آلودگی صوتی؛ یکی از مهم‌ترین تهدیدات زیست‌محیطی در شهرهای بزرگ
آلودگی صوتی به عنوان یکی از آلاینده‌های اصلی محیط‌زیست در شهرهای بزرگ، نقش مهمی در بروز مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی ایفا می‌کند. این پدیده در کشورهای صنعتی به‌عنوان یکی از موضوعات مهم زیست‌محیطی مطرح است و در طراحی‌های شهری، معماری مراکز مختلف از جمله بیمارستان‌ها، مدارس، مراکز تحقیقاتی، مسکونی و تجاری، همچنین در طراحی ماشین‌آلات صنعتی، همواره مورد توجه قرار می‌گیرد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که تاثیرات منفی آلودگی صوتی، به‌ویژه صدای ناشی از ترافیک، بر سلامت انسان، به‌ویژه در حوزه‌های جسمی، روحی و روانی بسیار گسترده و خطرناک است. به همین دلیل، برای مبارزه با این معضل، هزینه‌های زیادی در سطح جهانی صرف می‌شود.
کم‌توجهی به آلودگی صوتی در مدیریت شهری
رئیس کمیسیون شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران در یکی از نشست‌های شورای شهر بر لزوم توجه جدی به آلودگی صوتی در تهران، به‌عنوان یکی از دغدغه‌های مهم شهروندان تأکید کرد. مهدی عباسی در این خصوص اظهار داشت: «بررسی‌های سامانه ۱۳۷ پلاس طی یک سال گذشته نشان می‌دهد که ۵۱ درصد از شکایات مردم به آلودگی صوتی ناشی از ساخت‌وسازها و فعالیت‌های عمرانی اختصاص دارد.» وی افزود: «با توجه به اینکه این مشکلات در سال‌های اخیر جزء اولویت‌های شکایات عمومی قرار گرفته است، ابلاغیه‌ای در فروردین ماه ۱۴۰۰ برای ساماندهی فعالیت‌های ساختمانی صادر شد که شهرداری باید در راستای اجرایی کردن آن اقدامات لازم را انجام دهد.»
عباسی همچنین تأکید کرد: «امیدواریم با اجرای دقیق این ابلاغیه و همکاری شهرداری، شاهد کاهش مشکلات و گلایه‌های شهروندان باشیم.» در همین راستا، چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، یادآوری کرد که در حالی که آلودگی هوا در تهران همیشه مورد توجه بوده است، آلودگی صوتی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. وی اشاره کرد: «در دوره چهارم شورای شهر تهران تصمیم گرفته شد که حد آلودگی صوتی در شهر تهران ۶۰ دسی‌بل در نظر گرفته شود، ولی پس از ارسال به هیأت دولت، این حد به ۷۰ دسی‌بل افزایش پیدا کرد.»
اثرات منفی آلودگی صوتی بر سلامت عمومی
مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران اخیراً اعلام کرد که آلودگی صوتی یکی از آلودگی‌های پنهان است و توجه به آن باید در اولویت برنامه‌ریزی‌های شهری قرار گیرد. حلیاسادات حسینی گفت: «آلودگی صوتی به‌طور تدریجی به یک مشکل جدی تبدیل می‌شود که اثرات آن در قالب بیماری‌ها، ناهنجاری‌های اجتماعی و خشونت بروز پیدا می‌کند.» وی ادامه داد: «کاهش آلودگی صوتی نه تنها به بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند، بلکه تأثیرات منفی آن بر سلامت روانی و جسمی شهروندان را کاهش می‌دهد.»
برای اندازه‌گیری وضعیت آلودگی صوتی در تهران، ۳۶ ایستگاه فعال از سوی شرکت کنترل کیفیت هوا مستقر شده است. مدیرکل محیط‌زیست شهرداری تهران تأکید کرد که در نظر گرفتن راهکارهای مؤثر برای کاهش آلودگی صوتی باید به‌عنوان یک اولویت در برنامه‌های کلان‌شهری گنجانده شود.
چالش‌ها و راهکارهای مقابله با آلودگی صوتی در تهران
حسینی همچنین به چالش‌هایی که آلودگی صوتی در تهران ایجاد کرده اشاره کرد و گفت: «از جمله این چالش‌ها می‌توان به نبود قوانین و استانداردهای دقیق برای تجهیزات عمرانی، تردد وسایل نقلیه پرسروصدا، عدم توجه به مکان‌یابی درست معابر، و استفاده نکردن از مصالح مناسب در ساخت ساختمان‌ها اشاره کرد.» وی افزود: «مهم است که برای حل این مشکلات، اقدامات اساسی در سطح شهری انجام شود.»
وی همچنین به برخی راهکارهای پیشنهادی برای کاهش آلودگی صوتی اشاره کرد، از جمله نصب دیوارهای عایق صوتی در حاشیه بزرگراه‌ها، انتقال صنایع آلاینده به مناطق دورتر، و بهبود طراحی ساختمان‌ها با استفاده از مصالح جاذب صدا. به گفته او، همکاری‌های شهرداری با سازمان‌های مختلف و نظارت دقیق بر قوانین می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش آلودگی صوتی داشته باشد.
