در گزارش جدید وزارت بهداشت از نتایج تحقیقات «قانون هوای پاک»، مشخص شده که در سال گذشته، آلودگی هوا باعث مرگ ۳۰ هزار و ۶۹۲ نفر در ۵۷ شهر ایران شد، و ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون عامل ۱۲.۶ درصد از این مرگ‌ها بوده است. این در حالی است که هزینه‌های ناشی از مرگ‌های مرتبط با آلودگی هوا در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۲ میلیارد دلار (۶۰۰ هزار میلیارد تومان) برآورد شده است.
آلودگی هوا، دومین عامل مرگ‌ومیر در جهان
دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، آلودگی هوا را یکی از پیامدهای عمده برای سلامت عمومی می‌داند. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، آلودگی هوا دومین علت مرگ‌ومیر در جهان است، و فشار خون نیز به عنوان اولین عامل مرگ در این زمینه نقش دارد. به گفته شاهسونی، برخی استان‌های ایران به دلیل توفان‌های گردوغبار مانند زابل، غلظت ذرات معلق را به طور چشمگیری افزایش داده‌اند، به طوری که میزان غلظت ذرات در برخی مناطق از استانداردهای جهانی به مراتب بالاتر است.
شاهسونی افزود که در ۷۵ درصد از روزهای سال ۱۴۰۲، میزان ذرات معلق در هوا بالاتر از توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت بوده است. این آلودگی به طور مستقیم بر افزایش بیماری‌های تنفسی و فشار بر سیستم درمانی کشور تأثیر گذاشته است.
لزوم هماهنگی بین نهادهای مسئول
مظاهر معین‌الدینی، عضو هیات علمی گروه محیط‌زیست دانشگاه تهران، در خصوص اقدامات موثر برای کاهش آلودگی هوا بر لزوم هماهنگی بین نهادهای مختلف تأکید کرد. به گفته وی، برای مقابله با مشکل آلودگی هوا، نیاز به عزم ملی و منطقه‌ای است و تنها از طریق همکاری بین دولت، مجلس و نهادهای دیگر می‌توان این بحران را مدیریت کرد. معین‌الدینی همچنین به کم‌کاری در زمینه استانداردسازی خودروها و معاینه فنی اشاره کرد و گفت: «در حالی که قوانینی در خصوص خودروهای فرسوده وجود دارد، این طرح‌ها به دلایلی متوقف شده‌اند.»
وی ادامه داد که دولت باید نهاد و قرارگاهی را برای هماهنگی اقدامات مربوط به آلودگی هوا ایجاد کند تا تمام نهادهای مسئول در یک راستا حرکت کنند.
تأثیر آلودگی هوا بر سلامت و اقتصاد
آلودگی هوا نه تنها تأثیرات منفی بر سلامت عمومی دارد، بلکه از منظر اقتصادی نیز هزینه‌های زیادی به کشور تحمیل می‌کند. افزایش بیماری‌های تنفسی و هزینه‌های درمانی ناشی از آن، به‌ویژه در روزهای آلوده، فشار زیادی بر نظام بهداشتی وارد می‌کند. به همین دلیل، توجه به کاهش آلودگی هوا و تدوین برنامه‌های مدیریتی کارآمد برای مقابله با آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
تلاش‌های قانونی برای کاهش آلودگی، مانند اجرای «قانون هوای پاک»، نیازمند هم‌افزایی بیشتر نهادها و اجرای مؤثرتر طرح‌ها برای کاهش آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی شهروندان است.
