حسن بشارتنیا؛ کارشناس بازار لوازم یدکی، مدیر مسئول و سردبیر نشریه قطعات خودرو:
خیلی هم عالی، زین پس گران فروشی متوقف، راه قاچاق مسدود، عرضه غیر مجاز ممنوع و نظارت بر بازار کاملا مشهود خواهد شد. چه بهتر از این!
طرحی که اکنون الزام به درج قیمت قطعات خودرو بر روی بسته بندی لوازم یدکی از 25 دی ماه 1400 نام گرفته است چند ماه دوام خواهد آورد و چقدر اهداف آن محقق خواهد شد؟
در این طرح تولیدکنندگان و عرضه کنندگان بزرگ لوازم یدکی ملزم به درج قیمت در مبدا هستند اما در پایانه فروشگاهی اقلامی که توسط تولیدکنندگان یا شرکت های پخش متوسط و خرد عرضه می شود بسیار فراوان دیده می شوند که مشمول این طرح نیستند- احتمالا در آینده مشمول هستند. بنابراین می توان پیش بینی کرد مصرف کننده – لااقل تا مدتی – با دو گروه کالایی مواجه می شود یکی آن که قیمت نهایی به صورت چاپی روی آن درج شده است و دیگری بدون قیمت چاپی عرضه می شود. (کاچی به از هیچی)
لازم است بدانیم در این طرح فروشنده ملزم نیست روی اجناس قیمت مصرف کننده را چاپ کند بدیهی هم است که عملا امکانش را ندارد بنابراین تنها براساس قوانین متعارف باید برچسب قیمت الصاق کند که آن هم تاکنون بهرغم تمام تلاشهای مقطعی در هیچ گروه کالایی صورت نگرفته است.
موضوع مهمی که طراحان چنین طرحی هایی باید توجه کنند آن است که اگر قرار است در بازار یک گروه کالایی شفافیت و نظم حاکم شود، باید همه بازار از آغاز زنجیره تا انتهای آن مشمول طرح باشد برای تمامی فعالان نیز متناسب با نوع و امکاناتشان الزامات و همزمان مشوق های لازم دیده شود. چطور ممکن است با بخشی نگری کاری به سرانجام برسد؟ تکلیف کالاهای موجود که قیمت چاپی ندارند چه می شود؟ اگر افزایش قیمت پیش رو باشد فروشنده کالاهای قبلی را به قیمت جدید نمی فروشد؟ اگر کاهش قیمت اتفاق بیافتد، تدبیر چیست؟ سردرگمی های خریدار و فروشنده چگونه برطرف خواهد شد؟
البته تجربه نشان داده طرح های این چنینی پس از اندک زمانی متوقف می شوند. طراحان نیز تا مدتها دنبال مقصر میگردند. مجریان اولین متهمان هستند اما متهمان دیگری نیز پایشان به ماجرا باز می شود پس از کلی جنگ و جدال بی معال، طرح به بوته فراموشی سپرده خواهد شد.
ضمن اینکه در اجرای اینگونه طرحها خوب است از ظرفیت های فن آوری دردسترس شبکه رسمی توزیع قطعات خودروسازان همچون شرکت ایساکو با بیش از 1600 عرضه کننده قطعات و خدمات مجاز غافل نباشیم و در راستای شفافسازی به جای طرح هزینهزا و زمانبر همچون درج قیمت چاپی بر روی کالا از امکانات موجود بهرهمند شویم. به این شکل که با استفاده از علامتهای فعلی همچون شماره سریال، بارکد، هولوگرام و… که بر روی بستهبندی قطعات وجود دارد، اطلاعات کاملی از جمله قیمت، کیفیت، سازنده و سایر موارد مورد نیاز را از طریق چاپ فاکتور کالا به مشتری ارائه دهیم