دنیای اقتصاد – بنز از دیرباز با ایران خودرودیزل همکاری داشته، اما طی یک دهه گذشته دو بار به دلیل اعمال تحریم علیه ایران، ارتباط خود را با این شرکت قطع کرده است. حالا اما ایران خودرودیزلی‌ها امیدوارند با احیای برجام و لغو تحریم، دوست آلمانی‌شان برگردد و مشارکتی جدید میان آنها شکل بگیرد. مدیرعامل ایران خودرودیزل در این مورد می‌گوید: قطعا ازسرگیری همکاری با بنز، در برنامه ما وجود دارد، منتها باید منتظر بمانیم تا ببینیم سرانجام مذاکرات و تحریم چه می‌شود.
توسلی‌مهر با بیان اینکه ایران خودرودیزل با بنز شرکت مشترک برای تولید، فروش و خدمات پس از فروش دارد، تاکید می‌کند: بنز هم به ازسرگیری همکاری با ایران خودرودیزل تمایل دارد، منتها آنها هم منتظرند تا تحریم لغو شود و آنگاه به ایران برگردند. وی در پاسخ به این پرسش که با بازگشت بنز، آیا محصولات جدیدی از این شرکت در ایران خودرودیزل تولید خواهد شد، می‌گوید: چیزی که ما پس از لغو تحریم در حوزه مشارکت‌های خارجی دنبال آن هستیم، ابتدا ازسرگیری همکاری با بنز و هیوندایی است و البته قصد داریم نسل جدیدی از محصولات این دو شرکت به خصوص بنز را تولید کنیم. توسلی‌مهر در مورد هیوندایی نیز می‌گوید: ما پیش‌بینی کرده‌ایم که پس از لغو تحریم، هم بنز برمی‌گردد و هم هیوندایی؛ منتها می‌خواهیم مدل جدیدی از همکاری را با این شرکت‌ها پیش ببریم. به گفته وی، برنامه ایران خودرودیزل این است که با بازگشت بنز و هیوندایی، تولید نسل جدیدی از محصولات این دو شرکت در کشور آغاز شود و علاوه بر تامین نیاز داخل، صادرات هم انجام شود. طبق استراتژی ایران خودرودیزل، تولید در این شرکت انجام می‌شود و صادرات را خود بنز و هیوندایی پیش می‌برند.
با توجه به اظهارات توسلی‌مهر، به نوعی ایران خودرودیزل قرار است به هاب صادراتی بنز و هیوندایی در کشور تبدیل شود، اتفاقی که اگر رخ بدهد، منجر به ارزآوری برای این شرکت و کشور خواهد شد. البته بدون شک تحقق این سناریو کار راحتی نیست و علاوه بر لغو تحریم، نیاز به قانع کردن بنز و هیوندایی بابت امنیت سرمایه‌گذاری در ایران دارد.
همچنین احتمالا نیاز است تا ایران خودرودیزل علاوه بر تجهیز خطوط تولید، نیروی کار جدید و متخصص نیز جذب کند. مدیرعامل ایران خودرودیزل در این مورد تاکید می‌کند: ظرفیت تولید شرکت با نیروی انسانی فعلی، هفت هزار و ۲۰۰ دستگاه البته در یک شیفت است؛ بنابراین اگر بخواهیم محصولات جدید در پساتحریم تولید کنیم، شاید نیازی به خطوط تولید جدید نداشته باشیم، اما شیفت‌های کاری را باید افزایش دهیم، ضمن اینکه به نیروی کار جدید هم نیاز است تا بتوانیم تیراژ را تا ۳۰ هزار دستگاه نیز بالا ببریم.
اما موضوع دیگری که در مورد همکاری‌های خارجی ایران خودرودیزل در پساتحریم وجود دارد، ادامه یا قطع مشارکت با شرکت چینی فوتون است. فوتون در دوران تحریم ارتباط خود را با ایران خودرودیزل مانند بنز و هیوندایی به طور کامل قطع نکرد. از همین رو هم ایران خودرودیزل و هم فوتون تمایل دارند پس از لغو تحریم، همکاری خود را توسعه دهند. به گفته توسلی‌مهر، مسوولان فوتون اخیرا و با توجه به ازسرگیری مذاکرات برجامی، قدم جلو گذاشته و به دنبال مذاکره برای توسعه همکاری هستند، زیرا نمی‌خواهند در صورت بازگشت بنز و هیوندایی، جایگاه خود را در ایران خودرودیزل از دست بدهند. اظهارات توسلی‌مهر در شرایطی است که برخی معتقدند چینی‌ها در دوران تحریم خلاف انتظار رفتار کرده‌اند، بنابراین نباید برای آنها به اصطلاح فرش قرمز پهن کرد.
مدیرعامل ایران خودرودیزل اما معتقد است فوتون در دوران تحریم رفتار بهتری در مقایسه با دیگر خودروسازان خارجی نشان داد. وی می‌گوید: وقتی کشور تحریم شد، فوتون ارتباط خود را با ایران خودرودیزل قطع نکرد، آن هم در حالی که برخی شرکت‌های چینی از خودروسازی ایران رفتند؛ بنابراین در پساتحریم، فوتون در کنار بنز و هیوندایی به همکاری خود با ایران خودرودیزل ادامه خواهد داد.
بدون تردید مشارکت همزمان بنز، هیوندایی و فوتون با ایران خودرودیزل در پساتحریم، علاوه بر اینکه به توسعه کمی و کیفی تولید در این شرکت منجر خواهد شد، بازار خودروهای تجاری کشور را هم تحت تاثیر مثبت خود قرار خواهد داد. با در نظر گرفتن اینکه لغو تحریم می‌تواند دیگر خودروسازان خارجی مانند ولوو و اسکانیا را نیز به ایران بازگرداند، شکل گرفتن این جمع به معنای ایجاد رقابتی نزدیک در بازار خودروهای تجاری کشور و تنوع محصول خواهد بود.
دلیل جدایی آریسان از ایران خودرودیزل
هرچند لغو تحریم و بازگشت خودروسازان خارجی می‌تواند کمک بزرگی به ایران خودرودیزل در عرصه توسعه کمی و کیفی تولید کند، با این حال مدیرعامل این شرکت تاکید دارد بدون خارجی‌ها هم تیراژ در این شرکت بالا خواهد رفت. توسلی‌مهر با بیان اینکه ایران خودرودیزل به دنبال عرضه محصولات جدید در حوزه‌های مختلف اعم از اتوبوس و کامیون است، می‌گوید: قصد داریم در کوتاه‌مدت پنج تا شش محصول جدید را عرضه کنیم که یکی از آنها اتوبوس برقی است.
وی می‌افزاید: با فوتون نیز بابت طراحی اتاقکی جدید برای کمپرسی‌های بنز وارد مذاکره شده‌ایم تا این محصول را با شکل و شمایلی جدید تولید و عرضه کنیم؛ در حال حاضر ۱۰ نمونه اولیه از کمپرسی جدید با اتاقک طراحی شده توسط فوتون را تولید کرده‌ایم که اگر مشکل خاصی پیش نیاید، تولید انبوه و البته صادرات آن را آغاز خواهیم کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا بنز ایرادی به تغییر ظاهر محصول خود در ایران خودرودیزل توسط فوتون نخواهد گرفت، می‌گوید: اصلا چنین موضوعی مطرح نیست و بنز مشکلی با همکاری ایران خودرودیزل و فوتون و تغییر ظاهر محصولش ندارد. به گفته توسلی‌مهر، بنز سهامدار فوتون است و خود این شرکت پیشنهاد حضور این خودروساز چینی را در ایران خودرودیزل داده، بنابراین هماهنگی‌های لازم در این مورد انجام شده است.
مدیرعامل ایران خودرودیزل اما یکی دیگر از برنامه‌های توسعه‌ای این شرکت را اصلاح مصرف سوخت در محصولات عنوان می‌کند. به گفته وی، امسال همه موتورهای محصولات ایران خودرودیزل به موتور یورو۵ مجهز شده‌اند که نتیجه آن، کاهش مصرف سوخت در سبد خودروهای شرکت خواهد بود.
اما ایران خودرودیزل در حالی به دنبال توسعه محصول حتی در صورت تداوم تحریم است که گویا دیگر وانت آریسان جایی در سبد محصولات این شرکت نخواهد داشت. این وانت مدت‌ها در ایران خودرودیزل به تولید می‌رسید، اما تولید آن امسال متوقف شد. هرچند ایران خودرویی‌ها اعلام کرده‌اند تولید وانت آریسان به زودی از سر گرفته می‌شود، با این حال ایران خودرودیزل دیگر میزبان این محصول نخواهد بود.
آن طور که توسلی‌مهر روایت می‌کند، تولید وانت آریسان برای ایران خودرودیزل به صرفه نبوده، بنابراین این محصول دیگر جایی در این شرکت نخواهد داشت. توسلی‌مهر با بیان اینکه وی با ادامه تولید وانت آریسان در شرکت تحت مدیریت خود موافقت نکرده، تاکید می‌کند: من اعتقادی به تولید زیان‌ده ندارم، زیرا ۵۴درصد از سهام شرکت متعلق به مردم است، بنابراین اگر تولید محصولات زیان‌ده ادامه پیدا کند، عملا حق‌الناس زیر پا گذاشته شده است.
وی تاکید می‌کند: به همین دلیل زیر بار ادامه تولید آریسان در شرکت نرفتیم و در نهایت قرار شد مدل بهینه شده این وانت در سایت خراسان ایران خودرو به تولید برسد. مدیرعامل ایران خودرودیزل، اما در پاسخ به این پرسش که آیا در این شرکت دیگر محصول وانت تولید نخواهد شد، می‌گوید: ما تولید وانت فوتون دوکابین را ادامه خواهیم داد.
اظهارات مدیرعامل ایران خودرودیزل مبنی بر عدم تولید محصول زیان‌ده در این شرکت در حالی است که صورت‌های مالی خودروسازان نشان می‌دهد آنها با زیان انباشته قابل توجهی مواجه هستند. این زیان انباشته البته بیشتر سهم شرکت‌های ایران خودرو و سایپا است، چه آنکه اولا آنها تیراژ بسیار بالاتری نسبت به تجاری‌سازان دارند و ثانیا محصولاتشان به صورت دستوری قیمت‌گذاری می‌شود.
اتفاقا گاهی پیش می‌آید که مدیران خودروسازی عنوان می‌کنند یکی از دلایل زیان‌ده بودن آنها، واحدهای تجاری‌سازشان از جمله همین ایران خودرودیزل است. این در حالی است که مدیرعامل ایران خودرودیزل معتقد است شرکت‌های زیرمجموعه خودروسازان بزرگ، مانند ایران خودرودیزل، فرصت رشد به کل گروه خودروسازی می‌دهند و نباید آنها را شاخه‌های زائد خواند.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا بهتر نیست امثال ایران خودرودیزل واگذار شوند، می‌گوید: واگذاری باید اتفاق بیفتد، منتها بخش خصوصی خریدار باید اهلیت داشته باشد و تضمین بدهد که اگر سهام شرکتی مانند ایران خودرودیزل را در اختیار گرفت، آن را تغییر کاربری نداده و تولیدش را متوقف نکند.
