چندی پیش خبری در رسانه‌ها منتشر شد که از نایاب شدن قطعات دست دوم خودروهای سنگین حکایت داشت. در این گزارش از قول یکی از فعالان بازارماشین آلات سنگین (بدون اینکه نامی از او برده شود ) مدعی شده بود که درحال‌حاضر بازار خودروهای سنگین با کمبود بحرانی قطعات مواجه شده و قطعات دست دوم نیز با قیمت‌های سرسام‌آوری در بازار عرضه می‌شود.
برای آگاهی از وضعیت بازار لوازم یدکی خودروهای سنگین سراغ یکی از نامزدهای انتخابات اتحادیه لوازم یدکی خودرو و ماشین‌آلات رفته‌ایم که در رسته خودروهای سنگین مشغول به فعالیت است.
حمیدرضا نیک‌آئین در گفت‌و‌گو «قطعات خودرو» با اشاره به خبری که در زمینه نایاب شدن قطعات خودروهای سنگین منتشر شده، اظهار کرد: به اعتقاد من فردی که چنین صحبت‌هایی از وی نقل قول شده؛ فاقد تخصص لازم است و نایاب شدن قطعات یدکی‌دست دوم در بازار پایه و اساس درستی ندارد.
تمامی قطعات دست دوم خودروهای سنگین قابل استفاده نیست
وی ادامه داد: تا جایی که اطلاع دارم رسته قطعات یدکی و رسته قطعات دست دوم، ۲ رسته جداگانه تلقی شده و هر کدام اتحادیه‌های مربوط به خود را دارند. باید توجه داشت تمامی قطعات دست دوم خودروهای سنگین قابل استفاده نیست و طبیعتاً هر قطعه به نسبت کاری که انجام داده است، عمر پایین‌تری از قطعات نو دارد. تصور کنید اتوبوسی ۸ میلیارد تومان و کامیونی که ۵ میلیارد تومان قیمت دارد؛ طبیعی است اگر مالک چنین خودروهایی هیچ‌گونه تمایلی به استفاده از قطعات دست دوم و غیراستاندارد نداشته باشد.
فروش قطعات دست دوم پیش از بازیافت قطعات رونق داشت
این فعال بازار قطعات خودروهای سنگین با بیان اینکه برخی از قطعات خودروهای سنگین مانند چدن، آلومینیوم و انواع فلزات قابلیت استفاده مجدد را دارند، خاطرنشان کرد: در گذشته در شرایطی فروش قطعات دست دوم رونق داشت که بازیافت قطعات امکان پذیر نبوده یا به خوبی در بازار جا نیفتاده بود. از طرفی صادرات قطعات بازیافت شده دشوار بوده و مقرون‌به‌صرفه نبود. در حال حاضر بخش اوراق قطعات خودرو، چنین اقداماتی را تنها برای خودروهای مدل پایین انجام می دهند، این اقدامات آنقدر بزرگ نیست که بخواهد بر بازار لوازم یدکی تاثیر بگذارد.
کمبودی در زمینه قطعات ساخت ایران خودروهای سنگین در بازار احساس نمی‌شود
وی بیان کرد: قطعات مربوط به خودروهای سنگین تولید داخل به وفور در بازار یافت می‌شود و تمایل چندانی برای خرید قطعات ساخت ایران در میان مشتریان وجود ندارد؛ مگر اینکه قطعه مورد نظر نایاب باشد و مالک یا مصرف کننده مجبور به استفاده از قطعات لوازم یدکی دست دوم باشد.
استفاده از قطعات دست دوم به شرط ضمانت تعمیرکار
نیک‌آئین افزود: قطعات خودروهای سنگین خارجی نیز تنها در شرایطی به صورت دست دوم روی خودرو بسته می‌شود که تعمیرکار به مالک اطمینان خاطر دهد این اقدام را با ضمانت انجام خواهد داد. معمولاً این قطعات حالت مرکب دارد و به صورت جعبه فرمان کامل و یا گیربکس کامل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی تعمیرکار نسبت به جمع آوری قطعات اقدام کرده و به نسبت توانایی مالی مصرف کننده، قیمت تک قطعات را اعلام می‌کند. به عنوان مثال قیمت یک قطعه نو در جعبه فرمان یک میلیون تومان است؛ اما تعمیرکار قیمت دست دوم همان قطعه را با مشتری ۳۰۰ هزار تومان حساب می‌کند.
نامزد انتخابات اتحادیه لوازم یدکی خودرو و ماشین‌آلات گفت: با توجه به شرایط فوق کمبودی در زمینه قطعات لوازم یدکی دست دوم خودروهای سنگین احساس نمی‌شود؛ مگر این که خودروها وارداتی باشد. به دلیل اینکه تعداد برخی از خودروهای وارداتی در کشور کم است، برای وارد‌کننده صرف نمی‌کند که نسبت به واردات قطعات این خودروها اقدام کند. از طرفی خودرو به اندازه‌ای مستهلک نشده که به بخش از اوراق منتقل شود؛ مگر اینکه خودرو تصادف کرده باشد؛ در این صورت برخی از قطعات فنی این خودروها قابل استفاده است.
قطعات بدنه دست دوم خودروهای سنگین طرفدار ندارد
وی در پایان اظهار کرد: طبیعتاً هیچ فردی برای تعویض قطعات بدنه به قطعات دست دوم روی نمی‌آورد؛ زیرا این قطعات در معرض آب رطوبت هوا و غیره قرار گرفته و ممکن است به مرور زمان پوسیده شوند از طرفی استقامت قطعات بدنه در اثر تصادف کاهش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی امکان آسیب سرنشین و راننده خودروهای سنگین نیز افزایش پیدا خواهد کرد. پس طبیعی است اگر از قطعات دست دوم بدنه خودروهای سنگین استقبال چندانی نشود. البته برخی افراد در تعمیرگاه‌ها که اصطلاحا «ماشین جمه می‌کنند»، ممکن است به استفاده از قطعات دست دوم بدنه تمایل داشته باشند.
