پروژه آزادراه تهران – شمال در سال ۱۳۷۳ به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسید و کارهای اجرایی آن از سال ۱۳۷۶ آغاز شد. پس از افتتاح منطقه یک آزادراه تهران – شمال در اسفند ماه ۱۳۹۸، مسئولان وزارت راه و شهرسازی وعده دادند که فاز دوم این پروژه را تا پایان سال ۱۳۹۹ یا حداکثر بهار سال ۱۴۰۰ تکمیل کنند، اما این وعده عملی نشد.
در دوران دولت سیزدهم نیز تکمیل باند رفت منطقه دو آزادراه تهران – شمال چندین بار به تعویق افتاد. وعدههای مختلفی از جمله اتمام آزادراه تا پایان سال ۱۴۰۱ مطرح شد، ولی در نهایت باند رفت این آزادراه در تاریخ ۱۷ تیرماه ۱۴۰۲ به بهرهبرداری رسید. این فاز بهعنوان بخشی از کریدور آزادراهی شمال – جنوب کشور طراحی شده است و هدف آن کاهش زمان سفر، تسهیل ترافیک و افزایش ایمنی است. با این حال، باند برگشت هنوز به بهرهبرداری نرسیده و وزیر سابق راه و شهرسازی اعلام کرد که این بخش تا دهه فجر سال آینده به بهرهبرداری خواهد رسید.
وزیر راه و شهرسازی دولت قبل همچنین اظهار داشت که تکمیل مسیر برگشت فاز دوم آزادراه تهران – شمال نیاز به ۱۵هزار میلیارد تومان اعتبار دارد. پس از اتمام فاز دوم، فاز سوم باقی میماند که از پل زنگوله در ابتدای استان مازندران شروع میشود و به طول ۴۷ کیلومتر به فاز چهارم وصل خواهد شد. مدیرکل دفتر امور مجریان آزادراهها اعلام کرد که مطالعات فاز سوم در حال انجام است و مذاکرات اولیه با چین برای اجرای پروژه به روش تهاتر نفت صورت گرفته است. با این حال، قرار بر این است که ۸۰ درصد از پیمانکاران این پروژه ایرانی باشند.
پروژه آزادراه تهران – شمال یکی از اولویتهای دولت است و معاون اول رئیسجمهور در این خصوص تاکید کرد که اتمام این پروژه یکی از اولویتهای اصلی دولت سیزدهم است و تصمیم دارند کار نیمهتمامی که ۳۰ سال طول کشیده، در این دوره تکمیل کنند.
دکتر عارف، معاون اول رئیسجمهور، در این نشست به مزایای گسترده آزادراه تهران – شمال اشاره کرد و گفت که این پروژه موجب کاهش تلفات جانی، کاهش مصرف سوخت، بهبود محیط زیست و صرفهجویی در وقت و هزینه شهروندان میشود. وی همچنین افزود که دولت در نظر دارد مشکلات موجود در زمینه آزادراهها را حل کند و به پیشرفت فیزیکی منطقه دو آزادراه تهران – شمال که به ۸۳ درصد رسیده، توجه بیشتری داشته باشد.
در خصوص نرخ عوارض آزادراهی، خیراله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور، اعلام کرد که نرخ عوارض فعلی معادل قیمت یک پفک است و این نرخها نمیتوانند سرمایهگذاران را برای مشارکت در پروژهها ترغیب کنند. او افزود که برای تکمیل فاز سوم این آزادراه، نیاز به ۹۰ هزار میلیارد تومان اعتبار است که با اعتبار جاری سالانه نمیتوان این پروژه را به اتمام رساند. در کمیتهای که به دستور رئیسجمهور تشکیل شده، قرار است این اعتبار از طریق تهاتر نفت یا واگذاری سهام کارخانجات دولتی به بنیاد مستضعفان تأمین شود.