حرف از جدایی
سالها پیش شاید حدود سال 1384 نزد بزرگی از رسته راهسازی بودیم در خیابان قزوین، ایشان به مناسبت بحثی مطرح کرد که ما مدتها پیش سراغ وزارت بازرگانی رفتیم و درخواست تشکیل اتحادیه مستقل برای رسته راهسازی دادیم. مسئولان مربوطه گفتند: درخواست بدهید بررسی می کنیم. چون وفق قانون امکانش وجود دارد. حداقل تعداد برای تشکیل اتحادیه در شهر تهران 300 واحد صنفی است. موضوع برایم جالب شد. با رئیس اتحادیه مطرح کردم. اتفاقا ایشان نیز گفتند در اوایل انقلاب به فکر تاسیس اتحادیه مستقل بلبرینگ بوده است که مرحوم قاسیمه وی را از این کار بر حذر و منصرف کرده است.
سابقه جدایی
از زمانیکه اتحادیه لوازم یدکی تشکیل شده است که براساس نامه و اسنادی که تا امروز بدست آوردهایم در اواخر دهه20هجری خورشیدی (1328) بوده است. رستههای زیادی از اتحادیه جدا شدهاند از جمله فروشندگان لاستیک، باطری، پیچ و مهره، رادیاتور، روکش صندلی، فیلترو … همه آنهایی که جداشدند بعدا با رسته های دیگری تجمیع شدند.
امکان جدایی
گرچه براساس قانون فعلی نظام صنفی امکان جدایی وجود دارد. ولی رویکرد وزارت صمت دقیقا برعکس است و خواهان تجمیع اتحادیههای همگن است. اما اتاق اصناف و برخی اتحادیهها خصوصا در تهران و شهرهای بزرگ با این رویه مخالف هستند. روند ادغام فعلا در شهرهای کوچک در حال پیگیری است. که بعضا نتایج نامطلوبی داشته است. به طور مثال فروشندگان لوازم یدکی در نیشابور با همه فعالان صنف موتور سیکلت ادغام شدند. در نتیجه بیشتر بودن تعداد تجمعی موتورسیکلتی ها اتحادیه در اختیار آن ها قرار گرفته و لوازم یدکی فروشها بدون نماینده در هیئت مدیره ماندند.در نتیجه برخی بهترین گزینه سهمیه بندی اعضای هیئت مدیره به نسبت اعضای هر رسته می دانند
نتیجه جدایی
در صورتی که اعضای رسته راهسازی بتوانند با دلایل کافی و اجماعی چشمگیر وزارت صمت را مجاب کنند که از رویکرد فعلی دست بردارد و اجازه ایجاد یک اتحادیه مستقل بدهد. تازه باید بدنبال ایجاد امکانات و مقدمات لازم باشند. فرآیند این امور طولانی و پر زحمت خواهد بود. بدیهی است طی این فرآیند و هزینههای بعدی و تشکیل هیئت مدیره صاحب صلاحیت، شایستگی و تجربه چالشهای پیش روی مسیر جدایی است.
جایگزین جدایی
اگر قانون نظام صنفی ظرفیت حل مشکلات و پاسخگویی به درخواستهای اعضای رسته فروشندگان قطعات یدکی ماشین آلات راهسازی را داشته باشد.گزینه مناسب میتواند شرکت حداکثری اعضای این رسته در انتخابات باشد. درصورت انتخاب نامزدهاییکه بتوانند موضوعات مربوط به این رسته را پیگیری و به سرانجام برسانند. جوابگویی انتظارات اعضای رسته خواهد بود. به طور طبیعی چنین نامزدهایی با رأی که از رسته راهسازی میگیرند. حتما عضو هیئت مدیره و حتی شاید رئیس و نایب رئیس اول و دوم هیئت مدیره شوند. توجه داشته باشیم در قانون انتخابات اصناف حضور یک سوم اعضای دارای پروانه کسب معتبر کافی است و دارندگان بالاترین رأی به تریب رئیس و نایب رئیس اول و دوم هیئت مدیره خواهند شد.