیارد یورو بوده است.
در سال آینده نیز مقرر شده که ۲ میلیارد یورو ارز به واردات خودرو اختصاص یابد، و باید منتظر ماند و دید چه میزان از این مبلغ صرف واردات خودروهای غیرچینی خواهد شد.