لاستیک خودرو در بازار این روزها به مهم‌ترین سوژه صنعتی وزارت صمت و مجلس شورای اسلامی تبدیل شده است. بیشتر مسئولان از گرانی‌ها و کمبود این قطعه سخن می‌گویند، اما دلایل اصلی آن را مطرح می‌کنند. از سوی دیگر، شنیده‌ها حاکی از آن است که شبکه توزیع به دلیل نبود نظارت‌ها، سیاست «دپو» را جایگزین عرضه کرده و در انتظار افزایش قیمت‌ها است. چرا که یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، به تازگی خبری از افزایش ۳۵ درصدی قیمت تایر داده است. برای بررسی این موضوعات با مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر، به گفت‌وگو پرداختیم:
- به عنوان پرسش نخست، اخیراً عرضه تایر به بازار کاهش یافته و تأمین این قطعه برای مشتریان سخت شده است، عامل اصلی این موضوع چیست؟
کمبود تایر در بازار ناشی از عدم تأمین به موقع ارز برای تولیدکنندگان لاستیک ایجاد شده است. طی سه ماهه نخست سال جاری، صنعت تایر به صورت مداوم افزایش تولید داشت. این در حالی بود که از همان ماه سال گذشته تخصیص و تأمین ارز برای این صنعت به صورت قطره‌چکانی انجام می‌شد. روی کاغذ ارز مورد نیاز تولید به تایرسازان «تخصیص» می‌یافت، ولی ارزی جهت خرید مواد اولیه «تأمین» نمی‌شد. تا زمانی که مبادله مالی میان فروشنده و خریدار انجام نشود، به دلیل جبر تحریم‌های ظالمانه، مواد اولیه از مبدأ به مقصد حرکت نمی‌کند. حتی گاهی تایرسازان داخلی باید پول را پرداخت کنند تا مواد اولیه مورد نیازشان در برنامه تولید فروشنده قرار گیرد.
- پیشتر به بحث تأمین ارز اشاره کردید، با توجه به خرید مواد اولیه مورد نیاز صنعت تایر از خارج کشور، ارزبری تولید هر کیلو تایر در کشور چقدر است؟
هزینه هر کیلو تولید تایر ۱ تا ۱.۱ دلار ارزبری دارد، به بیان بهتر، صنعت تایر سالانه ۳۰۰ میلیون دلار ارزبری تولید ناشی از تأمین مواد اولیه دارد. به صورت میانگین ماهانه ۲۵ میلیون دلار ارزبری تولید تایر وجود دارد. این در حالی است که از همان ماه سال گذشته تا تیرماه سال جاری فقط ۲۵ میلیون دلار ارز برای صنعت تایرسازی تأمین شد. هرچند طی تابستان سال جاری تأمین ارز کمی بهبود یافت، اما پاسخگوی نیاز تولیدکنندگان نبود.
- برخی از مسئولان دلیل کمبود تایر را ناشی از افت تولید معرفی می‌کنند، تولید تایر در سال جاری نسبت به سال گذشته چه مقدار کاهش داشت؟
در تیرماه و مردادماه سال جاری، صنعت تایر با افت تولید قابل توجهی به دلیل مشکلاتی که پیشتر اشاره کردم، مواجه شد. علت اصلی کمبود تایر در بازار نیز این موضوع است. متاسفانه اگر در بازار فعالان یک صنف دریابند که کالایی توسط تولیدکنندگان کمتر عرضه می‌شود، عرضه محصول به مشتریان را کاهش می‌دهند و مسئله گرانی را دنبال می‌کنند. البته طی پنج ماه نخست سال جاری ۸ میلیون و ۴۵۰ هزار حلقه تایر خودروهای سواری تولید شد، البته آمار تولید تایر خودروهای سواری در قیاس با مدت مشابه سال گذشته ۹ میلیون حلقه بود. به بیانی بهتر، افت تولید چندانی در سال جاری نسبت به سال گذشته ایجاد نشده بود.
- مخاطبان رسانه بازار از عدم فروش اینترنتی لاستیک توسط تولیدکنندگان بزرگ مانند بارز و کویر خبر دادند، دلیل این موضوع چیست؟
تولیدکنندگان تایر تعهداتی ایجاد کردند که متناسب با برنامه تولید سال جاری بوده است، اما به دلیل عدم تحقق برنامه مذکور تعهد معوق ایجاد شده که دنبال انجام آن هستند و بزودی مجدد فروش اینترنتی آغاز خواهد شد.
- به تازگی یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کمیسیون صنایع و معادن خبر درخواست افزایش ۳۵ درصدی قیمت تایر توسط تولیدکنندگان را اعلام کرد، این موضوع صحت دارد؟
طی یک ماه گذشته، قیمت مبنای پتروشیمی‌ها از ۲۸ هزار تومان به ۳۸ هزار تومان افزایش یافته است، این مقدار معادل افزایش ۳۵ درصدی قیمت ارز است. بنابراین چگونه می‌توان افزایش ۳۵ درصدی قیمت ارز داشت و به تبع آن نهاده‌های تولید نیز همین مقدار رشد داشته باشند، اما تولیدکننده بتواند قیمت را ثابت نگهدارد. تولیدکنندگان چنین سودی کسب نمی‌کنند.
