علی سرزعیم معاون سابق اقتصادی وزارت کار در گفت و گو با خبرنگارباشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به علت بالا بودن هزینه اخراج کارگر در ایران (رتبه دوم در میان کشور‌های خاورمیانه) اظهار کرد: بی ثباتی زیاد در رابطه کارگر و کارفرما آسیب زاست. همچنین، امنیت بیش از حد آن نیز می‌تواند آسیب زا باشد.
او در ادامه بیان کرد: اگر کارگر تصور کند که کارفرما به هیچ صورتی نمی‌تواند او را اخراج کند، دیگر انگیزه کار کردن نخواهد داشت. به علت اینکه خیالش از بابت اخراج نشدن راحت است و در کار تعلل و تنبلی می‌کند. اگر ثبات شغلی وجود نداشته باشد، کارگر با خود می‌گوید چرا باید آموزش‌های تخصصی را فرا بگیرم و یا به خودم زحمتی دهم. زیرا کارفرما به راحتی می‌تواند مرا اخراج کند، پس چرا خود را به زحمت اندازم.
این کارشناس اقتصادی در ادامه تصریح کرد: بنابراین یک حد بهینه‌ای از امنیت شغلی باید وجود داشته باشد. نباید به این شکل باشد که کارفرما با کوچکترین ناراحتی و نا رضایتی از کارگر اقدام به اخراج او کند. یک حق تنبیه و جریمه‌ای برای جلوگیری از تصمیمات عجولانه کارفرما نسبت به اخراج کارگران لحاظ شده است با عنوان هزینه اخراج کارگر.
او افزود: مبنی بر اینکه اگر کارفرما اقدام به اخراج یک کارگر کند، باید میزان مشخصی پول را به عنوان جریمه پرداخت کند. (که در ایران این هزینه اخراج برابر با ۲۰ ماه حقوق کارگر است. بعد از مصر (۲۷ ماه)، رتبه دوم در میان کشور‌های خاورمیانه).
سرزعیم اظهار کرد: به لحاظ اقتصادی جریمه بهتر از منع اخراج است. زیرا سخت گیری در اخراج باعث تنبل شدن کارگر می‌شود. این تنبلی بر انگیزه سایر کارگران نیز اثر می‌گذارد؛ بنابراین برای کارفرما ارزش دارد که پولی را به عنوان جریمه پرداخت کند و از این کارگر راحت شود. در کشور ما از آنجایی که قوانین کار اصولا به نفع کارگر است، هزینه اخراج نیز بسیار بالا است.
هزینه اخراج بالا، انعطاف بازار کار کشور را از بین برده است
او در ادامه بیان کرد: همین مسئله باعث شده که تا حدود زیادی انعطاف بازار کار ایران از بین برود. یعنی فرد یا به شکل غیر قانونی کار می‌کند و بازار منعطف است؛ یا به شکل قانونی کار می‌کند و بازار غیر منعطف است که بسیار آسیب زاست. زیرا ما می‌خواهیم برای رونق و توسعه کشور سرمایه گذار خارجی جذب کنیم و کسب و کار‌ها را رونق دهیم، اما به این شکل و با وجود این سطح از انعطاف پایین بازار کار امکان پذیر نیست.
سرزعیم در پاسخ به راهکار کاهش هزینه اخراج در کشور بیان کرد: کشور‌های متعارفی که مشکل اشتغال دارند و با بیکاری مواجه اند، اخراج را راحت می‌کنند. زمانی که اخراج کارگر راحت شود، به دنبال آن استخدام نیز افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین راه حل بهبود اشتغال، آسان کردن اخراج کارگر است.
