چالش‌های تولید خودرو در ایران و وابستگی به واردات
براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، صنعت خودروی کشور باید تحول اساسی در تولید خود تجربه کند، اما آمار تولید در ۱۰ ماهه امسال نشان‌دهنده کاهش تولید و افزایش خودروهای ناقص است؛ چالشی که بسیاری از کارشناسان به وابستگی به واردات قطعات و مواد اولیه نسبت می‌دهند.
طبق گزارش خبرنگار پرشین خودرو، صنعت خودروی ایران براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ باید به یک تحول عظیم در تولید دست یابد. این برنامه اجرایی پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۱۴۰۴، تولید حداقل ۳ میلیون دستگاه خودرو سبک (سواری و وانت) در کشور صورت گیرد. از این میزان، ۲ میلیون دستگاه باید در بازار داخلی عرضه شده و ۱ میلیون دستگاه دیگر باید به خارج از کشور صادر شود. علاوه بر این، تولید حداقل ۵۰ درصد از خودروهای سبک باید با برند داخلی باشد.
صادرات قطعات یدکی به ارزش ۶ میلیارد دلار توسط قطعه‌سازان نیز از دیگر اهداف مهم سند چشم‌انداز است.
وضعیت فعلی صنعت خودرو
اما با وجود این اهداف بلندپروازانه، کمتر از دو ماه تا پایان سال جاری باقی است و آمارها نشان می‌دهند که صنعت خودرو هنوز به این اهداف نزدیک نشده است. طبق جدیدترین آمار، تولید ۱۰ ماهه سه خودروساز بزرگ کشور با افت ۶.۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه بوده و همچنین شاهد افزایش تولید خودروهای ناقص هستیم.
علت افزایش خودروهای ناقص
یکی از علل افزایش تولید خودروهای ناقص، مشکلات ناشی از وابستگی به واردات قطعات است. در شرایط فعلی، برخی مشکلات نظیر تحریم‌ها و نوسانات ارزی باعث ایجاد بحران‌هایی در تامین قطعات مورد نیاز و استمرار خطوط تولید خودروسازان شده است.
رشد تولید با وجود چالش‌ها
با این حال، آمارها نشان می‌دهند که کاهش زیان خودروسازان در دو ماه گذشته، منجر به رشد تولید شده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که اگر این روند ادامه یابد، تولید خودروسازان در دو ماه باقی‌مانده سال نیز به رشد خود ادامه خواهد داد.
افزایش هزینه تولید و تاثیرات آن
حذف سامانه نیما و شناورسازی ارز تجاری هزینه‌های تولید را بالا برده است. این افزایش هزینه، همراه با افزایش نرخ دلار، فشار زیادی بر خودروسازان وارد کرده و باعث افزایش هزینه‌های تولید می‌شود. در نتیجه، باید منتظر ماند و دید که این عوامل چه تأثیری بر تولید خودرو در پایان سال خواهند گذاشت.
وابستگی به واردات و راه‌حل‌ها
سعید مدنی، مدیرعامل اسبق سایپا، در مصاحبه‌ای با خبرنگار پرشین خودرو، به وابستگی صنعت خودرو به واردات قطعات و مواد اولیه اشاره کرده و آن را یکی از چالش‌های اصلی این صنعت دانسته است. به گفته وی، این وابستگی در زمان تحریم‌ها و نوسانات ارزی مشکلات عمده‌ای برای تامین قطعات ایجاد کرده و باعث توقف خطوط تولید خودروسازان شده است.
وی افزود: برای کاهش وابستگی به واردات، صنعت خودرو باید به سمت بومی‌سازی قطعات و مواد اولیه حرکت کند. یکی از راه‌حل‌های اساسی این امر، تقویت همکاری با تولیدکنندگان داخلی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تولید قطعات پیچیده در داخل کشور است. دولت نیز می‌تواند با ارائه تسهیلات مالی و کاهش تعرفه‌های واردات مواد اولیه، به تقویت تولید داخلی کمک کند.
مدنی همچنین تأکید کرد که سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و استفاده از فناوری‌های نوین برای تولید قطعات با کیفیت داخلی، می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای کاهش وابستگی به واردات باشد.
نتیجه‌گیری
وابستگی به واردات قطعات، نوسانات ارزی و مشکلات در تأمین مواد اولیه، تأثیرات منفی زیادی بر روند تولید خودرو گذاشته است. این شرایط باعث شده که تولیدکنندگان نتوانند مواد اولیه را با قیمت ثابت و مناسب تأمین کنند که در نهایت به افزایش هزینه‌ها و کاهش کیفیت محصولات منجر می‌شود.
