دنیای اقتصاد – پیش‌تر، بخشی از قطعات این وسیله حمل‌ونقل پاک مانند انواع تنه (فریم دوچرخه) در سایزهای مختلف از جنس آهن و آلومینیوم ساخته می‌شد و برخی تولیدکنندگان داخلی از این محصولات برای دوچرخه‌های عرضه شده و نیز بازار یدکی استفاده می‌کردند. همچنین با آغاز دوباره مونتاژ دوچرخه در داخل، تولید قطعات فلزی در کشور آغاز شده است. البته سایر قسمت‌های دوچرخه هم که به تکنولوژی پیشرفته خاصی نیاز ندارند مانند انواع لوله فرمان، پدال، پنجه رکاب، زین، لوله زین، کتی‌های ترمز ساده، انواع طوقه، انواع لاستیک، ترک‌بند، سبد و پشتی صندلی در داخل قابل تولید هستند. سیستم دنده و همین طور سیستم ترمز دیسکی هم جزو قطعات وارداتی است.
حجت‌الله صفایی از جمله صنعتگرانی است که در حوزه موتورسیکلت فعالیت داشته اما امسال با تغییر کاربری، مونتاژ و تولید دوچرخه را در واحد صنعتی خود آغاز کرده است. وی با راه‌اندازی خط تولید دوچرخه تا امروز ۲۰ هزار دستگاه تولید و به بازار عرضه کرده است. این فعال صنعت دوچرخه بیان کرد: شرکت پیشگامان موتور پاسارگاد نشان استاندارد را هم برای انواع محصولاتش (کلیک، فورمیس، هلیوس، گالیکش و لیو) دریافت کرده است.صفایی در پاسخ به این پرسش که محصولات این برند با چند درصد داخلی‌سازی در حال تولید و عرضه به بازار است، گفت: یک سلسله از محصولات با ۵۱درصد داخلی‌سازی، تولیدشان آغاز شده و بعضی از مدل‌ها نیز ۴۵درصد داخلی‌سازی شده‌اند.
این سازنده دوچرخه با اشاره به سایزهای تولیدی این برند گفت: تولید دوچرخه‌ها از سایز ۱۲ تا ۲۹ اینچ بوده و سایزهای ۱۲، ۱۶ و ۲۰ مربوط به دوچرخه کودکان و اندازه‌های ۲۰، ۲۴، ۲۶، ۵/ ۲۷ و ۲۹ اینچ برای رده سنی بزرگسال تولید می‌شود. وی ادامه داد: دوچرخه‌ها در سه سطح کودکان، معمولی (نیمه حرفه‌ای) و کوهستان (حرفه‌ای) ساخته می‌شوند.
صفایی با اشاره به هدف‌گذاری بازار این برند عنوان کرد: بیشتر تولیدات در بازارهای مشهد، تهران، اصفهان و فارس به فروش رسیده اما هدف تامین دوچرخه برای تمام بازارهای داخلی است.
این دوچرخه‌ساز با بیان اینکه بازار این محصول فصلی است، یادآور شد: سه ماه آذر، دی و بهمن بازار دوچرخه تعطیل می‌شود و فروش آن دوباره از اواخر بهمن آغاز شده و تا آبان ادامه خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت پیشگامان موتور پاسارگاد درباره تیراژ تولید خود در سال ۱۴۰۱ گفت: تولید ۵۰ هزار دستگاه دوچرخه در دستور کار ماست، اما با این تیراژ هنوز بخشی از ظرفیت ۵۷ هزار تایی پیشگامان موتور پاسارگاد خالی است که در دو سال آینده محقق خواهد شد.
صفایی اظهار کرد: دوچرخه‌های ساخت داخل به لحاظ کیفیت با مشابه خارجی که به شکل قاچاق در حال وارد شدن هستند قابل قیاس نیست. وی گفت: تولیدکننده داخلی به دنبال تثبیت بازارش با تولید محصولات با‌کیفیت است، اما در بخش قیمت تمام شده باید نخست تثبیت نرخ ارز و مواد اولیه را تجربه کنیم تا بتوانیم سهم قابل توجهی در بازارهای همسایگان داشته باشیم.
مقیاس اقتصادی؛ پاشنه آشیل قطعه‌سازی
در ادامه حبیب‌الله محمودان، نایب‌رئیس سندیکای تولیدکنندگان قطعات موتورسیکلت و دوچرخه و مدیرعامل شرکت البرزموتور (شرکت تولیدی و بازرگانی) درباره ساخت قطعات دوچرخه در داخل گفت: یکی از مشکلات اساسی در ساخت قطعات صنایع از جمله موتورسیکلت و دوچرخه تولید در مقیاس اقتصادی است؛ زیرا تیراژ تولید اگر از میزانی کمتر باشد ساخت قالب و داخلی‌سازی قطعه مقرون به‌صرفه به ویژه برای بخش خصوصی نبوده و این پاشنه آشیل ایران در مقابل کشوری مانند چین است.
او گفت: اگر سازندگان دوچرخه و همچنین قطعه‌سازان آنها بتوانند تیراژ تولید را اقتصادی کنند قیمت تمام‌شده رقابتی شده و می‌توان در بازار کشورهایی مانند عراق، یمن، مصر و… سهم عمده‌ای برای دوچرخه‌های ایرانی فراهم کرد. بازاریابی با قیمت تمام شده بالا محلی از اعراب ندارد.
مدیرعامل شرکت البرزموتور با بیان اینکه تولید، ویژگی‌های خود را دارد، ادامه داد: برای تولید اقتصادی، مقولاتی در صنایع وجود دارد که برنامه‌ریزان با مشاوره از صنعتگران می‌توانند آنها را در تصمیمات خود لحاظ کنند و از آزمون و خطاها بکاهند.
نایب‌رئیس سندیکای تولیدکنندگان قطعات موتورسیکلت و دوچرخه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چند درصد قطعات دوچرخه بومی‌سازی شده‌اند، عنوان کرد: اگر ساخت تنه را ۳۰ درصد در نظر بگیریم در حال حاضر داخلی‌سازی قطعات دوچرخه زیر ۵۰ درصد است.
او اضافه کرد: بیشتر داخلی‌سازی در قطعات فلزی بوده و قطعات الحاقی مجموعه کامپاندها و قطعات پلاستیکی همگی وارداتی هستند.
این فعال صنعت قطعه اظهار کرد: چالش اساسی قطعه‌سازان کشور نرخ مواد اولیه تولید داخل است که گاهی شاهد هستیم قیمت برخی از این مواد دو برابر نرخ صادرات آنها بوده، این در حالی است که در کشوری مانند چین، دولت با تناژ بالا مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان را وارد و با قیمت ارزان در بین کارخانه‌دارها توزیع می‌کند.
محمودان تاکید کرد: دولت چین نفع اقتصادی را در پایان زنجیره تولید می‌بیند، اما در ایران، دولت سود را در مواد خام چه در بازار داخل و چه در صادرات می‌بیند. علاه‌بر اینکه تا هنگامی که نگاه ما محدود به بازار داخل باشد، جهش تولید و توسعه صنعتی محقق نمی‌شود.
بازار قطعات دوچرخه اشباع است
نایب‌رئیس سندیکای تولیدکنندگان قطعات موتورسیکلت و دوچرخه اعلام کرد: در حال حاضر برای ۵ سال قطعات دوچرخه وارد شده و تولیدکنندگان داخلی توان رقابت با محصولات خارجی را ندارند. حتی اگر قیمت تمام‌شده در داخل پایین‌تر از مشابه کالای خارجی باشد واردکننده این قطعات با توزیع قطره‌چکانی و ایجاد کمبود کاذب در بازار، قیمت‌ها را مدیریت می‌کند و اجازه فعالیت به قطعه‌ساز دوچرخه داخلی نمی‌دهد.
