در بین بخش‌های مختلف اقتصادی گروه خدمات بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است و گروه «صنعت و معدن» و گروه بازرگانی در رتبه‌های بعدی دریافت بیشترین تسهیلات از شبکه بانکی قرار دارند. این موضوع نشان‌دهنده توجه و اولویت‌دهی به منظور تامین منابع در بخش مذکور توسط بانک‌ها در سال گذشته است. در این گزارش پرداخت تسهیلات به 6 بخش مختلف اقتصادی کشور شامل کشاورزی، صنعت و معدن، مسکن و ساختمان، بازرگانی، خدمات و متفرقه مورد بررسی قرار گرفته است.
رشد تسهیلات در دوماه بهار
آمارهای منتشر شده از سوی بانک‌مرکزی نشان می‌دهد مجموع تسهیلات پرداخت شده در دوماه اول امسال از 250 هزارمیلیارد تومان عبور کرده است و به مبلغی بیش از 274 هزار میلیارد تومان رسیده است. این موضوع افزایش بیش از 87 هزار میلیارد تومانی را در بخش تسهیلات‌دهی نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد؛ این میزان رشد حاکی از رشدی بیش از 46 درصدی در این بخش است.
در میان اهدافی که این تسهیلات بدان منظور پرداخت شده‌اند تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی همچنان در رتبه اول قرار دارد. در دوماه ابتدایی سال‌جاری بیش از 201 هزار میلیارد تومان تسهیلات برای تامین سرمایه در گردش بنگاه‌ها پرداخت شد که حاکی از سهم بیش از 78 درصدی این بخش از کل تسهیلات است. این حجم بالای تامین سرمایه در گردش به‌دلیل تورم مزمن و بالایی است که باعث می‌شود بنگاه‌ها برای تامین مواد اولیه و دیگر ملزومات تولید با قیمت‌های بالاتری روبه‌رو باشند و به همین دلیل برای حفظ سطح ظرفیت تولید مجبور به دریافت تسهیلات جدید از شبکه بانکی باشند.
رتبه بعدی در اهداف دریافت تسهیلات مربوط به ایجاد کسب‌وکارهای جدید است؛ شبکه بانکی در فروردین و اردیبهشت سال 1400 بیش از 28 هزار میلیارد تومان تسهیلات برای ایجاد بنگاه‌ها و شروع کسب و کارهای جدید وام داده است تا سهم این بخش از کل تسهیلات پرداختی به 3/ 10 درصد برسد. جایگاه بعدی در میان اهداف پرداخت تسهیلات به توسعه فعالیت‌های اقتصادی با سهم 9/ 6 درصدی تعلق می‌گیرد؛ به‌طوری‌که در طول این مدت بیش از 7/ 18 هزارمیلیارد تومان تسهیلات از سوی شبکه بانکی برای این منظور پرداخت شده است.
خرید کالاهای شخصی، تعمیرات و خرید مسکن دیگر اهداف پرداخت تسهیلات در دوماه ابتدایی امسال به شمار می‌روند. نکته مهمی که در توضیحات مربوط به این گزارش به آن اشاره شده این است که در پرداخت تسهیلات همچنان باید در تداوم مسیر جاری، ملاحظات مربوط به کنترل تورم را نیز در نظر گرفت و همواره مراقب قدرت گرفتن پتانسیل تورمی ناشی از فشار تقاضای کل در اقتصاد نیز بود.
به همین علت ضروری است به افزایش توان مالی بانک‌ها از طریق افزایش سرمایه و بهبود کفایت سرمایه بانک‌ها، کاهش تسهیلات غیرجاری و بازگرداندن آنها به مسیر صحیح اعتباردهی بانک‌ها، افزایش بهره‌وری بانک‌ها در تامین سرمایه در گردش تولیدی، پرهیز از فشارهای مضاعف بر دارایی بانک‌ها و ترغیب بنگاه‌های تولیدی به سمت بازار سرمایه به‌عنوان یک ابزار مهم درتامین مالی طرح‌های اقتصادی توجه ویژه‌ای کرد.
بخش‌های اقتصادی
اطلاعات منتشر شده از سوی بانک‌مرکزی به تفکیک فعالیت‌های اقتصادی نشان داده است که هر بخش در دو ماه ابتدایی امسال چقدر تسهیلات دریافت کرده‌اند و چه میزان از کل تسهیلات را به خود تخصیص داده‌اند.
براساس همین اطلاعات منتشر شده، بخش خدمات بالاترین میزان تسهیلات در فروردین و اردیبهشت را به خود اختصاص داده است؛ به‌طوری‌که در این مدت در مجموع بیش از 118 هزارمیلیارد تومان تسهیلات از سوی شبکه بانکی به این بخش پرداخت شده است. این میزان تسهیلات معادل 43 درصد کل تسهیلات پرداخت شده در دو ماه اول بهار می‌شود. درمیان بخش‌های اقتصادی صنعت و معدن دومین جایگاه را در دریافت تسهیلات به خود اختصاص داده است.
در این مدت دوماهه بخش صنعت و معدن بالغ بر 87 هزار میلیارد تومان تسهیلات از شبکه بانکی دریافت کرده است که سهمی معادل 31 درصد از تمام تسهیلات پرداخت شده در این دوران را شامل می‌شود. سهم تسهیلات پرداختی بابت تامین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در دو ماه ابتدای سال‌جاری معادل 69 هزار میلیارد تومان بوده است که حاکی از تخصیص 4/ 34 درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش کلیه بخش‌های اقتصادی است.
همچنین ملاحظه می‌شود از بالغ بر 87هزارمیلیارد تومان تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل 8/ 79 درصد آن در تامین سرمایه در گردش پرداخت شده است که بیانگر توجه و اولویت‌دهی به تامین منابع برای این بخش توسط بانک‌ها در سال‌جاری است.
آنالیز سهم هر بخش از تسهیلات پرداخت شده
در انتهای این گزارش به ترسیم تصویر کلی تسهیلات در دو ماه ابتدایی بهار سال‌جاری می‌پردازیم. بخش‌های مختلف اقتصاد شامل بخش کشاورزی، صنعت و معدن، مسکن و ساختمان، بازرگانی، خدمات و متفرقه است؛ بیشترین میزان تسهیلات پرداختی در فروردین و اردیبهشت به ترتیب به بخش‌های خدمات، صنعت و معدن، بازرگانی، کشاورزی، مسکن و ساختمان و متفرقه تعلق دارد.
بخش اول، خدمات: بخش خدمات در دو ماه ابتدایی بهار سهم بیش از 43 درصدی از کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها را داشت که از این میزان بیش از 76 درصد آن به بخش تامین سرمایه در گردش پرداخت شده است. مبلغ کل تسهیلات پرداخت شده در بخش خدمات در این مدت بیش از 118 هزار میلیارد تومان بوده است.
بخش دوم، صنعت و معدن: بخش صنعت و معدن در فروردین و اردیبهشت 1400 سهمی به میزان 6/ 31 درصد از کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها را به خود اختصاص داد. از این میزان 8/ 79 درصد به بخش تامین سرمایه اختصاص یافته است. این به آن معنی است که شبکه بانکی اهتمام خاصی به این بخش از فعالیت‌های اقتصادی داشته است. کل تسهیلات پرداخت شده در بخش مذکور در این مدت 8/ 86 هزار میلیارد تومان بوده است.
بخش سوم، بازرگانی: بخش بازرگانی در دوماه اول امسال سهمی به میزان 5/ 15 درصد از تسهیلات پرداختی بانک‌ها داشت. این آمارها حاکی از آن است که 5/ 61 درصد از این میزان سهم بخش تامین سرمایه در گردش بوده است. بنا بر آمارهای رسمی سهم کل تسهیلات پرداختی به این بخش معادل 6/ 42 هزار میلیارد تومان بوده است.
بخش چهارم، کشاورزی: فعالیت اقتصادی دیگری که مورد بررسی قرار گرفته است، کشاورزی است. آمارهای رسمی حاکی از آن است که سهم بخش مذکور از کل تسهیلات فروردین 5 درصد بوده است. آمارهای رسمی حاکی از آن است که کل مبلغ تسهیلات دریافت شده در بخش مذکور معادل 8/ 13 هزار میلیارد تومان بوده است.
بخش پنجم، مسکن و ساختمان: بخش دیگر، مسکن و ساختمان است. سهم این بخش در دو ماه نخست سال‌جاری به 3/ 4 درصد از کل تسهیلات پرداختی در مدت مذکور رسیده است. تسهیلات دریافتی توسط بخش مذکور در فروردین 1400 به میزان 8/ 11 هزار میلیارد تومان بوده که حدود 5 هزار میلیارد تومان آن به بخش تامین سرمایه در گردش رسیده است.
بخش ششم،متفرقه: آخرین بخش مورد بررسی متفرقه است. این بخش در فروردین و اردیبهشت 1400سهم کمتر از نیم درصدی داشته است. میزان تسهیلات پرداختی در این بخش در مدت زمان مذکور به حدود 134 میلیارد تومان رسیده است.
