صمت – هفته گذشته جواد اوجی، وزیر نفت در جمع خبرنگاران خبر از اختصاص یارانه ۱۵ لیتری بنزین به همه مردم داد. در حال حاضر ۲۷ میلیون کارت سوخت در کشور وجود دارد. در صورت اجرای طرح پیشنهادی دولت، دارندگان کارت سوخت و حتی افرادی که خودرو ندارند ۱۵ لیتر بنزین دریافت خواهند کرد. از سویی دولت هرگونه افزایش قیمت را رد کرده است. در کنار بحث یارانه به تازگی یک کارشناس انرژی و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی مدعی تبدیل سهمیه بنزین به دارایی دیجیتال شده بود.
طرحی که جدی گرفته نشد
در این رابطه حسن مرادی، کارشناس انرژی در گفتگو با گسترش نیوز گفت: «یارانه بنزین، قابلیت تبدیل به ارز دیجیتال را دارد. همچنین می‌توان آن را صادر کرد اما بحث اصلی آن است که دولت توان تامین این حجم از بنزین را ندارد. قیمت هر لیتر بنزین صادراتی با قیمت فوب خلیج فارس، ۱۶ تا ۱۸ هزار تومان است. در نتیجه دولت موضوع اختصاص سهمیه ۱۵ لیتری برای هر فرد را جدی نگرفت و تایید نکرده است. انتقادهای زیادی نیز پیرامون این طرح به دولت وارد شد.
مرادی اظهار کرد: بنزین صادراتی سهم کمی دارد و دولت توانایی تامین سهمیه ۱۵ لیتری برای آحاد جامعه را ندارد. این حجم بنزین قرار است چگونه تامین شود؟ طرح، اجرایی نمی‌شود اما اگر شرایط اجرای آن برای دولت وجود داشته باشد گزینه‌هایی مثل ارز دیجیتال قابل‌بررسی بود. حتی صحبت‌هایی شده بود مبنی بر اینکه بورس نیز به بحث یارانه بنزین ورود کند.
پیشنهاد افزایش پلکانی قیمت بنزین
وی افزود: امکان بازتوزیع اعتبار و بازگشت آن به جامعه وجود دارد اما در حقیقت دولت منابع ریالی برای یارانه بنزین ندارد. زمانی که منابع وجود ندارد صحبت‌های تکمیلی بی‌معنا است. دولت ابتدا باید منابع ریالی و ارزی طرح یارانه بنزین را در بودجه پیش‌بینی کند و در مرحله بعد می‌توانیم درباره طرح صحبت کنیم. در بودجه ۱۴۰۱ اصلاً به این موضوع اشاره نشده است.
این کارشناس انرژی در پایان تاکید کرد: وضعیت معیشتی جامعه در شرایطی است که طرح‌های ارائه‌شده کارساز نیست. دولت باید به دنبال روش‌های کاربردی و موثر برای وضعیت سوخت و اقتصاد کشور باشد. از نظر من افزایش پلکانی قیمت بنزین راه درمان بحث سوخت است. افزایش پلکانی باید در ابتدای سال ۱۴۰۱ اعمال شود اما دولت برای این موضوع اعلام آمادگی نکرده است؛ زیرا نگران بازخورد جامعه است.
پیشنهادهایی که نیازمند زیرساخت هستند
سرنوشت سهمیه بنزین افرادی که خودرو ندارد موضوع مهمی است که باید به جوانب مختلف آن پرداخت. در اولین اظهارنظرها شاهد بودیم که سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی گفت: سامانه مبادله بنزین را برای افراد فاقد خودرو در نظر گرفته‌ایم و امکان فروش سهمیه ایجاد خواهد شد. تجارب تاریخی مربوط به سامانه‌ها مردم را نگران کرده است. فروش این حجم بنزین توسط مردم آن هم در شرایطی که سهمیه همه در یک روز واریز می‌شود مطمئناً سامانه را با اختلال رو به رو خواهد کرد. پیشنهاد تبدیل سهمیه به سهام یا ارز دیجیتال، شاید در شرایط فعلی خیلی هم پیشنهاد دور از ذهنی نباشد. با این کار مردم به سامانه فروش بنزین مراجعه نخواهند کرد و عده‌ای خواستار تبدیل سهمیه خود به سهام یا ارز دیجیتال خواهند بود. نباید فراموش کرد که پیش از تعریف هر سامانه یا راهکاری باید زیر ساخت‌ها ایجاد شود. هسته معاملاتی بورس در عادی‌ترین روزها با مشکل مواجه می‌شود و از سویی هنوز قانون‌گذاری و چارچوبی برای ارز دیجیتال در کشور وجود ندارد. در نتیجه پیش‌بینی‌های خوبی پیرامون بورس و ارز دیجیتال یا سامانه نقدی سهمیه بنزین وجود ندارد.
