بازار؛ گروه خودرو: بیش از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته ایران خودرو و سایپا چراغ قرمز هشدار را برای صنایع خودرو و قطعه سازی به صدا درآورده است؛ صنایعی که لوکوموتیو ۶۴ صنعت دیگر معرفی می شوند و فروپاشی آن‌ها می‌تواند منجر به بحرانی بزرگ برای اقتصاد کشور شود.
از این رو فعالان و کارشناسان این حوزه انتظار دارند که وزرای دولت سیزدهم بخصوص وزیر صمت بعد از تایید، هرچه سریع‌تر تدابیر لازم برای برگرداندن این صنعت به ریل را به کار بگیرند. برای بررسی بهتر وضعیت صنعت خودرو قطعه سازی به سراغ آرش محبی نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو رفتیم که گفت و گو «بازار» با وی را در ادامه خواهید خواند.
هیچ وقت در کل عمر صنعت خودرو، با این زیان های شدید انباشته رو به رو نبوده ایم. تا آخر سال گذشته ۸۵ هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشته ایم و الان هم دو خودروساز بزرگ کشور بر اساس شواهد موجود بیش ۱۱۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند
* به تازگی یکی از قطعه سازان بزرگ کشور از نزدیک شدن صنعت خودرو به فروپاشی در اثر قیمت گذاری نادرست و زیان دهی خودروسازان گفته است، شما به عنوان دبیر انجمن صنایع همگن قطعه سازان وضعیت صنعت خودرو را چگونه ارزیابی می کنید؟
هیچ وقت در کل عمر صنعت خودرو، با این زیان های شدید انباشته رو به رو نبوده ایم. تا آخر سال گذشته ۸۵ هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشته ایم و الان هم دو خودروساز بزرگ کشور بر اساس شواهد موجود بیش ۱۱۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند، البته هنوز این رقم حساب رسی نشده است.
با این شرایط نیاز است بالاخره باید این صنعت به ریل گذاری هدف برگردد، اگر بر نگردد مقصد فعلی با این ریل گذاری دره است. مسئولان دولت سیزدهم باید اصلاح مسیر داشته باشند و این اتفاق نیز باید سریع رخ دهد.
خودروهای کف بین ۱۰۰ هزار تا ۱۵۰ هزار دستگاه مرتب درحال تغییر است. این خودروها قبل از تعطیلات ۱۵۰ هزار دستگاه بودند که الان به حدود ۱۰۰ هزار دستگاه رسیده اند. آنچه امروز باعث افزایش خودروهای ناقص کف می شود قطعاتی هستند که تجربه و تیراژ آن ها در کشور وجود داشته و ظرفیت تولید آن وجود دارد اما خودروساز نتوانسته پول به قطعه ساز بدهد و تولید قطعه ساز متوقف شده است
* یکی از مواردی که هزینه تولید را افزایش و به زیان دهی بیشتر خودروسازان منجر می شود، بحث خودروهای کف هست، با توجه به اینکه خودروسازان طی تعطیلات تابستانی بخشی از خودروهای ناقص کف را تکمیل و تجاری کردند، اکنون تعداد این خودروهای ناقص چقدر شده است؟
خودروهای کف بین ۱۰۰ هزار تا ۱۵۰ هزار دستگاه مرتب درحال تغییر است. این خودروها قبل از تعطیلات ۱۵۰ هزار دستگاه بودند که الان به حدود ۱۰۰ هزار دستگاه رسیده اند.
* برخی از کارشناسان وابسته به خودروسازی‌ها در خصوص افزایش خودروهای کف معتقدند که این قطعه سازان هستند که به رغم ادعای تامین قطعات ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو نمی توانند برای خودروهای فعلی قطعه تامین کنند، نظرتان در این باره چیست؟ یعنی در حال حاضر قطعات های تک به سادگی وارد کشور می شوند و معضلی در این باره وجود ندارد؟
وقتی درباره ظرفیت صنعت قطعه صحبت می‌کنیم، کاری به گلوگاه‌ها نداریم. در حال حاضر در خودروهای پر تیراژی همچون پراید، پژو ۴۰۵ و سمند بیش از ۸۵ درصد نیاز قطعات آن‌ها داخلی سازی و تولید انبوه شده است. بنابراین ظرفیت ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاهی قطعه سازی یعنی تامین آن ۸۵ درصد قطعه خودروهای پرتیراژ و انبوه سازی شده است. همچنین در محصول تارا ایران خودرو نیز به عمق ساخت داخل ۹۳ درصدی رسیده ایم.
البته این نکته حائز اهمیت است که داخلی سازی از ۸۵ درصد به بالا بسیار دشوارتر است چون قطعات در این مرحله قطعات های تک می شوند که یا تجربه تولید آن در داخل کشور وجود نداشته و یا تیراژ تولید اقتصادی نبوده که تولید نشده است. اما آنچه امروز باعث افزایش خودروهای ناقص کف می شود قطعاتی هستند که تجربه و تیراژ آن ها در کشور وجود داشته و ظرفیت تولید آن وجود دارد اما خودروساز نتوانسته پول به قطعه ساز بدهد و تولید قطعه ساز متوقف شده است.
برای افزایش تیراژ نیاز به حمایت و مشوق‌های از ساخت داخل هستند، نمی شود با شیوه سابق و هر وقت دلمان خواست به قطعه ساز پول دهیم و گمرک و بانک مرکزی نظرات خودشان را اعمال کنند و بعد ما داخلی سازی کنیم و انتظار داشته باشیم تیراژ ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه داشته باشیم، چنین چیزی محال است
* با این تفاسیر جدا از بحث قطعات های تک که تامین آن‌ها بر عهده قطعه سازان نیست و وزارت دفاع به آن ورود کرده، تعلل خودروسازان در پرداخت بدهی‌هایشان، قطعه سازان را به سمت تعطیلی کشانده و همین موضوع منجر به افزایش خودروهای کف شده اند؟
بله، با بدهی هفت ماه و هشت ماه قطعه ساز چگونه می تواند قطعه تامین کند. بخشی دیگری هم قطعات های تک هستند که تیراژ اقتصادی ندارد و در نهضت ساخت داخل داخلی سازی شده بودند را هم به عنوان گلوگاه می شناسیم. این قطعات اکنون تلفیقی وارد و داخلی سازی می شوند که برای افزایش تیراژ نیاز به حمایت و مشوق‌های از ساخت داخل هستند.
نمی شود با شیوه سابق و هر وقت دلمان خواست به قطعه ساز پول دهیم و گمرک و بانک مرکزی نظرات خودشان را اعمال کنند و بعد ما داخلی سازی کنیم و انتظار داشته باشیم تیراژ ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه داشته باشیم، چنین چیزی محال است. بنابراین آن جایی که گلوگاه داریم، توان ۸۵ درصد قطعه سازی در باره آن تیراژ انبوه است.
* با توجه به گفته هایتان حتی هنوز قطعاتی که در نهضت ساخت داخل، داخلی سازی شدند را هم به عنوان ظرفیت برای تولید انبوه خودرو نمی شناسید و آمار ارائه شده فقط مربوط به توان قبلی قطعه سازان است؟
بله، این پروژه های جدید، دانش بنیان و ساخت داخل را به عنوان توان به فعل قطعه سازی نمی بینیم که تیراژ بالا داشته باشد. آن ها گلوگاه هایی است که در حال داخلی سازی هستند و ربطی به توان داخل کشور ندارد. همچنین برخی از پروژه ها در صنایع دفاع انجام می شود، مثل قطعات نیمه هادی یا برای مثال قطعات های تک از جمله چاشنی انفجاری ایربگ که هیچ قطعه سازی امکان تولید آن را ندارد. لذا این قطعات یا باید وارد یا باید از صنایع دفاع تامین شود.بنابراین گلوگاه دست واردات و وزارت دفاع است نه قطعه ساز که به آن انتقاد شود.
وقتی درباره توان قطعه سازی صحبت می کنیم درباره آنچه که در دست قطعه ساز است و آن ۸۵ درصد ساخت داخل است که قبلا داخلی سازی و به تیراژ انبوه رسیده و مشکلات آن از لحاظ فنی به طور کامل برطرف شده است. بنابراین در باره پروژه های جدیدی که در حال انجام است صحبت نمی کنیم.
