برخی از خودروسازان معتبر جهانی، نظیر هیوندای، در حال برنامهریزی برای بازگشت به بازار روسیه هستند، اما در ایران، به نظر میرسد خودروسازان چینی در شرایط پیچیدهای قرار گرفتهاند.
چالشهای خودروسازان چینی در ایران
در حالی که برخی برندهای جهانی همچون هیوندای در حال بررسی شرایط برای بازگشت به روسیه هستند، خودروسازان چینی در ایران به نوعی در وضعیت برزخ قرار دارند.
تحولات سیاسی پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، شرایط متفاوتی را برای ایران و روسیه رقم زده است. گمانهزنیها درباره دیدار قریبالوقوع پوتین و ترامپ، خودروسازانی که پیش از این در روسیه فعال بودند و به دلیل جنگ اوکراین و تحریمها مجبور به ترک این کشور شدند، حالا در تلاشند تا دوباره به این بازار بازگردند.
یکی از این خودروسازان، هیوندای است که در حال بررسی شرایط برای خرید مجدد کارخانه سنپترزبورگ میباشد.
در حالی که زمینههای بازگشت خودروسازان به روسیه فراهم شده، در ایران وضعیت متفاوتی برقرار است و ریسک فعالیت شرکای خارجی در صنعت خودروسازی کشور افزایش یافته است.
در حال حاضر تنها شرکای خارجی خودروسازان ایرانی، تولیدکنندگان چینی هستند که در دهه گذشته با عرضه محصولات مونتاژی سهم قابل توجهی از بازار خودرو در ایران را به دست آوردهاند. این شرکتها به ویژه در پنج سال اخیر، با استفاده از ارز حاصل از فروش نفت ایران به چین، قطعات زیادی وارد کردهاند که این امر باعث افزایش سهم خودروسازان چینی در بازار ایران شده است.
اما نکته مهم این است که تولید محصولات مونتاژی در ایران بدون انتقال فناوری صورت گرفته و از توان قطعهسازان داخلی بهرهبرداری نشده است.
این وضعیت باعث شده که خودروسازان چینی هیچ تعهدی نسبت به ادامه همکاری با شرکای ایرانی نداشته باشند و در صورت تغییر شرایط سیاسی به نفع خودشان، به راحتی از ایران خارج شوند. نمونه این وضعیت، خروج خودروسازان چینی و شرکای آسیایی و اروپایی پس از خروج ترامپ از برجام بود.
در شرایط کنونی، تاثیر تحریمها، روابط سیاسی و اقتصادی میان ایران و چین، و استراتژیهای خودروسازان چینی به شدت بر ادامه حضور آنها در ایران تأثیرگذار است. برخی از شرکتهای چینی به دلیل فشارهای بینالمللی یا تحریمها، قبلاً فعالیتهای خود در ایران را کاهش یا متوقف کردهاند.
پیشبینی میشود که اگر تحریمها تشدید شوند، برخی خودروسازان چینی ممکن است تصمیم به کاهش یا توقف فعالیتهای خود در ایران بگیرند، بهویژه اگر ریسکهای مالی و قانونی برای آنها افزایش یابد. در عین حال، برخی دیگر ممکن است به دلیل اهمیت بازار ایران یا روابط استراتژیک با دولت ایران، همچنان در این بازار باقی بمانند.
اگر تحریمها تشدید شوند، شرکتهای مونتاژکار در ایران با چالشهای جدی مواجه خواهند شد. بسیاری از قطعات مورد نیاز برای مونتاژ خودرو از خارج وارد میشود، به ویژه از چین. تحریمها میتوانند دسترسی به این قطعات را دشوار یا حتی غیرممکن کنند، چرا که شرکتهای خارجی ممکن است از فروش قطعات به ایران خودداری کنند تا تحت تأثیر تحریمها قرار نگیرند.
علاوه بر این، با تشدید تحریمها، هزینه واردات قطعات و مواد اولیه افزایش مییابد که میتواند به افزایش قیمت تمامشده خودروها و کاهش سودآوری شرکتهای مونتاژکار منجر شود. محدودیتهای مالی نیز مزید بر علت است چرا که تحریمها دسترسی ایران به سیستم مالی بینالمللی را محدود یا غیرممکن میکند، و این امر میتواند انجام معاملات بینالمللی را برای شرکتهای مونتاژکار دشوار سازد.
در نهایت، وضعیت شرکتهای مونتاژکار به تحولات سیاسی و اقتصادی آینده بستگی دارد و ممکن است با چالشهای قابل توجهی روبهرو شوند. به طور کلی، خودروسازان چینی در حال حاضر در حال تصمیمگیری در مورد ادامه حضور یا خروج از ایران هستند.