چالش‌های واردات کامیون‌ها و کشنده‌های کارکرده در ایران
در سال‌های اخیر، واردات کامیون‌ها و کشنده‌های کارکرده به ایران به جای کمک به نوسازی ناوگان حمل‌ونقل، مشکلات فراوانی را به همراه داشته است. در ابتدا این طرح با هدف بهبود وضعیت ناوگان فرسوده آغاز شد، اما به دلیل تغییرات مکرر در مسئولیت‌ها و ناهماهنگی بین سازمان‌ها، واردکنندگان با مشکلات زیادی مواجه شدند. پس از آنکه سازمان راهداری از روند واردات این خودروها خارج شد و مسئولیت آن به ستاد سوخت منتقل گردید، مشکلات جدیدی آغاز شد. یکی از عمده‌ترین مشکلات حذف سامانه RPF بود که باعث توقف واردات و تجمع کامیون‌ها و کشنده‌ها در گمرک شد.
آغاز مشکلات با خروج سازمان راهداری
این طرح که در ابتدا از طریق بند «ث» ماده ۳۰ قانون احکام دائمی و سپس بند «ص» تبصره ۷ قانون بودجه ۱۴۰۲ امکان واردات کامیون‌های کارکرده را فراهم کرده بود، با شروع سال ۱۴۰2 و پس از خروج سازمان راهداری از فرآیند، با مشکلات عدیده‌ای مواجه شد. سامانه RPF که پیش از این برای ثبت سفارش و ویرایش واردات این کامیون‌ها فعال بود، از دسترس خارج گردید و طرح متوقف شد. این خروج باعث بلاتکلیفی در ثبت سفارش‌ها و تخصیص ارز برای واردات شد.
دولت در تلاش برای رفع مشکلات
وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) و سایر ارگان‌ها اخیراً در تلاش برای رفع مشکلات به وجود آمده برای واردات کامیون‌ها و کشنده‌ها، بخشنامه‌ای صادر کردند که در آن آمده است: ثبت سفارش‌های مربوط به کامیون‌های مستعمل می‌تواند بدون تایید جدید از سازمان راهداری تمدید شود، اما به شرطی که تخصیص ارز از بانک مرکزی صورت گرفته باشد.
چالش‌های تخصیص ارز و حقوق مکتسبه
یکی از مسائلی که واردکنندگان با آن دست به گریبان هستند، تخصیص ارز است. به گفته اعضای انجمن واردکنندگان خودروهای تجاری، ثبت سفارش کامیون‌ها به معنای مجوز واردات است، اما عدم تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی باعث توقف این فرایند شده و این خود تخلفی از سوی سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف است. واردکنندگان نمی‌توانند بدون تخصیص ارز، اقدام به واردات کنند و همین موضوع باعث بروز مشکلات و چالش‌ها در این مسیر شده است.
نتیجه‌گیری
مشکلات واردات کامیون‌ها و کشنده‌های کارکرده نه تنها به دلیل عدم هماهنگی بین سازمان‌ها و تغییرات مداوم در سیاست‌ها بلکه به دلیل مشکلات اقتصادی و تخصیص ارز نیز افزایش یافته است. بدون توجه به این مسائل و برطرف کردن مشکلات زیرساختی، فرآیند نوسازی ناوگان حمل‌ونقل کشور همچنان با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود.
