اتاق تهران – امروز تابستان به پایان می رسد و از فردا پاییز آغاز می شود؛ در واقع سال 1400 هم به نیمه رسید و 6 ماهه نخستش به اتمام رسید. در این میانه یکی از سوالات مهم اقتصادی این است که کدام بازار در 6 ماه نخست سال بیشتر بازده را داشته اند؟ آمارها نشان میدهد قیمت هر دلار آمریکا از ابتدای سال تاکنون با بیش از 10درصد رشد، بیش از همه بازارهای پرریسک رشد کرده است. البته طی ماه های ابتدایی امسال و تا نیمه شهریور بورس پر بازده ترین بازار سرمایه گذاری بود اما به دنبال نزول 13درصدی بورس از هفته دوم شهریور، دلار به صدر پربازده ترین بازارها در 6 ماهه اول سال آمد. شاخص بورس تهران از اول خردادماه تا هفته نخست شهریورماه بیش از 45درصد رشد کرده بود و بهنظر میرسد بازده بورس در نیمه نخست سال از سایر بازارها پیشی بگیرد، اما نزول 200هزار واحدی شاخص بورس منجر به افت بازده سرمایهگذاری در این بازار شد.
براساس آمارها قیمت هر دلار آمریکا از ابتدای سال تاکنون 10.4درصد رشد کرده است که بیشتر از همه بازارها بوده است. شواهد میدانی نشان میدهد که یکی از دلایل رشد 10درصدی قیمت دلار در نیمه نخست سال افزایش تقاضای خرد در سطح بازار آزاد برای خرید دلار بوده است. کارشناسان معتقدند محرکهای سیاسی و اقتصادی سطح تقاضا در بازار ارز را به طور مداوم دستخوش تغییر می کند و با توجه به آن که محرکهای رشد قیمت در نیمه نخست سال بیشتر بوده است، سطح تقاضا برای خرید دلار افزایش یافته و منجر به رشد قیمت شده است.
همچنین قیمت هر سکه هم در این مدت با 5.2 درصد رشد در رتبه سوم بازدهی بازارها قرار گرفته است. میانگین قیمت هر مترمربع مسکن هم در شهر تهران در نیمه نخست سال جاری با 4درصد رشد مواجه شده است که کمتر از طلا، ارز و بورس بوده است. با این حال بررسیها نشان میدهد تحتتأثیر افزایش انتظارات تورمی مردم این روزها از طلا و ارز بیش از گذشته بهعنوان ضربهگیر تورم استفاده میکنند.
براساس آخرین گزارشهای رسمی نرخ تورم سالانه به 43.6 درصد رسیده است. این به معنای آن است که سالانه بیش از 43 درصد از ارزش ریال کاسته می شود. در چنین شرایطی یکی از مهم ترین دغدغههای خانوادههای ایرانی که سطح درآمدشان به پایینترین حد ممکن در چند دهه گذشته رسیده است، حفظ قدرت پول و مصونیت در برابر تورم است. این روند پرشتاب تورم که از سال1397 بهدنبال تشدید تحریمها آغاز شده است به دنبال رشد نقدینگی در حال افزایش است و آنطور که کارشناسان برآورد می کنند با توجه به کسری بودجه شدید دولت، احتمالا در ماههای آینده همچنان افزایش خواهد یافت. این موضوع ضرورت محافظت در برابر تورم را برای مردم بیشتر کرده است؛ چراکه همین حالا هم بخش زیادی از قدرت خرید مردم در نتیجه رشد شدید تورم از دست رفته است. به همین دلیل مردم برای اینکه از خود در برابر تورم محافظت کنند پساندازهای خود را در بازار طلا و ارز و اخیرا بورس سرمایهگذاری میکنند. این به آن دلیل است که در ایران ابزارهای مالی کافی برای اینکه به آنها در برابر تورم مصونیت بدهد، وجود ندارد یا دستکم کمتر به مردم معرفی شده است.