ماشین سورن توربو ELX

سورن توربو یک پروژه بلند پروازانه از ایران خودرو در دهه نود بود که با هدف احیای قدرت از دست رفته سورن به عنوان تیپی لوکس از سمند کلید خورد. سمند علیرغم اشتراک پلتفرم با پژو 405، همواره از وزن بالاتر خود رنج میبرد و به همین دلیل نمی‌توانست به شتابی مشابه نمایندگان پژو دست یابد؛ اما عرضه سورن با پیشرانه جدیدتر EF7 و پس از آن EF7 TC یا همان توربوشارژر، محصول ملی ایران‌خودرو را در زمره سریع‌ترین سدان‌های تولید داخل قرار دارد. البته این ارتقاء فنی چندان هم بی دردسر نبود و علیرغم اعمال برخی محدودیت‌ها روی قدرت خروجی و کاهش سطح بوست توربو، باز هم شاهد مشکلات فنی گسترده و ضعف در سیستم خنک‌کاری مجموعه موتور بوده‌ایم تا جایی که مهندسان جاده‌مخصوص مجبور شدند برای دنا تغییراتی روی اینترکولر و برخی قسمت‌های دیگر اعمال کنند تا تجربه تلخ سورن تکرار نگردد.

سورن توربو

مشکل دیگر در عدم ارتقاء مناسب سایر مشخصات فنی ماشین نظیر تعلیق، پایداری، سیستم‌های امنیتی و ترمزهاست که برای خودرویی با توانایی‌های حرکتی سورن توربو واجب‌ به نظر می‌رسید اما متاسفانه خودروساز وطنی به این مهم توجه خاصی نکرد. نتیجه اینکه شما باید سورن توربو را صرفاً برای شتاب‌گیری‌های موقت یا بهره‌مندی از کشش بهتر در دورهای پایین و مصرف سوخت بهینه در برخی شرایط خریداری کنید، چراکه فشار مضاعف روی این محصول و استفاده حداکثری از قدرت پیشرانه‌اش به هزینه استهلاک بالا و کاهش ایمنی شدید منتهی خواهد شد.
در هر صورت سورن توربو جدا از بخش فنی، در مباحث دیگر مثل: دسترسی آسان به شبکه خدماتی و قطعات یدکی، فضای جادار کابین و صندوق عقب و کیفیت سواری، خودرو مناسبی است و برای استفاده‌های خانوادگی کارآمد به نظر می‌رسد.

با ورود به داخل کابین سورن توربو با فضایی مشابه با سورن ساده ELX ساده مواجه می‌شویم. طراحی داخلی با الهام از پژو 407 ساخته شده و انصافاً هم زیبا از کار درآمده است. چیدمان کلی قطعات هم اصولی به نظر می‌رسد و استفاده از تریم مشکی در کنار فرم U شکل کنسول مرکزی و حالت حجیم داشبورد، حال و حوای اسپرت و جوان‌پسندانه‌تری در قیاس با حالت کلاسیک سمند LX دارند.

داخل سورن توربو

فضای کلی کابین مشابه تمامی مدل‌های سمند عالی است و روی صندلی‌های راحت ماشین جای پا و سر کافی برای تمامی سرنشینان مهیا می‌باشد. این قضیه در کنار صندوق عقب بزرگ و جادار اتومبیل، سورن را در زمره خودروهای مناسب برای استفاده‌های خانوادگی و مسافرت قرار داده است.

سورن توربو از نظر ظاهری تفاوت خاصی با مدل تنفس‌طبیعی ندارد و حتی می‌توان گفت شباهت‌هایش با نسخه اولیه سمند نیز غیر قابل انکار می‌باشد. البته سورن نسبت به سمند معمولی یا حتی LX اندکی مدرن‌تر شده و با جلوپنجره بزرگ‌تر، سپرهای اسپرت‌تر و چراغهای متفاوت خود، امروزی‌تر به چشم می‌آید.

سورن توربو

اما پیشرفت ظاهری در این مدل آنقدر زیاد و محسوس نبوده که بتواند فاصله ایجاد شده بین این محصول با تولیدات روز جهان را جبران نماید. ضمن اینکه طراحان ایران‌خودرو در هنگام فیس‌لیفت سمند و تبدیل آن به سورن، بخشی از هارمونی خطوط را تخریب نموده‌اند و حالا در برخی زوایا شاهد ناهماهنگی‌هایی هستیم. با این حال همچنان می‌توان از سورن به عنوان خودرویی زیباتر و جذاب از LX یاد نمود؛ بخصوص که این محصول با توجه به تعداد کمتر در خیابان، به اندازه برادرانش تکراری نشده و جلوه به نسبت خاص‌تری دارد.

با گشودن درب موتور سورن توربو با پیشرانه TC EF7 مواجه می‌شویم. این موتور در واقع همان انجین 4 سیلندر 1.65 لیتری 16 سوپاپ به اصطلاح ملی است که این بار به توربوشارژر و سایر متعلقات مربوط به آن نظیر اینترکولر تجهیز شده تا در نهایت قدرت و گشتاور بیشتر و مصرف سوخت کمتری به ما هدیه دهد. نتیجه کار هم چه روز کاغذ و چه در عمل مناسب بوده و قدرت تولیدی از 115 به 150 اسب بخار و گشتاور از 159 به 215 نیوتن‌متر افزایش یافته که تازه این تورک عالی در دورهای پایین‌تر از قبل در دسترس قرار دارد. البته این پیشرانه توان تولید قدرت بیشتر را هم داشت اما با توجه به عدم تقویت بسیاری از قطعات، ایران‌خودرو مجبور شد بوست را پایین‌تر نگاه دارد تا قطعات فنی و همچنین ترمزهای ماشین توان تحمل فشار وارده را داشته باشند.

هرچند همانطور که اشاره کردیم خودروساز وطنی در این امر چندان موفق نبوده و در عمل کنترل سورن توربو تا حدودی با دشواری همراه است و از نظر استهلاک هم اوضاع چندان عالی به نظر نمی‌رسد. مسئله دیگر اینکه بدلیل ضعف در سیستم خنک‌کاری، پس از مقداری فشار، پیشرانه سورن توربو دچار افت عملکرد می‌گردد که البته این مشکل روی دناپلاس توربو با بهره‌گیری از اینترکولر بزرگ‌تر و برخی اصلاحات ساختاری تا حدودی برطرف شده است.
در هر صورت این محصول با شتاب رسمی 10 ثانیه‌ای، چیزی در حدود 2 ثانیه زودتر از مدل اتمسفریک به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت دست می‌یابد اما در مورد مصرف سوخت ترکیبی شرایط تغییر چندانی نکرده و مدل مجهز به پرخوران در شرایط ترکیبی تنها 0.16 لیتر در هر صد کیلومتر، بنزین صرفه‌جویی می‌کند. هرچند در برخی مسیرهای خاص این اختلاف بیشتر خواهد شد. ضمناً بد نیست اشاره کنیم که جدا از تغییرات صورت گرفته روی پیشرانه، ضرائب گیربکس و دیفرانسیل سورن توربو هم مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفته‌اند و حالا با ضرائب سبک‌تر “که در دنده‌های 3 تا 5 محسوس است”، به حداکثر سرعت 15 کیلومتر بیشتر از مدل ساده دسترسی داریم.

سورن توربو از نظر سطح امکانات تفاوت محسوسی با مدل ساده اتمسفریک ندارد و به غیر از موارد اندکی نظیر ترمزهای عقب دیسکی، در سایر قسمت‌ها شرایطی مشابه با برادرش ارائه می‌کند. از جمله امکانات این محصول میتوان به مواردی نظیر: کیسه هوا برای راننده و سرنشین کناری، ترمزهای مجهز به ABS و EBD، فرمان هیدرولیک با کلیدهای کنترلی، تهویه خودکار بهمراه دریچه جداگانه برای سرنشینان عقب، چراغ‌های مه‌شکن جلو و عقب، چراغ مشایعت، تنظیم ارتفاع نور چراغ‌های جلو از داخل، آینه‌های جانبی برقی تاشونده، شیشه‌های برقی مجهز به پاور ویندوز، ایموبلایزر، سنسورهای دنده عقب و تنظیم برقی پشتی صندلی‌های جلو اشاره نمود که شاید برای این روزها تجهیزات شگفت انگیزی محسوب نشوند اما حداقل شرایط سورن را از خانواده تندر و یا سمندهای ساده بالاتر نگاه می‌دارند.