صنعت و بازار خودروهای تجاری به عنوان یکی از ارکان مهم اقتصاد و حمل و نقل کشور، در سال‌های اخیر با چالش‌ها و بحران‌های متعددی روبه‌رو شده است. یکی از چالش‌های بزرگ این صنعت، افزایش نرخ ارز و تغییرات اساسی در سیاست‌های ارزی کشور است. این تغییرات به ویژه با حذف ارز نیمایی و جایگزینی آن با نرخ‌های توافقی، تاثیرات زیادی بر هزینه‌های تولید و افزایش قیمت خودروهای تجاری وارداتی و مونتاژی در کشور گذاشته است.
طبق گزارش خبرنگار پرشین خودرو، در ماه‌های اخیر و در پی نوسانات شدید بازار ارز، قیمت ارزهای خارجی به تدریج افزایش یافت و این روند پس از شروع به کار دولت چهاردهم به نقطه‌ای رسید که دولت تصمیم به حذف ارز نیمایی و جایگزینی آن با ارز توافقی گرفت.
در دوران پیشین، سامانه نیما به خودروسازان اجازه می‌داد تا ارز با قیمت پایین‌تری نسبت به بازار آزاد دریافت کنند و به این ترتیب، محصولات خود را با هزینه کمتری (نسبت به استفاده از ارز آزاد) تولید یا وارد کنند.
بانک مرکزی اخیراً اعلام کرده که در 9 ماهه اول امسال، چهار میلیارد و ۳۲۸ میلیون دلار ارز نیمایی به صنایع حمل‌ونقل و خودرو اختصاص داده شده است، اما اکنون با حذف ارز نیمایی و جایگزینی آن با ارز توافقی، مونتاژکاران و واردکنندگان خودروهای تجاری باید ارز خود را با نرخ توافقی تهیه کنند.
در چنین شرایطی، سوال این است که با حذف ارز نیمایی که تفاوت قابل توجهی با نرخ ارز توافقی دارد، آینده بازار خودروهای تجاری چگونه خواهد بود؟
بدون شک، حذف ارز نیمایی باعث افزایش هزینه‌های تولید خودروسازان شده است و به طور طبیعی، وقتی خودروسازان برای تأمین ارز هزینه بیشتری پرداخت می‌کنند، محصولات خود را با قیمت بالاتری تولید خواهند کرد.
در هفته‌های اخیر، تصمیم حذف ارز نیمایی بازار خودروهای سنگین و تجاری را تحت تاثیر قرار داده و موجی از نگرانی‌ها را در میان خریداران و فروشندگان خودروهای تجاری به وجود آورده است. این تصمیم که به نظر می‌رسد برای مدیریت منابع ارزی اتخاذ شده، چالش‌های جدیدی را برای این صنعت به همراه دارد.
خودروسازان تجاری که تا چند ماه پیش از ارز نیمایی برای واردات قطعات و مونتاژ خودروهای تجاری در کشور استفاده می‌کردند، اکنون مجبور به استفاده از ارز توافقی برای تولیدات خود هستند. این تغییر سیاست، با توجه به تاثیر مستقیم نرخ ارز بر صنعت خودروهای تجاری، باعث افزایش شدید قیمت‌ها و چالش‌های اقتصادی برای فعالان این حوزه خواهد شد.
اگرچه این تصمیم در راستای سیاست‌های دولت برای مدیریت منابع ارزی اتخاذ شده است، بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که این تصمیم بدون در نظر گرفتن اثرات جانبی آن بر بازار خودروهای سنگین و سایر بخش‌های اقتصادی، به اجرا درآمده است. در شرایطی که دلار به طور پیوسته تغییرات نرخ دارد، حذف ارز نیمایی برای تأمین قطعات و واردات خودروهای تجاری ممکن است به منزله پایان این صنعت باشد.
این سیاست به همراه افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، تاثیر مستقیم بر هزینه‌های حمل‌ونقل و در نهایت بر قیمت کالاها خواهد داشت، چرا که کامیون‌ها به عنوان ابزار اصلی حمل کالا در کشور، نقش اساسی در زنجیره تأمین کالا ایفا می‌کنند. به همین دلیل، کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که این تغییرات می‌تواند منجر به افزایش قابل توجه قیمت کالاها در بازارهای مختلف شود.
در شرایطی که صنعت و بازار خودروهای تجاری نقش کلیدی در اقتصاد حمل و نقل کالا دارند، انتظار می‌رود که سیاست‌های ارزی و تصمیمات مربوطه با دقت بیشتری بررسی شوند تا از بروز مشکلات بیشتر در این صنعت جلوگیری شود. در غیر این صورت، با ادامه این روند و حذف ارز نیمایی، افزایش قیمت خودروهای تجاری و کالاها اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
