استاندارد و ایمنی

صمت – یک صنعتگر می‌تواند با ماشین‌آلات روز، فناوری بالا و همچنین نیروی انسانی کم به استانداردهای تولید برسد که طبیعی است سرمایه‌گذاری زیادی می‌طلبد. البته می‌توان با ماشین‌آلات قدیمی‌تر هم به مولفه‌های موردنظر سازمان ملی استاندارد رسید.
برای هر محصولی، یک گرید استاندارد بین‌المللی وجود دارد در کنار اینکه هر تولیدکننده‌ای شاخص‌های استاندارد خاص خود را برای محصولاتش تعریف می‌کند، همچنان که برخی مولفه‌ها هم مربوط به استانداردهای ملی یک کشور است. تمام مولفه‌های استاندارد ملی را می‌توان با تجهیزات قدیمی، نیروی کار و لایه‌های کنترلی بیشتر در محصولات صنعتی رعایت کرد. الزاما اینکه باید ماشین‌آلات روز باشد تا استانداردهای موردنظر در کالاهای صنعتی اعمال شود، این‌گونه نیست. در صنعت قطعه اینکه بگوییم باید یک ماشین سی‌ان‌سی ۶ محور داشته باشیم که در یک مرحله بخواهد قطعه‌ای را ماشین‌کاری کند و به سرانجام برساند، نیست. می‌توان همین کار را با ماشین‌آلات معمولی‌تر اما با کار بیشتر انجام داد.
به‌طور قطع، کار با ماشین‌آلات قدیمی‌تر، هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد و ما را از استانداردهای معمول جهانی در امر تولید به لحاظ مصرف انرژی و زمان دور می‌کند و علاوه‌بر این، تیراژ روزانه را کاهش می‌دهد. بهره‌وری و بازدهی تولید و همچنین محصولات در سایه استانداردها محقق می‌شود.
در حوزه کیفیت تجهیزات سخت‌افزاری تولید، هر سطح از فناوری که تعریف می‌شود، مستلزم و نیازمند ماشین‌آلات آن فناوری است. وقتی قرار است تولیدکننده در واحد صنعتی خود یک ماشین سی‌ان‌سی با دقت صدم تولید کند، نیازمند این است که ماشین‌آلات با دقت میکرون داشته باشد. اگر در قطعه‌سازی در نقشه مهندسی، دقت محصولات مثبت‌ومنفی ۰۵/۰ است، ماشین‌آلات در حد میکرون دقت تولید دارند که انتظار دقت صدم به‌دست می‌آید.
سطح فناوری که به‌عنوان مثال در صنعت خودرو داریم، خیلی بالا نیست تا زنجیره تامین آن هم، چه در حوزه سخت‌افزاری و چه نرم‌افزاری، به این سو حرکت کند و خود را به استانداردهای روز برساند. به‌طور قطع، اگر برنامه‌ای جامع داشته باشیم برای خودرو مجهز به سیستم‌های ناوبری روز (مسیریابی و ردیابی خودرو)، دارای استاندارد سوخت یورو ۵ و… نیازمند این هستیم که ماشین‌آلات روزآمدتر شوند.
کشوری که می‌خواهد توسعه پیدا کند باید نگاه ویژه‌ای به راه‌اندازی شرکت‌هایی که سازنده ماشین هستند، داشته باشد. در بسیاری از کشورها از جمله کره‌جنوبی یا آلمان، صنعتگر الزاما ماشین‌آلات را خریداری نمی‌کند، بلکه تجهیزات را از ماشین‌ساز اجاره می‌کند. سرمایه تولیدکننده نباید صرف خرید ماشین‌آلات روز شود و معتقدم دولت باید به صنعت ماشین‌سازی به‌عنوان چشم اسفندیار صنعت نگاه کند، زیرا در آن وابستگی شدیدی به خارج داریم. این بخش از تجهیزات موردنیاز تاثیر زیادی روی روزآمدی تولید و به‌تبع افزایش استاندارد محصولات و در نتیجه ارتقای کیفیت ایمنی خواهد داشت.
در تمام کشورهای توسعه‌یافته نخستین کاری که انجام می‌دهند، تولید ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی است. آلمان، ایتالیا، کره‌جنوبی و… از فعال‌ترین کشورها در تولید سخت‌افزار تولید هستند. رکن اصلی توسعه این است که صنعتگر، ماشین‌آلات دقیق و روزآمد داشته باشد. حتی به‌جای اینکه دولت بخواهد به قطعه‌ساز وام دهد تا قطعه جدیدی تولید کند یا محصولی را توسعه دهد، بهترین راهکار این است که به شرکت تولیدکننده ماشین‌آلات وام دهد تا این شرکت‌ها موتور محرک صنایع کشور برای روزآمدی باشند؛ یعنی اگر قرار است اعتباری پرداخت شود که صنعتگر ماشین را خریداری کند (کمبود نقدینگی در واحدهای صنعتی مشکل‌ساز شده است) به‌جای آن دولت به ماشین‌ساز اعتبار دهد و از او بخواهد تا ماشین‌آلات روزآمد با استانداردهای جدید در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد تا محصولات با بازدهی بالاتر و مولفه‌های استانداردی بیشتر، محصولات را تولید و عرضه کنند که خود تضمینی برای ایمنی است. ماشین‌های مستهلک پاسخگوی استانداردهای اجباری جدید نخواهند بود و باید با هزینه‌های مالی و زمانی بیشتر به آنها رسیدگی کرد. اگر مکانیسمی برای تولید ماشین‌آلات دقیق نداشته باشیم و همانند ماشین‌سازی تبریز مونتاژکاری کار جلو برود، نمی‌توان انتظار توسعه و تولید محصولات با استاندارد روز داشت. همان‌گونه که فناوری ما از متوسط جهانی هم پایین‌تر است در ماشین‌آلات صنعتی هم همین وضعیت را داریم.