میثم بابایی – کارشناس ارشد الهیات
امام علی علیهالسلام در دامان پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله رشد کرده و آینه تمام نمای پیامبر خداست. خودسازی امیرمومنان نیز در مکتب پیامبر بوده است. به نظر من و بر اساس تحلیل فرمایشات مولا و اخباری که در باب سیره و زندگی ایشان به ما رسیده، این خودسازی بر مبنای تعادل بین زندگی دنیوی و فرجاماندیشی( نگاه به معاد) استوار بوده است. البته بهتر است به جای واژه «خودسازی» از واژه «جامعهسازی» استفاده کنیم؛ چون شأن اصلی امام، جامعهسازی است. علیبنابیطالب به سرچشمه هدایت متصل بوده و پس از پیامبر(ص) جامعه را هم از بعد زندگی دنیوی و هم از بعد معنویات هدایت میکردند.
رفتار و زندگی امام علی علیهالسلام در جنبههای فردی، خانوادگی و اجتماعی دقیقا همانند رفتارهای پیامبر اسلام است؛ اما شرایطی که در زمان پیامبر(ص) بر جامعه حاکم بود با شرایط جامعه در دوران امام زمان علی(ع) تفاوتهایی دارد؛ حتی از جنبههایی نیز سختتر بوده است. دلیل سختتر بودن این شرایط را میتوان به پیچیدگیهای فتنه ها در ایام پس از پیامبر، ظهور و رشد قدرتطلبان منافق در قامت مسلمانان و پیروان مکتب پیامبر نسبت داد که هدایت جامعه نیز متاثر از این شرایط دشوارتر میشد.
پیامبر در قامت حاکم الهی، حامل پیام سعادت و رشد از طرف خدا برای انسانها، با مشرکان و کافرانی در تقابل بود که اعتقاداتشان با اعمالشان هماهنگ بود و به صورت آشکار با اسلام و حکومت اسلامی و سبک زندگی اسلامی مخالفت میکردند؛ اما امیر مومنان با کسانی روبهرو شد که در ظاهر مسلمان و مومن بودند و خودشان را دلسوز و خیرخواه جامعه اسلامی معرفی میکردند؛ اما با نقشههای خطرناک (که با سوءاستفاده و تفسیر غلط از آموزههای اسلامی طراحی شده بود) در پی تغییر اهداف و خروجیهای دین اسلام برای جامعه بودند.
بارزترین نشانه موفقیت نسبی و مدتدار این توطئهها، شمشیر کشیدن شمار زیادی از مسلمانان بر روی حاکم برحق زمان و نوه پیامبر یعنی امام حسین (ع) حدود ۴۰ تا ۵۰ سال پس از رحلت پیامبر بود که البته با ماندگار شدن واقعه عاشورا در تاریخ تا حد زیادی نقش بر آب شد.
این نکته بسیار مهم هست که قهرمانان شهید واقعه عاشورا یعنی امام حسین (ع)، حضرت ابوالفضلالعباس (ع) و همچنین قهرمان پس از واقعه یعنی حضرت زینب (س) که باعث ماندگاری سبک زندگی محمدی و علوی شدند، همگی فرزندان امیرالمومنین علی (ع) و حضرت زهرا (س) و محصول سبک زندگی نبوی آن بزرگواران هستند.