مسعود نیلی با تاکید بر این موضوع که شرایط تورم کنونی، متفاوت از دورههای گذشته است، دلایل این تفاوت را تشریح کرد: نخست اینکه تورم در سه سال متوالی رقم بالای ۳۰درصد را تجربه کرده است و تورم ماهانه تابستان که عموما میزان کمتری نسبت به فصول دیگر ثبت میکند، در سال ۱۴۰۰ رقم بالایی بوده است. موضوع دوم اینکه تورم استانها و شهرهای محروم بالاتر از مناطق کمتر محروم است. نکته سوم این است که رشد نقدینگی در این دوره همراه با افت درآمدهای ارزی بوده و باعث شده است که «تورمزایی نقدینگی» رشد یابد. نکته چهارم اینکه افت درآمدهای ارزی در سالهای اخیر نسبت به دورههای قبل تورمی، بسیار شدیدتر بوده، حال آنکه هزینههای بودجه نیز به شکل ویژهای رشد کرده است و در نهایت نکته پنجم اینکه با توجه به رویدادهای قبل، حساسیت جامعه نسبت به افزایش قیمت دارایی در زمان تحریم رشد کرده است. درنتیجه شرایط ویژه تورم، نیازمند به اتخاذ تصمیم سخت است تا از سیل ویرانگر تورم جلوگیری کند.