بازار؛ گروه خودرو: ناوگان حمل و نقل مسافری و باری به عنوان مهم‌ترین بخش خودروسازی هر کشور معرفی می شود. این موضوع برای صنعت خودرو ایران نیز صدق می کند و تولید چنین خودروهایی برای کشوراز اهمیت بالایی برخوردار است. با این حال چنین بخشی از صنعت خودرو طی سال‌ها متمادی به دلیل تحریم، عدم برنامه ریزی اصولی، نبود قطعات و کمبود نقدینگی با کاهش تولید مواجه است؛ کاهشی که نتیجه آن انباشت هزاران خودرو فرسوده در این ناوگان است.
تولید اتوبوس در کشور با توجه به به جابجایی فراوان مسافران در شهر و بین شهر، باید در راس اهداف خودروسازان باشد، اما جدیدترین آمار منتشر شده وزرات صمت در خصوص تولید این محصول گویای حال وخیم این خودروها در صنعت است.
هرچند بررسی آمار منتشره نشان دهنده رشد تولید است اما با توجه به شیوع بیماری همه گیر کرونا و نیاز به ادامه فاصله گذاری اجتماعی ضروری است که تولید اتوبوس در واحدهای خودروسازی در دو کلاس شهری و بین شهری بیش از آمار فوق افزایش می یافت تا مسافران بتوانند در سلامت کامل سفر کنند
افزایش تیراژ تولیدی که نیاز را پوشش نمی دهد
در جدیدترین آمار تولید خودروسازان که توسط وزارت صمت منتشر شده است، در مرداد ماه سال جاری تولید اتوبوس ۱۱.۳ درصد کاهش را تجربه کرده است. به بیانی بهتر تولید این وسیله نقلیه به ۴۷ دستگاه رسیده که شامل خودروهای مسافری درون و برون شهری است. این در حالی است که در وضعیت مشابه سال گذشته تعداد تولید این خودرو ۵۳ دستگاه بوده است.
هرچند بررسی آمار منتشره نشان دهنده رشد تولید است اما با توجه به شیوع بیماری همه گیر کرونا و نیاز به ادامه فاصله گذاری اجتماعی ضروری است که تولید اتوبوس در واحدهای خودروسازی در دو کلاس شهری و بین شهری بیش از آمار فوق افزایش می یافت تا مسافران بتوانند در سلامت کامل سفر کنند. البته افزایش تیراژ تولید در مرحله اول نیازمند نقدینگی کافی است که متاسفانه با توجه به عبور زیان انباشته خودروسازان از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان نمی توان چندان انتظار بهبود وضعیت تولید حتی در ماه های آینده شد.
ایران خودرو دیزل بزرگترین ظرفیت تولید اتوبوس در خاورمیانه را دارد و تولید مجموع ۳۰ دستگاه از سه کلاس کاری مختلف، بیانگر عدم توجه مدیران ارشد و سیاستگذاران این صنعت به موضوع تولید اتوبوس است
آمار تولید ایران خودرو تا حدی قابل قبول
بر اساس آمار منتشر شده از سوی وزارت صمت در مردادماه سال جاری، تولید مینی بوس، میدل باس و اتوبوس در ایران خودرو دیزل برای مردادماه سال جاری ۳۰ دستگاه در مجموع بوده است. این مقدار تیراژ رشد ۱۷۲.۷ درصدی را برای این واحد خودروساز ایجاد کرده است. این درحالی است که نسبت به سال گذشته در شرایط مشابه، تولید این خودروها در این واحد خودروسازی تنها ۱۱ دستگاه بوده است.
ایران خودرو دیزل بزرگترین ظرفیت تولید اتوبوس در خاورمیانه را دارد، تولید مجموع ۳۰ دستگاه از سه کلاس کاری مختلف، بیانگر عدم توجه مدیران ارشد و سیاستگذاران این صنعت به موضوع تولید اتوبوس است. تردد خودروهای فرسوده درون شهری نیز گویایی شرایط موجود بوده که ناتوانی خودروسازان برای تولید را نشان می‌دهد. هر چند که ایران خودرو دیزل تجارب کافی از همکاری با شرکت‌های آلمانی کسب کرده، اما هیچ گاه نتوانسته یک محصول تمام بومی متناسب با نیاز بازار و مسافران داخلی را عرضه کند. این واحد خودروساز نیز مشابه گروه صنعتی ایران خودرو مونتاژ را به جای تولید در دستور کار دارد.
گروه خودروسازی سایپا در دی ماه سال گذشته اعلام کرد که برنامه ساخت یک هزار دستگاه با ظرفیت سالانه ۳هزار دستگاه را دارد. با این حال بر اساس آمار منتشر شده از وزارت صمت، در مردادماه سال جاری تولید مینی بوس، میدل باس و اتوبوس در این واحد خودروسازی صفر دستگاه بوده است
تولید اتوبوس در سایپا صفر است
گروه خودروسازی سایپا در دی ماه سال گذشته اعلام کرد که برنامه ساخت یک هزار دستگاه با ظرفیت سالانه ۳هزار دستگاه را دارد. مدیرعامل این واحد خودروسازی مدعی شد که این برنامه در راستای نیاز وزارت کشور جهت نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی است. با این حال بر اساس آمار منتشر شده از وزارت صمت، در مردادماه سال جاری تولید مینی بوس، میدل باس و اتوبوس در این واحد خودروسازی صفر دستگاه بوده است. در وضعیت مشابه سال گذشته نیز آمار مذکور وجود داشته و سایپا در تولید خودروهای سنگین و نیمه سنگین مسافری ضعیف‌ترین عملکرد را داشته است.
براساس آمار منتشر شده از سوی سایپا، این خودروساز در تلاش است که ۵۰۰ دستگاه اتوبوس در سایپا، ۵۰۰ دستگاه در زامیاد تولید کند. این خودروساز در دی ماه سال گذشته اعلام کرد که ۲۰۰ دستگاه اتوبوس جدید تولید خودروسازی را در بهار سال جاری به وزارت کشور تحویل خواهد داد. اما از تحویل در موعد مقرر خبری نبود، البته شاید این عدم توجه خودروسازان به اتوبوس سازی، به دلیل نیازمندی به نقدینگی باشد.
خودروسازان بزرگ کشور همچنان در پیچ و خم دست یابی به پلت‌فرم، شاسی و قوای محرکه گرفتار هستند. ایران‌خودرو و سایپا نیز هر سال تلاش دارند که پا به پای شرکت‌های خصوصی در تولید اتوبوس‌های بین شهری فعالیت کنند، اما تاکنون موفقیت چندانی را کسب نکردند
توانایی ساخت اتوبوس در ایران
به اعتقاد کارشناسان ظرفیت تولید یا تیراژ خودروهای سنگین به ویژه اتوبوس در کشور وجود دارد، شرکت‌های خصوصی مانند عقاب افشان گام را فراتر گذاشته در منطقه در تولید شاسی و اتاق اتوبوس‌ها پیشرو شده است. اما خودروسازان بزرگ کشور همچنان در پیچ و خم دست یابی به پلت‌فرم، شاسی و قوای محرکه گرفتار هستند. ایران‌خودرو و سایپا نیز هر سال تلاش دارند که پا به پای شرکت‌های خصوصی در تولید اتوبوس‌های بین شهری فعالیت کنند، اما تاکنون موفقیت چندانی را کسب نکردند.
از سویی هر سال خبر تولید اتوبوس برقی از سوی شرکت‌های مختلف به گوش می‌رسد، خودروهایی که تولید انبوه آن مشخص نبوده و برنامه هدف واضحی ندارند. زیر ساخت‌های صنعتی و تولیدی در این خودروسازی‌ها در حال حاضر امکان تولید اتوبوس یا مینی بوس برقی را ندارد. بنابراین شاید بهتر باشد سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن تجارت در نخستین گام برای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، به سمت تولید انبوه اتوبوس‌های برقی، هیبریدی و دیزلی برای مصارف شهری و برون شهری برود.
