کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه، روز شنبه در گفت‌وگویی اختصاصی در مسکو درباره روند نگارش و تأیید موافقت‌نامه جامع ایران و روسیه اظهار داشت: پیش از این، ایران و روسیه توافقنامه‌ای جامع را امضا کرده بودند که در سال ۲۰۰۱ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. این موافقت‌نامه عملاً به مدت ۲۰ سال معتبر بود و در سال ۲۰۲۱ میلادی، مدت اجرای آن به پایان رسید.
وی ادامه داد: در این موافقت‌نامه، فرآیند تمدید خودکار برای پنج سال پیش‌بینی شده بود. به این معنا که اگر هیچ‌کدام از طرفین قبل از اتمام مهلت، مخالفتی نداشتند، این موافقت‌نامه به طور خودکار تمدید می‌شد. بنابراین، این توافق تا سال ۲۰۲۶ تمدید شده است.
جلالی افزود: با این حال، رهبران دو کشور به این نتیجه رسیدند که موافقت‌نامه کنونی دیگر به‌روز نیست و نمی‌تواند مسائل روابط امروز را پوشش دهد. روابط امروز ایران و روسیه نسبت به ۲۴ سال پیش بسیار گسترش یافته است و از این رو، توافق شد که این موافقت‌نامه به‌روزرسانی شود.
پیش‌نویس موافقت‌نامه جدید توسط ایران تهیه شد
سفیر ایران در روسیه گفت: برای بروزرسانی موافقت‌نامه، وزرای خارجه دو کشور توافق کردند که جمهوری اسلامی ایران پیش‌نویس را تهیه کند. ایران پیش‌نویس را تهیه کرده و در اختیار روس‌ها قرار داد. این فرایند حدود دو و نیم تا سه سال طول کشید و در این مدت اصلاحات زیادی صورت گرفت تا در نهایت موافقت‌نامه جدید حاصل شد.
مفاد اصلی موافقت‌نامه جدید
جلالی در ادامه گفت: این موافقت‌نامه تمام جوانب روابط دو جانبه را پوشش می‌دهد؛ از جمله روابط سیاسی، ساختار قدرت، دیدگاه‌های مشترک و نحوه تعامل در مجامع بین‌المللی. همچنین در حوزه اقتصادی، همکاری‌های استانی و پروژه‌های دو و چندجانبه پیش‌بینی شده است.
وی افزود: با توجه به منابع انرژی ایران و روسیه، همکاری‌های تجاری و انرژی نیز در این موافقت‌نامه گنجانده شده است. علاوه بر این، همکاری در زمینه فناوری‌های نوین، امنیت اطلاعات و سایبری، انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز، مسائل دفاعی، مبارزه با تروریسم، حفاظت از محیط‌زیست، دریای خزر و مقابله با پولشویی و جرائم سازمان‌یافته نیز از دیگر مفاد این توافق است.
تفاوت این توافق با توافق‌های روسیه با بلاروس و کره شمالی
در پاسخ به سوالی درباره توافق‌های روسیه با بلاروس و کره‌شمالی، جلالی تأکید کرد که نوع این توافق با آنچه که روسیه با این دو کشور امضا کرده است، متفاوت است. وی اظهار داشت: روس‌ها در توافق‌های خود با بلاروس و کره‌شمالی مشارکت‌هایی در برخی حوزه‌ها تعریف کرده‌اند که ایران در آن حوزه‌ها وارد نشده است. همچنین، جلالی تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران به استقلال و خوداتکایی خود اهمیت زیادی می‌دهد و به‌هیچ‌وجه تمایلی به ورود به حوزه‌های اردوگاهی ندارد.
رعایت توازن در موافقت‌نامه
در پاسخ به نگرانی‌هایی درباره رعایت توازن در متن موافقت‌نامه، جلالی گفت: به نظرم توازن در این توافق‌نامه کاملاً رعایت شده است. امروز ایران از نظر کارشناسان حقوقی قوی برخوردار است و به عنوان یک قدرت در عرصه بین‌المللی شناخته می‌شود. وی همچنین افزود که در گذشته ممکن بود در موضع ضعف قرار داشته باشیم، اما امروز وضعیت متفاوت است و ایران و روسیه در بسیاری از حوزه‌ها همگرا هستند.
احترام به تمامیت ارضی ایران
جلالی در پاسخ به سوالی درباره مواضع اخیر مقامات روسیه نسبت به جزایر سه‌گانه ایرانی در خلیج فارس، اظهار داشت که در ماده سه موافقت‌نامه جدید، احترام به تمامیت ارضی ایران گنجانده شده است. وی افزود که انتظار دارند کشورهای شریک ایران به تمامیت ارضی این کشور احترام بگذارند.
جزئیات دیگر موافقت‌نامه
سفیر ایران در روسیه در پایان گفت که این موافقت‌نامه شامل ۴۷ ماده و یک مقدمه است و پس از امضا، در زمان مناسب برای تصویب در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار خواهد گرفت. او تأکید کرد که این توافق شامل همکاری‌های متوازن در حوزه‌های مختلف و ریل‌گذاری لازم برای مناسبات دو کشور در عرصه بین‌المللی است.
