در حالی که دیوار بیاعتمادی میان ایران و آمریکا بلند است، گاهی اوقات مسائلی انساندوستانه و حتی کوچک توانستهاند این دیوار را شکنند. در سالهای گذشته که تهران و واشنگتن در قهر دیپلماتیک به سر میبردند، اختلافات و تنشهای سیاسیشان در شرایط خاصی مانند زلزله، سیل، توفان و آتشسوزی بهطور موقت کنار گذاشته شده و دو کشور در راستای کمکهای بشردوستانه به یکدیگر دست دوستی دراز کردهاند. این اقدامات که از جنبههای انسانی و سیاسی قابل ارزیابی هستند، نمونههای متعددی از دیپلماسی انساندوستانه میان دو کشور را به نمایش گذاشته است. در جدیدترین نمونه این نوع همکاریها، آتشسوزی گسترده در ایالت کالیفرنیا فرصت دیگری برای اعلام آمادگی ایران برای کمک به آمریکا فراهم کرده است.
همدردی ایران با آتشسوزی کالیفرنیا
در همین راستا، روز گذشته رئیس جمعیت هلالاحمر ایران با ارسال پیامی به رئیس صلیب سرخ آمریکا، ابراز همدردی خود را با خانواده جانباختگان و آسیبدیدگان در آتشسوزی گسترده در لسآنجلس اعلام کرده و برای ارسال کمکهای بشردوستانه آمادگی کشور ایران را اعلام نمود. علاوه بر این، محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور ایران نیز در این خصوص اظهار داشت که در دنیای کنونی، درد و رنج یک فرد، درد و رنج تمام انسانها است. پیش از این، ایران در سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۹۱، در پی وقوع دو توفان عظیم کاترینا و سندی، اعلام آمادگی کرده بود که کمکهای بشردوستانه خود را به آمریکا ارسال کند.
در نخستین مورد از دیپلماسی انساندوستانه میان ایران و آمریکا، حمیدرضا آصفی، سخنگوی وقت وزارت خارجه در سال ۱۳۸۴، پس از وقوع توفان ویرانگر کاترینا، آمادگی مشروط ایران برای کمک به بازماندگان این حادثه را اعلام کرده بود. او همچنین تاکید کرده بود که ایران تنها در صورت درخواست رسمی آمریکا کمک خود را ارسال خواهد کرد.
کمکهای ایران در حوادث گذشته
در پی درخواستهای آمریکا، وزارت خارجه این کشور تایید کرد که ایران برای کمکرسانی به آسیبدیدگان توفان کاترینا همراه با بیش از ۵۰ کشور دیگر داوطلب شده بود. در سال ۱۳۹۱، ایران بار دیگر در پی وقوع توفان سندی، آمادگی خود را برای ارسال کمکهای بشردوستانه به آمریکا اعلام کرد.
این نوع دیپلماسی انساندوستانه میان دو کشور تنها به سطح دولتها محدود نمیشود. در سال ۱۳۸۲، پس از وقوع زلزله ویرانگر در بم، دولت آمریکا در قالب ارسال کمکهای بشردوستانه، به ایران یاری رساند. این کمکها شامل ارسال بیمارستان صحرایی و ارسال کمکهای مختلف توسط سازمانهای غیردولتی آمریکایی بود. این اقدامات با هدف کمک به آسیبدیدگان، برخی از آثار خصومتهای پیشین میان دو کشور را کمرنگ کرد.
یک گام دیگر در مسیر همدلی
در ادامه همین روند، پس از زلزله کرمانشاه در سال ۱۳۹۶، وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که آمادگی دارد کمکهای بشردوستانه از قبیل ارسال پول و کالا به ایران را انجام دهد. حتی مردم ایران نیز در سال ۲۰۰۱ به دنبال حادثه ۱۱ سپتامبر، خودجوش به ابراز همدردی با مردم آمریکا پرداختند و در مقابل سفارت سوئیس در تهران شمع روشن کردند.
در جدیدترین نمونه از دیپلماسی انساندوستانه، در پی وقوع آتشسوزی گسترده در کالیفرنیا، جمعیت هلالاحمر ایران بار دیگر آمادگی خود را برای ارسال کمکهای بشردوستانه اعلام کرده است. رئیس جمعیت هلالاحمر ایران در پیامی به آمریکا، تاکید کرده است که ایران با تکیه بر تجربیات گسترده خود در مقابله با بلایای طبیعی و انسانی، آمادگی دارد تیمهای تخصصی، تجهیزات امدادی و نیروی انسانی آموزشدیده خود را برای کمک به حادثهدیدگان اعزام کند.
همبستگی جهانی در برابر بحرانها
در کنار این پیامها، محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور ایران در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «در دنیای به هم پیوسته امروز، درد و رنج یک نفر، درد و رنج همه است.» او همچنین از جامعه جهانی خواست تا به چارهاندیشی و مقابله با بحرانهای طبیعی و انسانی توجه بیشتری داشته باشد.
در نهایت، دیپلماسی انساندوستانه میان ایران و آمریکا همچنان ادامه دارد و نشان میدهد که حتی در اوج تنشهای سیاسی، لحظاتی از همدردی و همکاریهای بشردوستانه میتواند مرزها را درهم شکسته و دلهای مردم را به هم نزدیکتر کند.