برنده شدن خودروهای چینی در واردات

خودروهای وارداتی غیرچینی به‌رغم برخورداری از آپشن‌های کمتر، در کوتاه‌مدت سود مناسبی را در اختیار مشتریانشان قرار می‌دهند، اما در بلندمدت بازی را به خودروهای چینی خواهند باخت.
واردات خودرو که قرار بود اقشار کم‌درآمد را هدف قرار دهد، حالا از دسترس بخش عمده‌ای از طبقه متوسط هم خارج شده است. قیمت پایه این خودروها از سوی شورای رقابت مشخص شده که بدون در نظر گرفتن مالیات و… همپای بسیاری از خودروهای چینی تولید داخلی است. پیش‌بینی می‌شود که قیمت تمام‌شده این خودروها بعد از پیوست عوارض، مالیات و گمرکی و… به بیش از ۲میلیارد رسیده و برخی از این خودروها احتمالا تا ۳میلیارد تومان خواهند رسید. این در حالی است که قرار بود با واردات این خودروها نیاز بازار مرتفع شود و خودروهای داخلی که در بازار به ارقام بسیار بالایی رسیده‌اند، تعدیل قیمت شوند. با این‌حال، سیاست فروش خودروهای وارداتی مانند بسیاری از کالاهای دیگر به سمت دستوری شدن حرکت کرد و در نهایت واردات محلی خواهد شد برای کسب درآمدهای دولتی. بررسی خودروهایی که وارد شده‌اند نشان می‌دهد با وجود این‌که نسبت به خودروهای چینی آپشن‌های کمی دارند، می‌توانند در کوتاه‌مدت سود مناسبی در اختیار مشتریان قرار دهند. اما به نظر می‌رسد در بلندمدت بازی را به خودروهای چینی خواهند باخت.
در حالی که قرار بود واردات ارزان تمام شود اما قیمت شش خودرو وارداتی با مالیات، عوارض و… بالای ۲میلیارد و برخی حدود ۳میلیارد تمام خواهد شد. اما نکته مهم در این باره این است که قیمت سامانه با عوارض و… نزدیک ۳میلیارد تمام می‌شود. اما نرخ بازار این خودروها روند افزایشی بیشتری خواهد داشت. یعنی خودرویی که در سامانه ۳میلیارد تمام می‌شود، در بازار احتمالا به حدود ۴میلیارد تومان هم می‌رسد. این موضوع نشان داد عملا پروژه واردات خودرو برخلاف آن‌چه ادعا می‌شد که قرار است برای قشر متوسط جامعه واردات انجام شود و بر کاهش قیمت‌ها تاثیرگذار باشد و خلأ بازار را پرکند، در جایی نشسته است که بازار در آن بخش خلأ ندارد. خلأ بازار بیشتر در بخش خودروهایی است که قیمتی کمتر از یک‌میلیارد تومان دارند. یعنی قسمتی از بازار که با خودروهای مونتاژی تامین می‌شود. اما واردات خودرو بعد از یک سال و نیم انتظار، به نحوی است که با قیمت‌های مهندسی‌شده بازار خودروسازان داخلی به‌ویژه دولتی‌ها به هم نخورد و با مشکل روبه‌رو نشود.
علاوه بر موارد فوق در رابطه با میزان سود افراد خربدار باید دید چه تعداد خودرو در چه بازه زمانی تحویل داده می‌شود. این مساله بسیار مهم است. اگر در سری اول این خودروها، تعداد محدود باشد، یعنی به‌سختی خودرو تامین شده و تعداد زیادی وارد نشود، قطعا قیمت آن ها بالا می‌رود. باید به این موضوع توجه داشت که این خودروها حتی مدل‌های غیرچینی، چندان جذاب نیستند.
یعنی شامل خودروهای اقتصادی می‌شود که آپشن و قدرت موتور کمی داشته و کیفیت ساخت بالایی ندارند و بیشتر برای بازارهایی مانند هند تولید می‌شوند. اما با توجه به ممنوعیت چندساله واردات، خودروهای وارداتی با مدل ۲۰۲۳ یا ۲۰۲۴ در فاز نخست سود خوبی را نصیب مشتریانشان می‌کنند و قیمت‌ها را در کوتاه‌مدت، در بازار افزایش خواهند داد. اما با گذشت زمان، عطش بازار از بین می‌رود و خودروهایی که با آپشن‌های کم و موتورهای ضعیف وارد شده‌اند، قافیه را به چینی‌های پرقدرت و پرآپشن خواهند باخت. همچنان‌که خودروهایی مانند رنو ساندرو، مزدا۳، پژو۲۰۰۸ و سیتروئن سی۳ که در ابتدا سود خوبی را نصیب خریداران خود کردند،‌ دیگر آن جایگاه اولیه را در بازار ایران ندارند.
و این موضوع بسته به این که چه تعداد خودرو وارد شود؛ می تواند بر خودروهای هم رده وارداتی تاثیر بگذارد. اگر به یک باره ۱۵۰هزار دستگاه خودرو وارد شود، به لحاظ روانی در کوتاه‌مدت تاثیر می‌گذارد و در بلندمدت بستگی به عملکرد خودرو دارد. اما اگر تعدادشان کم باشد، تاثیر چندانی حتی روی خودروهای هم‌رده نیز نخواهند داشت.
تعداد خودروها محدود بوده و خودروهایی است که چندان هیجان‌انگیز نیستند و نمی‌توانند سگمنت های مختلف بازار را رقم بزند. بر این اساس، این خودروها شاید نتوانند تاثیری را که انتظار داشتیم در درازمدت روی خودروهای وارداتی ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ داشته باشند. همان‌طور که اشاره شد، واردات ۲ تا ۳ هزار دستگاه خودرو ممکن است در فاز نخست به لحاظ روانی تاثیرگذار باشد، اما در بلندمدت این تاثیر را نخواهد داشت.