پیام رهبر معظّم انقلاب اسلامی به «همایش افق تحوّل رسانهی ملّی»
پیام رهبر انقلاب اسلامی به «همایش افق تحوّل رسانهی ملّی»، هرچند که کوتاه است، اما از نظر مضمون و محتوا بسیار مهم و قابل تأمّل به شمار میرود. این پیام، محتوای کلیدیای را در خود جای داده که در شرایط کنونی باید بهعنوان چراغ راه رسانهها در نظر گرفته شود. با این حال، متأسّفانه برخی افراد به جای پرداختن به اصل موضوع، به حواشی پرداخته و حتی در مواردی تلاش کردهاند تا از این طریق اهداف شخصی خود را پیگیری کنند.
پیام چه بود؟
رهبر انقلاب اسلامی در این پیام خطاب به رئیس رسانهی ملّی، جناب آقای جبلّی، اشاره کردهاند:
«جناب آقای جبلّی! شما و این حضرات نقش بیبدیل رسانه و تبلیغ را در پیکارهای کنونی جهان ــ که بیش از همیشه است ــ میدانید. امروز پیروزی یک طرف را توانایی او در گرفتن و رساندن پیام و روایت او از واقعیّت رقم میزند؛ بسیار پیش و بیش از آنکه ابزارهای نظامی وارد میدان شوند و در آن اثر بگذارند. ما در این عرصهی مهم باید دقّت و تلاش و ابتکار خود را مضاعف کنیم. این پیام من به این همایش است.» (۱۴۰۳/۱۰/۱۱)
مخاطب کیست؟
این پیام اگرچه به درخواست رئیس رسانهی ملّی صادر شده است، اما قطعاً مخاطب آن فقط صداوسیما و مدیران رسانهی ملّی نیستند. همانطور که رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با مدّاحان، این قشر را «رسانه» دانستند و رهنمودهایی را در خصوص استفاده بهینه از این ابزار به آنان ارائه دادند، پیام ایشان در این زمینه نیز دایرهای وسیعتر از رسانههای رسمی را در بر میگیرد.
تمام رسانهها، اعم از مطبوعات، رسانههای دیجیتال، صاحبان تریبون، فعّالان فضای مجازی و به طور کلی هر کسی که به نحوی پیام خود را به مخاطب منتقل میکند، مخاطب این پیام هستند. بیشک، بار مسئولیت هر یک از این رسانهها متفاوت است و عوامل مختلفی در تعیین میزان این مسئولیت نقش دارند.
رهبر انقلاب نیز به گستردگی این دایره اشاره کرده و در یکی از بیانات خود تأکید کردند که «متولّیان رسانهها در درجهی اوّل مسئولند؛ چه رسانهی ملّی و چه سایر رسانههای گوناگون، چه فضای مجازی، چه مجموعهی مطبوعات، همه موظّفند وارد این میدان بشوند.»
تأکید چندباره
آنچه رهبر انقلاب در این پیام کوتاه عنوان کردند، نه مسئلهای جدید بلکه تأکیدی دوباره بر اهمّیت نقش رسانههاست. ایشان پیش از این نیز در بیانات متعدد خود بر ضرورت کار رسانهای تأکید کردهاند. برای مثال، ایشان در دیدار با شاعران در ابتدای امسال تأکید کردند:
«امروز در دنیا چالشها و درگیریها چالشهای رسانهای است. بیش از آنچه موشک و پهپاد و هواپیما تأثیرگذار باشد، رسانهها هستند که تأثیر میگذارند و دلها و ذهنها را تحت تأثیر قرار میدهند. جنگ، جنگ رسانهای است؛ هر کس رسانهی قویتر داشته باشد، موفقتر خواهد بود.»
همچنین، در دیدار با مدّاحان در سال ۱۴۰۰ هشدار دادند:
«امروز انبوهی از رسانهها با پشتیبانی مالی و امنیتی گسترده در حال کار هستند تا افکار و باورهای مردم ما را تغییر دهند و آنها را تضعیف کنند.»
نسبت رسانه و جنگهای امروزی
جنگهای امروز با جنگهای گذشته تفاوتهای اساسی دارند. اصطلاح «جنگ ترکیبی» که در سالهای اخیر مطرح شده، به این واقعیت اشاره دارد که رسانهها در جنگهای مدرن نقشی تعیینکننده دارند. رسانهها میتوانند سرنوشت یک نبرد را تغییر دهند و در میدان نبرد اثرات زیادی بگذارند. در جنگهای ترکیبی، رسانهها میتوانند روی رهبران، نظامیان و مردم تأثیرگذار باشند.
مثلّث اثرگذاری
رهبر انقلاب در پیام خود تأکید کردند که «دقّت و تلاش و ابتکار» باید سرلوحه کار رسانهها قرار گیرد. دشمن با تمام توان خود وارد جنگ رسانهای شده است و در چنین شرایطی، باید کار جهادی و خستگیناپذیر انجام داد. عنصر ابتکار نیز در دنیای امروز، با وجود انبوه رسانهها، اهمیت ویژهای دارد؛ ابتکار، میتواند راهگشای رسانهها در اثرگذاری بیشتر باشد.