۷۲ ساعت پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، او در دو گفت‌وگوی مختلف پیام مشابهی را به ایران ارسال کرد. در مصاحبه‌ای با «فاکس‌نیوز»، ترامپ اظهار کرد که اطمینان دارد قادر است توافقی با ایران به دست آورد. او همچنین در سخنانی در کاخ سفید بیان کرد که امیدوار است بحران هسته‌ای ایران بدون نیاز به اقدام نظامی از سوی اسرائیل حل‌وفصل شود. رسانه‌های آکسیوس و فایننشال‌تایمز گزارش دادند که ترامپ قصد دارد با انتصاب استیو ویتکاف به‌عنوان مسئول پرونده ایران، که نقش مؤثری در دستیابی به توافق آتش‌بس غزه داشت، دیپلماسی را پیش از تشدید فشارها روی ایران امتحان کند. این سیگنال‌های دیپلماتیک ترامپ در حالی به ایران مخابره می‌شود که رئیس‌جمهور ایران نیز در سفر به خوزستان از تمایل ایران به دیپلماسی سخن گفته است. پزشکیان، نماینده مجلس، اظهار داشت: «رهبر انقلاب همواره تأکید داشت که سیاست‌های کلان باید مبتنی بر عزت، مصلحت و حکمت باشد و باید با همه کشورها ارتباط برقرار کنیم، به‌جز اسرائیل.»
تمایل ایران و آمریکا به مذاکره
دونالد ترامپ چند روز پس از آغاز ریاست‌جمهوری خود، سیگنال‌های مثبتی در زمینه «تلاش برای دیپلماسی با تهران» به ایران ارسال کرد. ترامپ در مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز ابراز کرد که مطمئن است می‌تواند توافقی با ایران برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای به دست آورد. همزمان، فایننشال‌تایمز و آکسیوس گزارش دادند که ترامپ تمایل دارد استیو ویتکاف را به‌عنوان مسئول پرونده ایران معرفی کند؛ انتخابی که نشان‌دهنده رغبت ترامپ به آزمایش دیپلماسی با تهران پیش از اعمال فشار بیشتر بر جمهوری اسلامی است.
طبق گزارش‌های منتشر شده، ترامپ به‌طور علنی از اعلام حمایت خود از «حملات پیشگیرانه به تأسیسات هسته‌ای ایران» خودداری کرده اما تأکید کرد که «ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد». رئیس‌جمهور جدید آمریکا در ادامه اضافه کرد که در پایان دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش، «حدود یک هفته» با دستیابی به توافق با ایران فاصله داشته و همچنان معتقد است که می‌تواند توافقی منعقد کند که ایران را از دستیابی به تسلیحات هسته‌ای بازدارد.
ترامپ با تهدید به اینکه «هرگز اجازه نمی‌دهد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد»، افزود که «راه‌های مختلفی برای اطمینان از این مسأله وجود دارد»، و تاکید کرد که «اگر ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد، این به یک فاجعه تبدیل خواهد شد». همچنین، روز پنج‌شنبه گذشته، ترامپ در کاخ سفید گفت که امیدوار است بحران هسته‌ای ایران بدون نیاز به حمله نظامی اسرائیل به حل و فصل برسد.
دیپلماسی، اولویت ترامپ
همزمان با این اظهارنظرها، فایننشال‌تایمز گزارش داد که ترامپ استیو ویتکاف را به‌عنوان مسئول اصلی پرونده ایران معرفی کرده است؛ این اقدام نشان می‌دهد که ترامپ قصد دارد ابتدا دیپلماسی را با ایران آزمایش کند. آکسیوس نیز گزارش داد که ویتکاف، که پیش از این در میانجی‌گری برای آتش‌بس غزه نقش مؤثری داشته، قرار است مسئول دیپلماسی ایران شود.
اگر این انتخاب به تأسیس برسد، نشان خواهد داد که ترامپ قصد دارد پیش از فشار آوردن به ایران، فرصت‌های دیپلماتیک را امتحان کند. ویتکاف که یکی از نزدیکان ترامپ است و در خاورمیانه سابقه دارد، از سوی ترامپ به‌عنوان نماینده ویژه برای امور خاورمیانه منصوب شده است.
در ادامه، فایننشال‌تایمز افزود که این تغییر رویکرد، در مقایسه با سیاست‌های گذشته ترامپ که بر اساس «فشار حداکثری» علیه ایران تعریف شده بود، یک تحول قابل‌توجه به شمار می‌آید. ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش ایالات متحده را از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ خارج کرد و فشارهایی به ایران وارد ساخت، اما اکنون به نظر می‌رسد که قصد دارد گام‌های دیپلماتیک جدیدی بردارد.
نظر ترامپ و ویتکاف در مورد ایران
با اینکه هنوز انتصاب رسمی ویتکاف اعلام نشده است، ترامپ در پاسخ به سوالات خبرنگاران در این‌باره گفت که او به‌طور جدی از ویتکاف برای کمک در موضوع ایران استفاده خواهد کرد، اگرچه از تأسیس گفت‌وگوهای مستقیم با ایران خودداری کرد. ویتکاف پیش از این در مصاحبه‌ای اظهار کرده بود که ترامپ تمام تلاش خود را خواهد کرد تا دیپلماسی را پیش ببرد، اما در صورتی که این مسیر ممکن نباشد، گزینه‌های دیگر را بررسی خواهد کرد.
در همین زمان، پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، تأکید کرد که تهران آماده است تا به‌طور اصولی با آمریکا وارد مذاکرات شود، اما مشکلات در پیگیری تعهدات ناشی از این مذاکرات وجود دارد.
وضعیت مذاکرات و نگاه ترامپ به ایران
در حالی که مذاکرات دیپلماتیک میان ایران و اروپا همچنان ادامه دارد، مسئله هسته‌ای ایران به‌طور جدی در دستور کار قرار دارد. دیپلمات‌های اروپایی اعلام کردند که ایران آماده است تا مذاکرات جدیدی را آغاز کند، اما انتظار دارد تا آمریکا پیشنهادات مشخصی را ارائه دهد.
با توجه به تحولات اخیر در کاخ سفید، این سوال مطرح است که ترامپ چه رویکردی در قبال ایران اتخاذ خواهد کرد. گزارش‌ها حاکی از آن است که تیم ترامپ نسبت به گزینه‌های نظامی علیه ایران تردید دارد و برخی مقامات از دیپلماسی حمایت می‌کنند. این تغییرات نشان‌دهنده این است که ترامپ ممکن است به‌دنبال یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک باشد، اما همچنان در کنار آن فشارها و گزینه‌های دیگر را در نظر دارد.
