چلنگری یعنی آهنگری سنتی سبك كه از گذشته در صنایع دستی ایران جایگاه ویژه‌ای داشته است.
چَلَنگَری فرایند فرم دادن مفتول‌ها و ورقه‌های فلزی با حرارت دادن فلز و کوفتن آن برای ساخت داس، چکش، نعل و زنگوله، کوبه و کلون، میخ‌طویله، میخ سركج، انبر و سیخ و سه‌پایه آهنی و… است.
بیشترین مواد اولیه مورد استفاده در صنعت آهنگری را قطعات فلزی مستعمل، زغال چوب و یا سنگ (کُک) آب و پودر تَنوکار تشکیل می دهند.
ابزار کار آهنگر بومی هم چند پُتک سبک و سنگین، سَندان، چکش، قلم، گیره و تغاری سفالین و پر از آب، کوره‌ای گلی و دَم متصل به آن جهت هوادهی به زغال و تنظیم حرارت کوره است.
چلنگري از جمله صنايع دستي احیاشده مناطق مازندران، خراسان، تهران، آذربایجان غربی و شرقی، چهارمحال و بختیاری، کردستان و … است؛ حالا اما با مکانیزه شدن زندگی مردم در شهرها و برخی روستاها نسبت به گذشته، در خیلی از مناطق رونق چندانی ندارد. اما در بافت روستایی و عشایری بسیاری از مناطق ایران، محصولات مصرفی مورد احتیاج توسط صنعتگران به صورت سنتی تولید میشود.
چلنگری با شماره ۸۹ در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده است.
گزارش مهر را ببینید:
