در دوران معاونت آقای مفتح در وزارت بازرگانی داخلی (پیش از ادغام وزارت بازرگانی و صنعت و معدن)، جلسه‌ای با ایشان داشتید که در آن به مسائل و چالش‌های اتحادیه‌های صنفی پرداخته شد. در این جلسه، شما به دو مشکل اساسی در صنوف اشاره کردید که همچنان در حال حاضر نیز وجود دارند.
مشکل اول: ساختار و کارکردهای اصناف
اولین مشکل، پیچیدگی و ابهام در تعریف اصناف و نبود تعریف واحد در قوانین و دستگاه‌های مختلف است. اصناف، به عنوان بزرگترین قشر اجتماعی کشور (حدود ۳۰ تا ۴۵ میلیون نفر) با بیش از ۸۰۰۰ اتحادیه صنفی، در زمینه‌های مختلفی همچون توزیع، خدمات، تولید و فنی فعال هستند، اما در زمینه بازرگانی خارجی هیچ جایگاهی در این تقسیم‌بندی‌ها ندارند. بنابراین، واحدهای صنفی که به صادرات و واردات می‌پردازند، باید تابع تشکلی خارج از صنوف باشند که این خود منجر به اختلافات و شکاف‌هایی میان اتاق اصناف ایران و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران شده است. شما اعتقاد دارید که این دو اتاق باید با یکدیگر منجسم شده و رابطه تعاملی و هم‌افزایی داشته باشند.
مشکل دوم: ضعف هیئت مدیره‌ها و نحوه انتخاب آن‌ها
دومین مشکل به انتخاب هیئت مدیره‌های اتحادیه‌ها و نحوه برخورد با آن‌ها برمی‌گردد. به دلیل ضعف در پیش‌بینی‌های قانون نظام صنفی، اتحادیه‌ها به ابزاری برای انجام دستورات دولت تبدیل شده‌اند و این باعث می‌شود که هیئت مدیره‌ها ضعیف باشند و نتوانند نقش مؤثری در پیشبرد اقتصادی کشور ایفا کنند. اتحادیه‌ها برای تأمین بودجه خود به دریافت ورودیه و حق عضویت از اعضا و همچنین تأمین بودجه از اتاق‌های شهرستان و ایران وابسته‌اند. در نتیجه، هیئت مدیره‌های ضعیف‌تر برای دولت مطلوب‌تر هستند. با این حال، شما باور دارید که هیئت مدیره‌ها می‌توانند نقشی کلیدی در توسعه اقتصاد داخلی، کاهش بیکاری، حل معضل نقدینگی و تورم ایفا کنند.
پیشنهادات برای بهبود
شما پیشنهاد می‌کنید که هر صنف علاوه بر هیئت مدیره، به هیئت امناء نیز نیاز دارد تا از تعداد بیشتری از نخبگان صنف برای سیاست‌گذاری بهره‌برداری شود. همچنین، تشکیل کمیسیون‌ها و شوراهای مرتبط برای هر صنف و تجمیع صنوف همگن (برای مثال، تجمیع اتحادیه‌های مختلف مرتبط با صنعت خودرو) می‌تواند منافع بیشتری برای جامعه، واحدهای صنفی و دولت به همراه داشته باشد. در این راستا، جداسازی اتحادیه‌هایی همچون لوازم یدکی، فروشندگان لاستیک، روغن، رینگ و… در صنعت خودرو، به نظر شما هیچ فایده‌ای نداشته و باید تجمیع شوند تا کارایی بیشتری داشته باشند.
