یکی از چالشبرانگیزترین بخشهای بودجه سال ۱۴۰۴، به نظر میرسد میزان ارز تخصیصی به واردات خودرو و تعرفه ورود خودروهای خارجی باشد. بهطوریکه کارشناسان بر این باورند که واردات خودرو به تنظیمات پیشین خود بازگشته است.
واردات خودرو به روال قبلی برگشت
یکی از جنجالیترین موضوعات در بودجه ۱۴۰۴، ارز تخصیصی برای واردات خودرو و تعرفه ورود خودروهای خارجی بوده است.
بودجه ۱۴۰۴ نمایانگر دو دیدگاه متفاوت از سوی دولت و مجلس در خصوص واردات خودرو است. مجلس در تلاش بود تا با کاهش تعرفهها و افزایش ارز تخصیصی، واردات خودروهای خارجی به کشور را گسترش دهد و به نوعی توقف پنجساله واردات خودرو را جبران کند. در مقابل، دولت با افزایش تعرفهها و در نظر گرفتن ۲ میلیارد دلار ارز تخصیصی بیشتر، به دنبال کسب درآمد از واردات بود.
در نهایت، در این تقابل، دولت با پشتوانه رای مجمع تشخیص مصلحت نظام پیروز شد و روز گذشته بندهای مربوط به واردات خودرو در لایحه بودجه به تصویب این نهاد رسید. در مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه، ارز تخصیصی به واردات خودرو به ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورو افزایش یافته بود و تعرفه واردات ۶۰ درصد تعیین شده بود. اما در رای مجمع، ارز تخصیصی به واردات به ۲ میلیارد یورو کاهش یافت و تعرفه واردات نیز از ۶۰ درصد به ۱۰۰ درصد افزایش یافت.
طرح وام ۱۰۰ میلیون تومانی ویژه مهندسان نقشهبردار
پیشتر هیات عالی نظارت با مصوبه کمیسیون تلفیق در خصوص خودرو مخالفت کرده بود، چراکه بانک مرکزی به ناتوانی در تامین ارز ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورویی برای واردات خودرو اذعان کرده بود. با این حال نمایندگان در صحن مجلس بر ارز تخصیصی خود تأکید کردند.
در نهایت، با ورود مجمع تشخیص مصلحت نظام، مصوبه دولت در لایحه بودجه به تصویب رسید. به نظر میرسد که تسریع در واردات خودرو در سال جاری تأثیرات مثبتی بر بازار خودرو داشته است، بهطوریکه با وجود افزایش قیمت ارز، رابطه سنتی میان نرخ ارز و قیمت خودروهای وارداتی در بازار آزاد تا حد زیادی کاهش یافته است.
اگرچه دولتی شدن واردات خودرو منجر به بروز رانت و تخلفات بسیاری در فرآیند ورود خودروهای خارجی به کشور شده، اما این تغییر به کاهش تبدیل شدن خودرو به یک کالای سرمایهای کمک کرده و مصرفکنندگان اصلی به بازار واردات قدم گذاشتهاند.
با اینکه تخصیص ۲ میلیارد دلار ارز تخصیصی میتواند بر بازار خودرو در سال آینده تأثیرگذار باشد، افزایش تعرفهها به ۱۰۰ درصد تأثیر زیادی بر تعداد خودروهای وارداتی و قیمت آنها خواهد داشت.